مضمون‌شناسی گناه شهریار در اساطیر زرتشتی و متون پهلوی
شکوه السادات تابش
1
(
دانشگاه اصفهان
)
الکلمات المفتاحية: مضمون‌شناسی, گناه شهریار آرمانی, جمشید, فریدون, کیکاووس .,
ملخص المقالة :
مضمون شناسی به‌عنوان یکی از رویکردهای جذاب و مهم ادبیات تطبیقی، به واکاوی و بررسی تحول یک الگو یا مضمون در چند متن روایی ـ ادبی می‌پردازد. یکی از مضامین اساسی در فرهنگ‌های گوناگون، مضمون گناه است که ریشه در باور و اعتقادات فرهنگی ملل مختلف دارد و به‌عنوان یک تجربه شناختی، عاطفی، یک بحران اجتماعی یا دینی موضوعی دیرینه است که می‌توان نشانه‌های حضور آن را در آثار تمدن بشری یافت. در این پژوهش به تحقیق و تحلیل بزه سه شهریار ایرانی-جمشید، فریدون و کاوس- از منظر مضمون شناسی پرداخته می‌شود تا از این طریق بتوان توجیهی برای از دست دادن نامیرایی و جاودانگی این شهریاران و تبدیل‌شدنشان به میرایان به دلیل ارتکاب گناهی به دست داد. این مقاله مفهوم گناه را در متون زرتشتی و پهلوی در مواجهه با هنجارهای اجتماعی و همچنین در تقابل با مفاهیم قدسی و الوهی موردبررسی قرار داده است تا از این طریق لایه‌های پنهان و ناخودآگاه موجود در متون موردبحث را در حوزه گناه آشکار کند. پژوهش حاضر بر پایۀ نظریه ساختار تکرار مضامین و با روش تحلیلی ـ تطبیقی انجام‌شده است.
