بررسی و مقایسه سفر با روح در کتاب سرخ یونگ و معارف بهاء ولد
الموضوعات :بیتا طحان 1 , محمدرضا روزبه 2 , سید محسن حسینی موخر 3 , علی نوری 4
1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه لرستان
2 - دانشیار زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه لرستان
3 - دانشیار زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه لرستان
4 - دانشیار زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه لرستان
الکلمات المفتاحية: یونگ, روح, معارف, بهاء ولد, کتاب سرخ,
ملخص المقالة :
کتاب سرخ اثری غیر‌متعارف از کارل گوستاو یونگ است که نوادگان او اخیراً اجازۀ انتشارش را داده‌اند. یونگ در این کتاب با زبانی نمادین، به شرح تحولات روحی یا پیگیری تصاویر درونی خویش و تلاش برای یافتن روح فراموش‌شدۀ خویشتن می‌پردازد. معارف نیز تنها اثر به جای مانده از بهاء ولد است که در آن مکاشفات روحی خود را بی‌پروا بیان کرده است. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی، سفر با روح را در دو اثر مزبور بررسی می‌کند؛ بدین ترتیب که به شرح چگونگی سفر با روح و مقایسۀ روح یونگ، روح اعماق و روح زمانه در کتاب سرخ، با روح بهاء ولد، الله، عقل و نفس در معارف و تحلیل آن‌ها پرداخته می‌شود و در پایان نتایج حاصل از این سفر ذکر می‌گردد. هدف از تحقیق بیان وجوه تشابه و تمایز دیدگاه یک عارف و یک روان‌شناس است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که یونگ علاوه بر روح خویش از روح اعماق سخن می‌گوید که راهنما و رهانندۀ او از اسارت روح زمانه است، اما بهاء ولد از انواع روح چیزی نمی‌گوید و تنها هدایتگر او، الله است. در پایان سفر، پس از قتل قهرمان درون (نفس) به دست یونگ، خورشید اعماق در اندرونش طلوع می‌کند. در معارف نیز بهاء ولد نفس را می‌کشد و روح او منور به انوار الهی می‌شود.
کتابنامه[1]
آموزگار، ژاله. 1388. تاریخ اساطیری ایران. تهران: سمت.
استیس، والتر ترنس. 1388. فلسفۀ هگل. ترجمۀ حمید عنایت. چ7. تهران: علمی و فرهنگی.
افراسیاب‌پور، علی اکبر. 1390. روان‌شناسی و عرفان. تهران: خرمشهر.
امامی. صابر. 1382. «مولانا و کهن‌الگوهای یونگ: تجربۀ دیدار با خویشتن». فصلنامۀ علمی پژوهشی هنر. ش58. صص16ـ8.
آرگایل، مایکل. 1384. «یونگ و نمادپردازی دینی». ترجمۀ احمدرضا محمّدپور. نشریۀ نقد و نظر. دورة10. ش1. صص337ـ 328.
براتی، محمود و سهیلا کدیوری. 1387. «بررسی برخی از آراء بهاء ولد در حوزۀ علم‌النفس». مجلۀ بهار ادب. ش2. صص149ـ 128.
بهاء‌الدین ولد، محمّدبن‌حسین خطیبی. 1382. معارف. تصحیح بدیع‌الزمان فروزانفر. ج1 و 2. چ3. تهران: طهوری.
بهرامی رهنما، خدیجه و محمود طاووسی. 1394. «نقد کهن‌الگویی منظومۀ بانوگشسب‌نامه». فصلنامۀ ادبیّات عرفانی و اسطوره‌شناختی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب. س11. ش40. صص164ـ135.
بیلسکر، ریچارد. 1384. یونگ. ترجمۀ حسین پاینده. تهران: طرح نو.
پرهام، مهدی. 1389. «تأثر مولانا از بهاء ولد در مقولۀ روح». پژوهشنامۀ ادب حماسی. دوره 6. ش9. صص378ـ368.
پیج، ر. ی. 1377. اسطوره‌های اسکاندیناوی. ترجمۀ عباس مخبر. تهران: نشر مرکز.
جامی، عبدالرحمان. 1370.نفحات الانس. به کوشش محمود عابدی. ج1. چ2. تهران: اطلاعات.
روتنزترایش، ناتان. 1385. «روح زمانه». فرهنگ تاریخ اندیشه‌ها. ویراستار فیلیپ پی. واینر. ج2. ترجمۀ مهبد ایرانی‌طلب. تهران: سعاد.
سپهسالار، فریدون. 1325. احوال مولانا جلال الدین مولوی. به کوشش سعید نفیسی. ج1. تهران: اقبال.
سینگر، پیتر 1379. هگل. ترجمۀ عزت‌الله فولادوند. تهران: طرح نو.
شفیعی‌کدکنی، محمّدرضا. 1392. درآمدی به سبک‌شناسی نگاه عرفانی. چ4. تهران: سخن.
شوالیه، ژان و گربران آلن. 1382. فرهنگ نمادها. ج3. ترجمۀ سودابه فضائلی. تهران: جیحون.
صادقیان کلو، بهنام. 1396. «بازخوانی غزلیات شمس از منظر کهن‌الگوی نفس در اندیشۀ یونگ». متن‌پژوهی ادبی. دوره 21. ش74. صص166ـ147.
فروزانفر، بدیع‌الزمان. 1333. زندگانی مولانا جلال الدین محمّد. ج1. تهران: زوّار.
فوردهام، فریدا. 1374. مقدمه‌ای بر روان‌شناسی یونگ. ترجمۀ مسعود میربها. تهران: اشرفی.
فیست، جس و دیگران. 1393. نظریه‌های شخصیت. ترجمۀ یحیی سیّدمحمّدی. تهران: روان.
کاپلستون، فردریک (1387). تاریخ فلسفه. ج6: از ولف تا کانت. ترجمۀ اسماعیل سعادت و منوچهر بزرگمهر. چ4. تهران: علمی و فرهنگی.
کوپا، فاطمه. 1389. «حقیقت محمّدی در آثار عرفانی با نگاهی بر انیس العارفین». فصلنامۀ ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب. س6. ش20. صص162ـ137.
نجم رازی، ابوبکربن‌محمد. 1368. مرصادالعباد. به اهتمام محمدامین ریاحی. تهران: علمی و فرهنگی.
هاید، مگی. 1390. معرفی یونگ. ترجمۀ ابراهیم چگنی. تهران: رهنما.
یاوری، حورا. 1386. روان‌کاوی و ادبیّات. تهران: سخن.
یونگ، کارل گوستاو. 1373. روان‌شناسی و کیمیاگری. ترجمۀ پروین فرامرزی. مشهد: آستان قدس رضوی.
ـــــــــــــــــ .1377. پاسخ به ایوب. ترجمۀ فؤاد روحانی. تهران: جامی.
ــــــــــــــــ . 1394. انسان در جست‌وجوی هویت خویشتن. ترجمۀ محمود بهفروزی. تهران: جامی.
ــــــــــــــــ . 1395. کتاب سرخ. ترجمۀ محمّدرضا اخلاقی‌منش. تهران: نشر مصدق.
English Sources
Bedford Ulanov, Ann. 2005. Spirit in Jung. Switzerland: Daimon Verlog.
Colman, Warren. 1996. “Aspects of Anima and Animus in Oedipal Development”. Journal of Analytical Psychology, Vol.41. pp. 57-37.
Hodges, Karen. 1999. “TReflections on Women, Depression, and the Soul-image”. Journal of Archetype and Culture. spring & summer. pp.1-36.
Rozuel, Cécile. 2014. “Calling to the anima mundi: on restoring soul within organizations”. Journal of Management, Spirituality & Religion. Vol. 11, No, 2. pp. 123-142.
_||_
English Sources
Bedford Ulanov, Ann. 2005. Spirit in Jung. Switzerland: Daimon Verlog.
Colman, Warren. 1996. “Aspects of Anima and Animus in Oedipal Development”. Journal of Analytical Psychology, Vol.41. pp. 57-37.
Hodges, Karen. 1999. “TReflections on Women, Depression, and the Soul-image”. Journal of Archetype and Culture. spring & summer. pp.1-36.
Rozuel, Cécile. 2014. “Calling to the anima mundi: on restoring soul within organizations”. Journal of Management, Spirituality & Religion. Vol. 11, No, 2. pp. 123-142.
References
Afrāsīyāb pūr, AlīـAkbar. (2011/1390SH). Ravanšenāsī va Erfān .Tehrān: Entešārāt-e Xorramـ šahr.
Āmūzgār, Žāle. (2009/1388SH). Tārīxe Asātīrī-ye Irān. Tehrān: Samt.
Argyle, Michael. (2005/1384SH). "Jung va Namād Pardāzī-ye Dīnī" (Jung and Religious Symbolism). Tr. by Ahmad Rezā Mohammad Pūr. Majale-ye Naqd va Nazar. Year 10. No. 1 . Pp. 328.ـ337.
Bahā al- Dīn Valad, Mohammad Ebn Hossein Xatībī. (2003/1382SH). Ma’āref. Ed. by Badī’ al-Zamān Forūzānfar. 3th ed. Tehrān: Entešārāt-e Tahūrī.
Bahrāmī Rahnamā, Xadīje va Mahmūd Tāvūsī (2015/1394SH)." Naqd-e Kohan olgūeī-ye Manzūme-ye BānūـGošasbـname". Quarterly Journal of Mytho-Mystic Literature. Islamic Azad University- South Tehrān Branch.Year 11. No. 40. Pp 135-164.
Bilsker, Richard. (2005/1384SH). Jūng (On Jung). Tr. by Hossein Pāyande. Tehrān: Tarh-e Now.
Barātī, Mahmūd & Soheylā Kadīvarī,. (2008/1387SH). “Barrasī-ye barxī az āra-ye Bahā Valad dar Hoze-ye Elm al-nafs.” Majalle-ye Bahār-e Adab.No.2. Pp. 128 149.
Copleston, Frederick.(2008/1387SH)Tarīx-e Falsafe (Tārīx-e Falsafe). Tr. by Esma’īl Sa’ādat va Manūčehr Bozorgـ Mehr.4th Ed Tehrān: Elmī Farhangī.
Chevalier, Jean va Gheerbrant Alain. (2003/1382SH). Farhang-e Namādـhā (Symbols Culture). Vol.3. Tr. by Sūdābe Fazā'elī. 1st ed. Tehrān: Entešārāt-e Jeyhūn.
Emāmī, Sāber. (2003/1382SH). "Mowlānā va Kohan olgū-hāye Jūng: Tajrebe-ye Dīdār bā Xištan". (Mowlānā and Jung's Archetypes(.Faslـnāme-ye Honar. No. 58.Pp. 8ـ16.
Feist, Jess. (2014/1393SH). Nazarīye hā-ye Šaxsīyat (Theories of Personality). Tr. by Yahyā Seyyed Mohammadī. Tehrān: Entešārāt-e Ravān.
Fordham, Frieda.(1995/1374SH). Moqaddame-eī bar Ravānšenāsī-ye Jūng (an Introduction to Jung’s Psychology). Tr. by Masoūd Mīrbahā. Tehrān: Jāmī.
Forūzān-far, badī’ al-Zamān. (1954/1333SH). Zendegānī-ye Mowlānā Jalāl al-dīn Mohammad. Tehrān: Zavvār.
Hyde, Maggie. (2011/1390SH). Moa’refī-ye Jūng (Introducing Jung). Tr. by Ebrāhīm Čegenī. Tehrān: Entešārāt-e Rahnamā.
Jāmī, Abd alـRahmān. (1991/1370SH). Nafahāt alـons. Ed. by Mahmūd Ābedī. 1st Vol. 2nd Ed. Tehrān: Ettelā'āt.
Jung, Carl Gustav. (1994/1373SH). Ravānšenāsī va Kīmīyā-garī (Psychology and Alchemy). Tr. by Parvīn Farāmarzī. Mašhad: Āstān-e Qods-e Razavī.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ. (1998/1377SH). Pāsox be Ayyūb (Answer to Job). Tr. by Fo'ād Rowhānī. 1st ed. Tehrān: Entešārāt-e Jāmī.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ. (2015/1394SH). Ensān dar Jostojū-ye Hovīyat-e Xištan (Man in Search of his Identify). Tr. by Mahmūd Behforūzī. 1st ed. Tehrān: Entešārāt-e Jāmī.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ. ( 2016/1395SH). Ketab-e Sorx (The Red Book). Tr. by MohammadـReza Axlāqī Maneš. Tehrān: Našr-e Mosaddeq.
Kūpā, Fātemeh. (2010/1389SH). "Haqīqat-e Mohammadī dar Āsār-e Erfānī ba Negāhī bar Anīs alـĀrefīn". Quarterly Journal of Mytho-Mystic Literature Islamic Azad University- South Tehrān Branch.Year 6. No. 20. Pp 137-162.
Najm Rāzī, Abū-bakr EbnـMohammad. (1989/1368SH). Mersād alـEbād. With the Effort of MohammadـAmīn Rīyāhī. Tehrān: Entešārāt-e elmī va Farhangī.
Page, R.I. (1998/1377SH). Ostūre hā-ye Eskāndīnāvī (Scandinavian Myths). Tr. by Abbās Moxber. 1st ed. Tehrān: Našr-e Markaz.
Parhām, Mahdī. (2010/1389SH). "Ta'ssor-e Mowlānā az Bahā Valad dar Maqūle-ye Rowh" (Mowlānā's Impression of Bahā Valad in the matter of the Soul). PažūhešـNāme-ye Adab-e Hamāsī. Year. 6. No. 9. Pp. 368ـ 378.
Rotten, Nathan. (2006/1385SH). Farhang-e tārīx-e Andīše-hā. Ed. By. PhilipWiener. Tr. By. Mahbod Iranī Talab. Tehrān: So’ād.
Sādeqī-yān, Behnām. (2017/1396SH). “Bāz xānī-ye Qazalīyāt-e Šams az Manzar-e Kohan olgū-ye Nafs dar Andīše-ye Jūng”. Faslـnāme-ye Matn Pažūhī-ye Adabī. Vol. 21. No.74. Pp. 147ـ 166.
Šafī’ī Kadkanī, MohammadـRezā. (2013/1392SH). Dar-āmadī be Sabkـ Šenasī-ye negāhe Erfānī. 4th ed. Tehrān: Entešārāt-e Soxan.
Sepahsālār, Fereydūn.(1946/1325SH). Ahvāl-e Mowlānā Jalāl al-dīn Mowlavī. Ed. by Sa’īd Nafīsī. Tehrān: Eqbāl.
Singer, Peter. (2000/1379SH). Hegel. Tr. by Ezzatollāh Fūlādـ vand.Tehrān: Tarh-e Now.
Stace ,Walter Terence. (2009/1388SH). Falsafe-ye Hegel (Hegel's philosophy). Tr. Hamīd ‘Enāyat. 7th ed. Tehrān: Entešārāt-e Elmī va Farhangī.
Yāvarī, Hūrā. (2007/1386SH). Ravānkāvī va Adabīyāt. Tehrān: Entešārāt-e Soxan.
