بررسی فقهی-حقوقی جایگاه و قلمرو قاعده دراَ درحقوق کیفری ایران
الموضوعات : نامه الهیاتمحمد حاجیان نژاد 1 , فهیم مصطفی زاده 2 , مهرداد فیضی 3
1 - گروه فقه و حقوق، دانشگاه عدالت، تهران، ایران.
2 - گروه فقه و حقوق، دانشگاه عدالت، تهران، ایران.
3 - گروه فقه و حقوق، دانشگاه عدالت، تهران، ایران.
الکلمات المفتاحية: قصاص, شبهه, حدود, تعزیرات, قاعده دراَ,
ملخص المقالة :
قاعده دراَ قاعدهای اصطیادی است که فقها آن را در مجموعهای از روایات اخذ نموده اند. قاعده دراَ یعنی متوقف ساختن مجازاتهای حدود، قصاص و تعزیرات در مواردی که شبهه به میان باشد. قاعده دراَ در برخی از موارد کیفر زدایی جزئی میکند و در برخی موارد کیفر زدایی کلی، باتوجه به مستندات قرآنی و روایی واژه حد در مستندات قاعده نمی تواند به معنای مجازات خاص باشد و شامل تمامی مجازات ها می شود، قاعده دراَ باتوجه به ماده 120و 121 قانون مجازات می تواند اثر جرم زدایی و کیفر زدایی داشته باشد و تقاوتی میان حدود الهی و حق الناس وجود ندارد، البته قانونگذار چهار جرم از جرایم حدی را استثنا کرده است. همچنین در جنایات مستوجب قصاص با توجه به شرایط جرم و مسئولیت کیفری جرم دو اثر جرم زدایی و محکومیت زدایی را دارد. در جرائم تعزیری با توجه به شرایط مسئولیت کیفری و شرط خود جرم اثر جرم زدایی و محکومیت زدایی را دارد و در اعمال قاعدهی دراَ تفاوتی میان جرایم تعزیری و حکومتی وجود ندارد. به نظر می رسد که اصل رفتار در جرایم دیه مورد شک قرارگیرد قاعدهی درأ اثر جرم زدایی دارد.
_||_
