تأثیر مدیریت منابع انسانی سبز بر رفتارهای فرانقشی از طریق تعهد سازمانی سبز و سرمایه انسانی سبز (مورد مطالعه: سازمان امور اقتصادی و دارایی استان آذربایجان غربی)
الموضوعات :سلیمان احمدزاده 1 , علی آتش سوز 2 , حسن کیانی راد 3
1 - گروه مدیریت، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران
2 - گروه مدیریت، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران
3 - دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته مدیریت دولتی، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران
الکلمات المفتاحية: مدیریت منابع انسانی سبز, تعهد سازمانی سبز, سرمایه انسانی سبز, رفتارهای فرانقشی,
ملخص المقالة :
چکیده هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر مدیریت منابع انسانی سبز از طریق تعهد سازمانی سبز و سرمایه انسانی سبز بر رفتارهای فرانقشی در کارکنان امور اقتصادی و دارایی استان آذربایجان غربی است. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری داده‌ها توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری کارکنان سازمان امور اقتصادی و دارایی در جنوب استان آذربایجان غربی 642 نفر بوده که با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای و بر اساس فرمول کوکران تعداد 240 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای سنجش متغیر تعهد سازمانی از پرسشنامه سبز لیو و همکاران (2021)، رفتارهای فرانقشی سبز از پرسشنامه هو و همکاران (2021)، مدیریت منابع انسانی سبز از پرسشنامه مالک و همکاران (2021) و برای سنجش سرمایه انسانی سبز از پرسشنامه ما و همکاران (2021) استفاده شده است که روایی و پایایی آن مورد تأیید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده مدلسازی معادلات ساختاری در نرم‌افزار PLS انجام شد. نتایج نشان داد مدیریت منابع انسانی سبز بر رفتار فرانقشی، تعهد سازمانی و سرمایه انسانی سبز تاثیر مثبت و معنادار دارد. همچنین نتایج بیانگر این بود که تعهد سازمانی سبز بر رفتارهای فرانقشی تاثیر معنادار داشته و سرمایه انسانی سبز بر رفتارهای فرانقشی تاثیر معنادار دارد و همچنین تعهدسازمانی و رفتارهای فرانقشی در تأثیر مدیریت منابع انسانی بر رفتارهای فرانقشی نقش میانجی دارند.
احمدزاده، سلیمان؛ جانعلی زاده کاری و قاسم زاده، سمیرا (1402). بررسي تأثير مديريت منابع انسانی سبز بر رفتار سبز با تأکید بر نقش میانجی مسئولیت اجتماعی سازمان و جور وانی سبز. فصلنامه مطالعات رفتاری در مدیریت. 14 (36). 92-69.
اسکندری، کریم و هاشمی، سید خلیل. (1401). بررسی رابطه بین مدیریت منابع انسانی سبز و همکاری های زیست محیطی با نقش تعدیلی مدیریت زنجیره عرضه سبز داخلی کارکنان شرکت زمزم ایران در شهر تبریز. مدیریت سبز. 1 (2). 16-1.
بابائی, یاور, فانی, مریم. (1400). اثر مدیریت منابع انسانی سبز بر رفتار فرانقشی زیست محیطی و رفتارهای حامی محیط زیست کارکنان هتل. مطالعات مدیریت گردشگری, 16 (56), 211-249.
سادین، محمد و فاتحی پور، مرتضی. (1401). بررسی نقش میانجی تعهد سازمانی و رفتار سبز در رابطه بین مدیریت منابع انسانی سبز و عملکرد زیست محیطی. مدیریت سبز. 2 (3). 147-128.
کريمي، مرضيه, درويش نوري سيمين, مربي هروي هلن. (1398). مقاله مروری: بررسی رابطه سرمایه های اجتماعی, تعهد سازمانی و رفتار فرانقشی در محیط زیست. مدیریت محیط زیست و توسعه پایدار, 2, 6-1.
صفری، مریم و اونق، بی بی عایشه. (1402). بررسی رابطه بین مدیریت منابع انسانی سبز با رفتارهای سبز با توجه به نقش میانجی آگاهی محیطی و نقش تعدیلی رهبری خدمتگزاری. مدیریت سبز. 3 (2). 139-122.
همدانیان, نیلوفر. (1400). تاثیر سرمایه فکری سبز بر مدیریت منابع انسانی سبز مورد مطالعه شرکت بهره برداری حمل و نقل تهران و حومه (مترو ). پژوهشنامه حمل و نقل, (),doi: 10.22034/tri.2021.253877.2822
هیر، جوزف، هالت، توماس، رینگل، کریستین و سارستد، مارکو (2016). مدلسازی معادلات ساختاری: کمترین مربعات جزئی (PLS-SEM). مترجمین: آذر، عادل و غلامزاده، رسول (1395). انتشارات: نگاه دانش.
Ahmed, L., Nasir, A., Nasir, A., & Bakhtawar, A. (2021). The Influence of Green Human Capital and Green Abilities on Employee Green Behavior with Moderating Role of Green Knowledge Sharing: A Conceptual Study. South Asian Journal of Social Science and Humanities, 2 (2), 1-12.
Alvarado, R.; Toledo, (2017) E. Environmental degradation and economic growth: Evidence for a developing country. Environ. Dev.Sustain., 19, 1205–1218.
Anwar, N.; Mahmood, N.H.N.; Yusliza, M.Y.; Ramayah, T.; Faezah, J.N.; Khalid, W. (2020). Green Human Resource Management fororganisational citizenship behaviour towards the environment andenvironmental performance on a university campus. J. Clean.Prod., 256, 120401.
Appelbaum, E., Bailey, T., Berg, P., & Kalleberg, A. (2000). Manufacturing Advantage: Why High- Performance Work Systems Pay off. Cornell University Press.
Boiral, O., & Paillé, P. (2012). Organizational citizenship behaviour for the environment:Measurement and validation. Journal of Business Ethics, 109 (4), 431–445.
Campbell, B. A., Coff, R., & Kryscynski, D. (2012). Rethinking sustained competitive advantage from human capital. Academy of Management Review,371, 376–395.
Chen, Y-S. (2008). The positive effect of green intellectual capital on competitive advantages of firms. Journal of business ethics,77 (3), 271–286.
Cop, S., Alola, U. V., & Alola, A. A. (2020). Perceived behavioral control as a mediator of hotels' green training, environmental commitment, and organizational citizenship behavior: A sustainable environmental practice. Business Strategy and the Environment, 29 (8), 3495-3508.
Das, S. C., & Kumar Singh, R. (2016). Green HRM and Organizational Sustainability: An Empirical Review. Kegels Journal of Social Science, 8, 227–236
Delgado-Verde, M., Amores-Salvadó, J., Martín-de Castro, G., & Navas-López, J. E. (2014).Green intellectual capital and environmental product innovation: the mediating role of green social capital. Knowledge Management Research & Practice, 12 (3), 261–275.
Dumont, J., Shen, J., & Deng, X. (2017). Effects of Green HRM Practices on Employee Workplace Green Behavior: The Role of Psychological Green Climate and Employee Green Values. Human resource management,56 (4), 613–627.
Emerson, R. M. (1976), "Social exchange theory", Annual review of sociology, Vol. 2, No.1, pp. 335-362.
Hooi, L. W., Liu, M. S., & Lin, J. J. (2021). Green human resource management and green organizational citizenship behavior: do green culture and green values matter? International Journal of Manpower.
Jabbour, Charbel José Chiappetta, & Santos, Fernando César Almada. (2008a). The central
role of human resource management in the search for sustainable organizations. The
International Journal of Human Resource Management, 19 (12), 2133-2154.
Jyoti, K. (2019). Green HRM–people management commitment to environmental sustainability. In proceedings of 10th international conference on digital strategies for organizational success.
Khan, N.; Shah, S.J.; Rauf, T.; Zada, M.; Yukun, C.; Harbi, J. Socioeconomic impacts of the billion trees afforestation program inKhyber Pakhtunkhwa Province (kpk), Pakistan. Forests 2019, 10, 703.
Kim, Y. J., Kim, W. G., Choi, H. M., & Phetvaroon, K (2019). The effect of green human resourcemanagement on hotel employees’ ecofriendly behavior and environmental performance. International Journal of HospitalityManagement 76, 83–93.
Likhitkar, P., & Verma, P. (2017). Impact of green HRM practices on organization sustainability and employee retention. International Journal for Innovative Research in Multidisciplinary Field,3 (5), 152–157.
Liu, H., Wang, Y., Xue, R., Linnenluecke, M., & Cai, C. W. (2021). Green commitment and stock prick crash risk. Finance Research Letters, 102646.
Liu, Z., Li, J., Zhu, H., Cai, Z., & Wang, L. (2019). Chinese firms’ sustainable development—The role of future orientation, environmental commitment, and employee training. Asia Pacific Journal of Management, 39 (9), 915-293.
Ma, Y., Chen, S. C., & Ruangkanjanases, A. (2021). Understanding the antecedents and consequences of green human capital. SAGE Open, 11 (1), 2158244020988867.
Malik, S. Y., Hayat Mughal, Y., Azam, T., Cao, Y., Wan, Z., Zhu, H., & Thurasamy, R. (2021). Corporate Social Responsibility, Green Human Resources Management, and Sustainable Performance: Is Organizational Citizenship Behavior towards Environment the Missing Link?. Sustainability, 13 (3), 1044.
Mishra, R. K., Sarkar, S., & Kiranmai, J. (2014). Green HRM: innovative approach in Indian public enterprises. World Review ofScience, Technology and Sustainable Development, 11 (1), 26-42.
Mohammad, N.; Bibi, Z.; Karim, J.; Durrani, D. Green Human Resource Management Practices and Organizational CitizenshipBehaviour for Environment: The Interactive Effects of Green Passion. Int. Trans. J. Eng. Manag. Appl. Sci. Technol. 2019, 11.
Mtutu, P., & Thondhlana, G. (2016). Encouraging pro-environmental behaviour: Energy use and recycling at Rhodes University, South Africa. Habitat International, 53, 142-150.
Paillé, P., & Mejía-Morelos, J. H. (2014), "Antecedents of pro-environmental behaviours
at work: The moderating influence of psychological contract breach", Journal of
Environmental Psychology, Vol. 38, pp. 124-131.
Pham, N. T., Tučková, Z., & Jabbour, C. J. C. (2019). Greening the hospitality industry: How do green human resource management practices influence organizational citizenship behavior in hotels? A mixed-methods study. Tourism Management, 72, 386-399.
Raineri, N., & Paillé, P. (2016). Linking corporate policy and supervisory support withenvironmental citizenship behaviors: The role of employee environmental beliefs andcommitment. Journal of Business Ethics, 137 (1), 129–148.
Rayner, J.; Morgan, D. An empirical study of ‘green’workplace behaviours: Ability, motivation and opportunity. Asia Pac. J. Hum.Resour. 2018, 56, 56–78.
Renwick, D. W. S., Redman, T., & Maguire, S. (2008). Green HRM: A review, processmodel, and research agenda, Vol. 44, Discussion Paper the University of SheffieldManagement School1–46 0.
Renwick, D. W. S., Redman, T., & Maguire, S. (2013). Green human resourcemanagement: A review and research agenda. International Journal ofManagement Reviews, 15 (1), 1-14.
Robertson, J. L., & Barling, J. (2017), "Toward a new measure of organizational
environmental citizenship behavior", Journal of Business Research, Vol. 75, pp. 57-
66.
Roig, R. A. (1998), ISO 14001 environmental management systems: a complete
implementation guide, North Vancouver, BC: STP Speciality Technical Publishers.
Sawang, S., & Kivits, R. A. (2014). Greener workplace: understanding senior management’s adoption decisions through the Theoryof Planned Behaviour. Australasian Journal of Environmental Management, 21 (1), 22-36.
Sharma, P., Kong, T. T. C., & Kingshott, R. P. (2016). Internal service quality as a driver of employee satisfaction, commitment and performance. Journal of Service Management., 27 (5), 773–797.
Sharma, Ridhi, & Gupta, Neha. (2015). Green HRM: An Innovative Approach toEnvironmental Sustainability. Paper presented at the Proceeding of the Twelfth AIMSInternational Conference on Management. 2–5 January, Calicut, India.
Shoaib, M., Abbas, Z., Yousaf, M., Zámečník, R., Ahmed, J., & Saqib, S. (2021). The role of GHRM practices towards organizational commitment: A mediation analysis of green human capital. Cogent Business & Management, 8 (1), 1870798.
Subramanian, N., Abdulrahman, M. D., Wu, L., & Nath, P. (2016). Green competence framework: evidence from China. The International Journal of Human Resource Management,27 (2), 151–172.
Tang, G., Chen, Y., Jiang, Y., Paillé, P., & Jia, J. (2018). Green human resourcemanagement practices: scale development and validity, Asia Pacific Journal of HumanResources, 56 (1): 31-55.
Wulandari, W., & Sugiyanto, S. (2022). Green Human Resource Management Dalam Mempengaruhi Organizational Citizenship Behaviour Dan Kinera Lingkungan Pada PT. Woo In Indonesia. HUMANIS (Humanities, Management and Science Proceedings), 2 (2).
Yong, J. Y., Yusliza, M. Y., & Fawehinmi, O. O. (2019). Green human resource management: A systematic literature review from2007 to 2019. Benchmarking: An International Journal, 27 (7), 2005-2027.
Yoon, D., Jang, J., & Lee, J. J. (2016). Environmental management strategy and organizational citizenship behaviors in the hotel industry: The mediating role of organizational trust and commitment. International journal of Contemporary hospitality Management.
Yusliza, M. Y., Norazmi, N. A., Jabbour, C. J. C., Fernando, Y., Fawehinmi, O., & Seles, B. M. R. P. (2019). Top management commitment, corporate social responsibility and green human resource management: A Malaysian study. Benchmarking: An International Journal.
