همبسته های روانی فرسودگی شغلی: ابعاد شخصیت و سرسختی روانشناختی (مورد مطالعه: کارکنان بیمارستانهای استان گیلان)

الموضوعات :

مهرداد متانی ¹ (گروه مدیریت، دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد قائمشهر/قائمشهر، ایران)
سیدوحید حسینی پور ² (گروه مدیریت/مؤسسه آموزش عالی قدیر لنگرود)
بلال نظریان ³ (گروه مدیریت،دانشگاه پیام نور/دانشگاه پیام نور، تهران،ایران)
طاهره خیری گلسفیدی ⁴ (گروه روانشناسی بالینی،دانشگاه پیام نور، تهران/تهران، ایران)

تاريخ الإرسال : 18 الإثنين , شوال, 1439 تاريخ التأكيد : 29 الإثنين , جمادى الأولى, 1440 تاريخ الإصدار : 15 الأربعاء , جمادى الثانية, 1440

الکلمات المفتاحية: فرسودگی شغلی, ابعاد شخصیت, سرسختی روانشناختی,

ملخص المقالة :

پدیده فرسودگی شغلی نشان دهنده کاهش قدرت سازگاری فرد با عوامل تنش زای محیط کار است. پژوهش حاضر با هدف تبیین فرسودگی شغلی و ارتباط آن با ابعاد پنجگانه شخصیت و سرسختی روانشناسی کارکنان بیمارستان انجام شد. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی و به لحاظ هدف کاربردی می باشد. جامعۀ آماری این پژوهش را همه کارکنان بیمارستان های استان گیلان تشکیل می دهد و از این بین تعداد 185 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه های فرسودگی شغلی گلدارد ، مقیاس سرسختی روانشناختی کیامرثی و همکاران و مدل پنج عاملی شخصیت کاستا و مک کری استفاده گردید. داده ها با استفاده از نرم افزارspss و آزمونهای رگرسیون و ضریب همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که بین فرسودگی شغلی و دو بعد شخصیتی روان رنجوری (0/01p<، 0/406r=) و سازگاری(0/05p<، 0/264r=) رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین همبستگی معناداری بین فرسودگی شغلی و سرسختی روانشناختی(0/05p<، 0/081r=) وجود ندارد و سرسختی روانشناختی با روان رنجوری و برون گرایی رابطه معناداری دارد. بنابراین اگر بیمارستانها از ارزشیابی شخصیت به عنوان بخشی از فرایند گزینش و استخدام استفاده کنند، می توانند با شناسایی کارکنان در معرض فرسودگی شغلی، از این آسیب روانی جلوگیری نمایند.

المصادر:

امیری، مجتبی. اسدی، محمود رضا. دلبری راغب، فاطمه. (1390). بررسی وضعیت فرسودگی شغلی در میان کارکنان بانک و ارائه راهکارهای بهبود وضعیت آن، مدیریت بازرگانی، دوره 3، شماره 7، بهار 1390، ص 56-37.

جلالی فراهانی، مجید. سجادی، نصرالله. علی دوست قهفرخی، ابراهیم. اسلامی، یوسف. (1390). ارتباط بین ابعاد شخصیت و تحلیل رفتگی شغلی معلمان مرد تربیت بدنی شهر زنجان، پژوهش های مدیریت ورزشی و علوم حرکتی، سال اول، شماره 1، ص 48-37.

حسین پور، محمد. عنایتی، میرصلاح الدین. کریمی، آیت الله. بهنیا، غلامرضا. نصیری، ماریا. (1386). رابطه سرسختی روانشناختی و انگیزه پیشرفت با فرسودگی شغلی کارکنان منطقه 6 دانشگاه آزاد اسلامی، دانش و پژوهش در روانشناسی، شماره 31، ص 114-101.

 ساعتچی، محمود. (1389). روانشناسی کار، چاپ هفدهم، تهران: نشر ویرایش.

ساعتچی، محمود. (1380). روانشناسی بهره وری، ویرایش دوم، تهران: نشر ویرایش.

سیدجوادین، سیدرضا. شهباز مرادی، سعید. (1385). فرسودگی شغلی: پژوهشی در شرکت حفار نفت جنوب، فصلنامه علوم مدیریت ایران، دوره اول، شماره 2، ص 63-87.

 شاکری نیا، ایرج. (1389). رابطه آشفتگی اخلاقی، سرسختی روان شناختی و فرسودگی شغلی در پرستاران شهر رشت، مجله اخلاق و تاریخ پزشکی، دوره چهارم، ویژه نامه اسفند 1389، ص 69-56.

کوهپایه زاده، جلیل. عقیلی نژاد، ماشااله. کبیر مکمل خواه، الهه. گل آبادی، مجید. (1390). بررسی میزان فرسودگی شغلی و عوامل موثر بر آن در دانشگاه علوم پزشکی ایران سابق، مجله علوم پزشکی رازی، دوره 18، شماره 90.

کیامرثی، آذر. نجاریان، بهمن. مهرابی زاده و هنرمند، مهناز. (1377). ساخت و اعتباریابی مقیاسی برای سنجش سرسختی روانشناختی، مجله روانشناسی، سال دوم، شماره3، پائیز 77.

 محرم زاده، مهرداد. وحدانی، محسن. قهرمانی، جعفر. سیدعامری، میرحسن. (1393). رابطه بین ویژگی های شخصیتی کارکنان و فرسودگی شغلی در وزارت ورزش و جوانان، مجله مدیریت ورزشی، دوره 6، شماره 4، ص 711-697.

 ناصح، مهتاب. جلیلوند، جمشید. وحدانی، محسن. (1391). ارتباط بین ابعاد شخصیت و تحلیل رفتگی شغلی پرستاران، فصلنامه  مراقبتهای نوین دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، دوره 9، شماره 2، ص 94-87.

نریمانی، محمد. عباسی، مسلم. (1388). بررسی ارتباط بین سرسختی روانشناختی و خود تاب آوری با فرسودگی شغلی، فراسوی مدیریت، سال دوم، شماره 8، بهار 1388، ص 92-75.

نصراللهی، عباس. دادفر، رضا. احمدی، وحید. قیصربیگی، فرهاد. رستمی، صادق. ویسی، حمزه. جعفری، علی. (1392). بررسی ارتباط بین فرسودگی شغلی با تیپ های شخصیتی A و B و رضایت شغلی در مربیان مهدهای کودک شهرستان ایلام، مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی ایلام، دوره 21، شماره 6، آذر ماه، ص214-208.

وحدانی، محسن. محرم زاده، مهرداد. سیدعامری، میرحسن. (1391). ارتباط بین ابعاد شخصیت و فرسودگی شغلی در معلمان مدارس استثنایی خراسان شمالی، تعلیم و تربیت استثنایی، شماره113، بهمن ماه 91، ص 14-5.

یاسمی نژاد،پریسا. گل محمدیان، محسن. فعلی، بهنام. (1390). بررسی رابطه جهت گیری مذهبی و سرسختی روانشناختی در دانشجویان، مجله پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، سال نوزدهم، دوره جدید، شماره 12: 137-119.

Bakker AB, Van der Zee KI, Lewig KA, Dollard MF. The relationship between the Big Five personality factors and burnout: a study among volunteer counselors. J Soc Psychol. 2006 Feb.146 (1). pp: 31-50.

Erddem, R., Rahman, S., Goktas, B., Senoglu, B., Firat, G. (2008), Investigation Job satisfaction and burnout levels of person working for the hospitals at city center of Elazig Turkey, Journal of applied sciences Research, 4(2): 188-201.

Ghorpade, J., Lackritz, J, Singh, G. (2007), Burnout and Personality: Evidence from Academia, Journal of Career Assessment, 15(2):240-256.

Leilanie Lu J. Organizational Role Stress Indices Affecting Burnout among Nurses. J Int Womens Stud. 2008.9. pp: 63-78.