تبیین اثرات گردشگری رویداد محور بر دگردیسی کارکردی نوزاد شهرها در ایران (مطالعه موردی: گردشگری ایینی شهر ارمغانخانه زنجان)

الموضوعات :

محمد تقی حیدری ¹ (استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران)
محمد رسولی ² (دانش آموخته دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران)
پروین رحمتی ³ (دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی گردشگری، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران)
شراره سعید پور ⁴ (دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران)

تاريخ الإرسال : 06 الجمعة , شعبان, 1442 تاريخ التأكيد : 16 الأحد , ربيع الثاني, 1443 تاريخ الإصدار : 02 الإثنين , ذو القعدة, 1444

الکلمات المفتاحية: تحول اجتماعی, ارمغانخانه زنجان, گردشگری رویداد مبنا, نوزاد شهر,

ملخص المقالة :

آیین ها در یک شهر خصلت مغناطیسی دارند و می توانند در تبدیل، اتحاد و پیوندها موثر افتند و بامفصل بندی اجزا، تحرک، چانه زنی و در کل قدرت اتحاد را بیشتر می کند. از طریق پیشران های آیینی شهر به جای آنکه موجودی خاموش، تعریف ناشده و ناشناخته باشد، بدل به چیزی می شود که از قطعات بسیار و مفاصل بسیار بیشتری بر ساخت می شود. در این چارچوب نوشتار حاضر به سهم خود می کوشد به تبیین اثرات گردشگری آینی شهر ارمغانخانه و اثرات آن بر دگردیسی شهر یپردازد. نوشتار حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی است و اطلاعات مورد نیاز پژوهش از روش کتابخانه ای و پیمایشی گردآوری شده‌اند. در این چارچوب برای تجزیه و تحلیل از نرم‌افزار منتال مدل برای بررسی اثرات، از spss برای بیان شاخص‌های گرایش به مرکز، پراکندگی، آزمون kmo و بارتلت استفاده و در نهایت از نرم افزار smart pls برای بیان سطح معنی‌داری، عملکرد شاخص‌ها استفاده بهره‌برده شده است. نتایج حاصل از تحقیق حاضر بیانگر اثری به میزان 66% درصدی گردشگری آئینی در دگردیسی شهر آرمغانخانه بوده است. در این چارچوب بیشترین اثرگذاری گردشگری آئینی در سرمایه‌گذاری نهادهای مختلف دولتی- خصوصی، بهبود فرصت‌های شغلی، بهبود جذابیت شهری، تصویر مطلوب گردشگری، بهبود خدمات و زیرساخت‌های شهری و تعریف هویت جدید شهری بوده است. در این چارچوب نوشتار حاضر به سهم خود می کوشد به تبیین اثرات گردشگری آینی شهر ارمغانخانه و اثرات آن بر دگردیسی شهر یپردازد. نوشتار حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی است و اطلاعات مورد نیاز پژوهش از روش کتابخانه ای و پیمایشی گردآوری شده‌اند. در این چارچوب برای تجزیه و تحلیل از نرم‌افزار منتال مدل برای بررسی اثرات، از spss برای بیان شاخص‌های گرایش به مرکز، پراکندگی، آزمون kmo و بارتلت استفاده و در نهایت از نرم افزار smart pls برای بیان سطح معنی‌داری، عملکرد شاخص‌ها استفاده بهره‌برده شده است. نتایج حاصل از تحقیق حاضر بیانگر اثری به میزان 66% درصدی گردشگری آئینی در دگردیسی شهر آرمغانخانه بوده است. در این چارچوب بیشترین اثرگذاری گردشگری آئینی در سرمایه‌گذاری نهادهای مختلف دولتی- خصوصی، بهبود فرصت‌های شغلی، بهبود جذابیت شهری، تصویر مطلوب گردشگری، بهبود خدمات و زیرساخت‌های شهری و تعریف هویت جدید شهری بوده است.

المصادر:

ابرقویی فرد، حمیده؛ صابونچی، پریچهره و فرزین، احمدعلی. (1397). بازخوانی نقش مناظر آیینی در هویت بخشی به شهرهای ایرانی. ماهنامه باغ نظر، 15(65)، 12-5.

افراخته، حسن. (1399). فضاهای پیراشهری: الگوها، عوامل و پسایندها. مجله توسعه فضاهای پیراشهری، 2(3)،18-1.

بذرافشان، مرتضی. (1401). درآمدی بر صنعت گردشگری. تهران: انتشارات مهکامه.

اوجاقلو، مریم. (1395). امکان سنجی توسعه گردشگری مذهبی شهر زنجان با تاکید بر مراسم آیینی، پایان نامه کارشناسی ارشد، گروه جغرافیا، دانشگاه زنجان.

بهرامی، زهرا؛ قاسمی، وحید و ربیعی، کامران. (1396). هویت و فضای شهری: مکان خاطره و بازتولید هویت جمعی در اصفهان. کنفرانس بین المللی توسعه پایدار و عمران شهری، موسسه آموزش عالی دانش پژوهان پیشرو (غیر دولتی - غیر انتفاعی)، 7، 13-1.

پاسدار شیرازی، مظفر و صادقی، علی رضا. (1394). تاثیر باورها و مراسم آیینی در پایایی و پویایی فضاهای شهری؛ موردپژوهی: تعزیه در پایایی حسینیه ها و تکایا در ایران. نشریه مدیریت شهری، 38، 332-301.

جوادی، شهره. (­1397). گردشگری آئینی بازخوانی باورهای اجتماعی در مراسم آئینی. مجله منظر، 10(42)، 21-14.

حیدری، محمدتقی و محمد، شهرام. (1398). تحلیل عوامل موثر برندینگ گردشگری آیینی بر وفاداری گردشگران به مقاصد (مورد مطالعه: عزاداری ماه محرم در شهر زنجان). فصلنامه جغرافیا و برنامه­ریزی شهری چشم انداز زاگرس، 11(40)،  124-101.

خبرگزاری ایسنا. (1394). اینجا همه خانه‌ها میزبان عزاداران حسینی است. دوم آبان ماه.

خشک جان، زهرا و مسلمی مهنی، یوسف. (1395). نظام معنایی و کارکردهای سیاسی  اجتماعی عزاداری در تشیع. جامعه شناسی سیاسی جهان اسلام، 5(1)، 80-61.

دادورخانی، فضیله؛ محمودی چناری، حبیب و سادات موسوی، سمیه. (1400). ارزیابی اثرات محیطی خانه­های دوم گردشگری (مطالعه موردی: دهستان روبار قصران، شهرستان شمیرانات، استان تهران). فصلنامه علمی مطالعات برنامه­ریزی سکونتگاه­های انسانی، 16(4)، 873-855.

درویشی، هوشنگ؛ پوررمضان، عیسی و مولائی هشجین، نصرالله. (1400). تبیین اثرات گردشگری در تحولات اقتصادی نواحی روستایی شهرستان رودسر در دو دهه اخیر. فصلنامه  برنامه­ ریزی منطقه ­ای، 11(44)، 185-202.

دویران، اسماعیل و احمدی، حسین. (­1399). اثرات نظام بخشی فضای شهری در بازتولید گردشگری مذهبی از طریق میانجی سرمایه اجتماعی (نمونه موردی: مراسم عصر تاسوعای شهر زنجان). فصلنامه برنامه و توسعه گردشگری، 9(33)، 228-209.

رحمتی، منصور. (1401). برنامه­ریزی راهبردی توسعه گردشگری شهر سرعین. فصلنامه مطالعات برنامه­ریزی سکونتگاه­های انسانی، 17(1)، 204-191.

علی الحسابی، مهران و پای کن، عصمت. (1392). تدوین چارچوب مفهومی تعامل شهر و آیین های جمعی و بررسی مصداق آن در آیین های عاشورایی. فصلنامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی، 12، 44-27.

قائمی­راد، طیبه؛ حاتمی نژاد، حسین؛ زیاری، کرامت الله و پوراحمد، احمد. (1401). بررسی اثرات زیست محیطی گردشگری شهری با استفاده از روش جای­پای اکولوژیک (مطالعه موردی: شهر رشت). فصلنامه مطالعات برنامه­ریزی سکونتگاه­های انسانی، 17(1)، 130-119.

قنبری، ابوالفضل و آدمی، معصومه. (­1397). نقش گردشگری در تغییرات زندگی ساکنین مقصد (نمونه موردی مطالعه: شهر تبریز). مجله آمایش جغرافیایی فضا، 8(28)، 22-1.

کریم­زاده, علی؛ شهریاری, سید کمال­الدین و اردشیری, مهیار. (1397). تحلیلی بر گردشگری شهری در بازآفرینی بافت‌های تاریخی از دیدگاه ساکنین محلی با بهره‌گیری از روش تحلیل عاملی (نمونه موردی: شهر شیراز). فصلنامه برنامه­ریزی منطقه­ای، 8(32)، 140-127.

گیویان، عبدالله. (1385). آیین، آیینی سازی و فرهنگ عامه پسند دینی. فصلنامه انجمن علمی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، 2(5)، 211-179.

مظهری، محمدابراهیم و احمدپور، سیده مرضیه. (1395). نقش آیین های مذهبی در ساختار شهر سنتی(مطالعه موردی: شوشتر)، همایش ملی شهرسازی انسانگرا، قزوین - دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین، 17-1.

نظری، محسن؛ قادری، زاهد و فضلوی، سید فروزنده. (1394). بررسی تأثیر عوامل مؤثر بر اجرای موفق رویدادهای فرهنگی از دیدگاه گردشگران. مجله مدیریت دولتی، 7(4)، 720-699.

یزدانی، احمدرضا؛ زیویار، پروانه و کارگر، بهمن. (­1398). نقش بازآفرینی شهری با رویکرد گردشگری در خیابان لاله زار تهران. فصلنامه مطالعات مدیریت شهری، 11(40)­، 81-72.

یوسفی، جواد و شریفی تهرانی، محمد. (­1394). تحلیلی بر اثرات اجتماعی و فرهنگی توسعه گردشگری( مطالعه شهرستان بیرجند). راهبرد توسعه، 48، 155-137.

Bod, Mahdiye. (2019). Arbaeen super event, a manifestation of religious tourism.  Art and Civilization of the East in the seventh year of spring, 23, 5-14.

Crouch, D. (1998). The Street in the Making of Popular Geographical Knowledge; in Nicholas Fyfe (ed) Images of the Street: Planning, Identity and Control in Public Space; London: Routledge, 158- 172.

Kim, J., kim,B., & Park, S. (2013). The Effects of Tourism Ritualization, Ritual Performance on Tourist Satisfaction, Journal of Quality Assurance in Hospitality & Tourism, 14(3), 246-260.