بررسی کارکردهای تکرار در القای مضامین اخلاقی و تعلیمی (مطالعه موردی شعر شفیعی کدکنی)

الموضوعات :

محسن ذوالفقاری ¹ , اکبر اسدی دامناب ²

1 - استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اراک(نویسنده مسوول)
2 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اراک

تاريخ الإرسال : 18 الأحد , محرم, 1439 تاريخ التأكيد : 18 الأحد , محرم, 1439 تاريخ الإصدار : 26 الإثنين , شعبان, 1438

الکلمات المفتاحية: تکرار, شفیعی کدکنی, اشعار تعلیمی, کارکردهای تکرار,

ملخص المقالة :

تکرار در زیبایی شناسی شعر معاصر نقش بسزایی دارد و این آرایه بلاغی موجب پیوند نا گسستنی شعر معاصر با موسیقی و اندیشه شده‌است. هدف این مقاله بررسی نقش تکرار و کارکردهای آن در تبیین و تعلیم اندیشه های اخلاقی شعر شفیعی کدکنی در دو مجموعه شبخوانی و در کوچه باغ های نشابور است و این که عنصر تکرار و کارکردهای آن تا چه اندازه در القای مضامین تعلیمی کلام شفیعی کدکنی نقش دارد. تکرار در این اشعار بیشتر در چهار حوزه صامت ها و مصوت ها، هجاها، واژگان و جملات صورت گرفته است. این عامل در به وجود آمدن مضامین اخلاقی و تعلیمی نقش مهمی بر عهده گرفته است؛ مفاهیم و مضامینی همچون دعوت به مبارزه با ظلم، وطن خواهی، بیان محرومیت ها و ستم کشی ها، توجه به فرهنگ شهادت و بیان مطالب مربوط به آن، دمیدن روح امید در دل مخاطب و عصیان علیه خفقان و استبدادو ... . شفیعی کدکنی برای انتقال و تعلیم آموزه های اخلاقی، باورهای ملی و دینی و مسائل اجتماعی به بهترین وجه از عنصر تکرار در شعر خود بهره برده است.

المصادر:

1- ارسطو.(1357). فن شعر. مترجم عبدالحسین زرین­کوب. تهران: امیر­کبیر.

2- پوک، گراندو داینا نیوئل.(1392). مبانی تاریخ هنر. ترجمه مجید پروانه­پور. تهران: ققنوس.

3- حسنی، حمید. (1371). موسیقی شعر نیما. تهران: کتاب زمان.

4- دانشور، سیمین. (1375). شناخت و تحسین هنر. تهران: کتابک سیامک.

5- روحانی، مسعود. (1390). بررسی کارکردهای تکرار در شعر معاصر. بوستان ادب دانشگاه شیراز، شماره دوم. ص.ص. 168-145.

6- رید، هربرت.(1353) هنر امروز. ترجمه سروش حبیبی. تهران: امیر­کبیر.

7- زرقانی، مهدی. (1387). چشم­انداز شعر معاصر ایران. تهران: ثالث.

8- شفیعی کدکنی، محمد­رضا.(1376). آیینه­ای برای صداها. تهران: سخن.

9- -----------------.(1391). رستاخیز کلمات. تهران: سخن.

10- ----------------.(1375). در صور خیال شعر فارسی. تهران: آگاه.

11- -----------------. (1376). موسیقی شعر. تهران: آگاه.

12- عباسی، حبیب­الله. (1387). سفرنامه باران. تهران: روزگار.

13- علوی­مقدم، مهیار. (1377). نظریه­های نقد ادبی معاصر. تهران: سمت.

14- فتوحی، محمود.(1378). شکل و ساخت شعر شفیعی در سفرنامه باران. نقد و تحلیل اشعار دکتر محمد­رضا شفیعی کدکنی. تهران: روزگار.

15- فرشیدورد، خسرو. (1373). درباره ادبیات و نقد ادبی. تهران: امیر­کبیر.

16- گراهام، گوردن. (1383). فلسفه هنرها. ترجمه مسعود علیا. تهران: ققنوس.

17- مشکوة الدینی، مهدی.(1385). ساخت آوایی زبان. مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.

18- وحیدیان کامیار، تقی. (1379). بدیع از دیدگاه زیبایی­شناسی. تهران: دوستان.

19- وفایی، عباسعلی و اخلاق، مانا.(1395). تأثیر واج در القای مفاهیم با تأکید بر زبان تعلیمی. پژوهشنامه ادبیات تعلیمی دانشگاه آزاد اسلامی دهاقان. سال 8، ش 29، ص. ص. 60-33.

20- ولک، رنه. (1377). تاریخ نقد جدید. ترجمه سعید ارباب شیرانی. تهران: نیلوفر.

21- یلمه­ها، احمد­رضا.(1395). بررسی خاستگاه ادبیات تعلیمی منظوم و سیر تطور و تحول آن در ایران. فصلنامه پژوهشنامه ادبیات تعلیمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان. سال 8. شماره 29. ص.ص.90-61.

1. Aristotle. (1357). Poesies. Translated by Abd al-Hussein Zarrin Koob. Tehran: Amir Kabir.


2. Puke, Grand& Newel, Dayna. (1392). Fundamentals of The History of Art. Tehran: Qoqnoos.


3. Hasani, Hamid. (1371). The Music of Nima's Poetry. Tehran: Ketab-e-Zaman.


4. Daneshvar, Simin. (1375). The Recognition and Appreciation of Art. Tehran: Ketab-e-Siamak.


5. Rohuani, Masoud. (1390). The Analysis of the Functions of Repetitions in Contemporary Poetry. Boostan-e-Adab of University of Shiraz, 2, pp.145-168. 


6. Reed, Herbert. (1353). Today's Art. Tehran: Amir Kabir.


7. Zarqani, Mahdi. (1387). The Perspective for Contemporary Poetry of Iran. Tehran: Sales.


8. Shafee'ee Kadkani, Mohammad Reza. (1376). A Mirror for the Voices. Tehran: Sokhan.


9. Shafee'ee Kadkani, Mohammad Reza. (1391). The Resurrection of Words. Tehran: Sokhan.


10. Shafee'ee Kadkani, Mohammad Reza. (1375). Imaginary Images in Persian Literature. Tehran: Agah.


11. Shafee'ee Kadkani, Mohammad Reza. (1376). The Music of the Poetry. Tehran: Agah.


12. Abbasi, Habibullah. (1387). Itinerary of the Rain. Tehran: Roozgar.


13. Alavi Moqaddam, Mahyar. (1377). Theories of the Contemporary Literary Criticism. Tehran: SAMT.


14. Fotoohi, Mahmood. (1378). The Form and Structure of Sahfee'ee's Poetry in '' Itinerary of the Rain''; Critique and Analysis of the poems of Mohammad Reza Shafee'ee. Tehran: Roozgar.


15. Farshidvard, Khosro. (1373). On Literature and Literary Criticism. Tehran: Amir Kabir.  


16. Graham, Gordon. (1383). The Philosophy of Arts. Tehran: Qoqnoos.


17. Meshkat al-Dini, Mahdi. (1385). The Phonetic Structure of Language. Mashhad: University of Ferdowsi.


18. Vahidian Kamyar, Taqi. (1379). Rhetoric in Aestheticism. Tehran: Doostan.


19. Vafayee, Abbas Ali& Akhlaq, Mana. (1395). The Impact of Phoneme in the Convey of Concepts in Didactic Language. The Bulletin for Didactic Literature in Azad University of Dehaqan, 29, pp.33-60.


20. Wellek, Rene. (1377). The History of New Criticism. Tehran: Niloofar.


21. Yalameha, Ahmad Reza. (1395). The Analysis of Verse Didactic Literature and its Development in Iran. The Bulletin for Didactic Literature in Azad University of Dehaqan, 29, pp.61-90.