سبک شناسی مناجات خمس عشر (مطالعۀ موردی؛ مناجات‌الخائفین)
الموضوعات : پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی
حسین چراغی وش
1
(استادیار دانشگاه لرستان)
افتخار لطفی
2
(دانش‌آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه لرستان)
الکلمات المفتاحية: سبک‌شناسی, مناجات‌الخائفین, سطح آوایی, سطح نحوی, سطح دلالی, انسجام,
ملخص المقالة :
یکی از راه های مؤثر نشر معرفت، فرهنگ و اخلاقِ والای انسانی در میان مردم، دعا و متون دعایی است. دعا و مناجات، نوعی توسل عاشقانه به معشوق و پیوستن موجودی کوچک و ناتوان به وجودی بی‌نهایت بزرگ و تواناست. از دهانِ پاک برگزیدگان حق، ادعیه و مناجات هایی با حقایق و معارف ناب برآمده که با سوز، شور و آهنگی دلنشین همراه است؛ یکی از این مناجات‌ها، "مناجات‌الخائفین" منقول از امام سجاد(ع) است که تجلی گاه صفات خداترسان به شمار می آید. مقالۀ حاضر بر آن است که به روشی توصیفی- تحلیلی، مناجات‌الخائفین را در سایۀ سبک‌شناسیِ ساختارگرا، بر اساس تقسیم بندی کتاب "بلاغة‌الخطاب و علم‌النص"، تألیف صلاح فضل، در سه سطح آوایی، نحوی و دلالی مورد تحلیل قرار دهد و میزان انسجام این سطوح را با همدیگر بسنجد. بررسی سبک‌شناختی مناجات، حاکی از این است که کلیۀ ساختارهای سه‌گانۀ متن، سیطرة وصل از دوگانگی قطع و وصل موجود در متن را بر خود پذیرفته‌اند و در پیِ این پذیرش، در پیوندی عجیب در کنار هم شکل یافته و با تشکیل ساختاری واحد و هماهنگ، در راستای محور مرکزی دعا (ارتباط با خدا) در حرکتند.
