سیرتطور تاریخی غلو در سه مکتب کلامی کوفه، قم و بغداد
الموضوعات :
فریدون محمدی فام
1
(دانش‌آموختۀ دکتری مذاهب اسلامی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران.)
سیدمجید نبوی
2
(دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه اراک، اراک، ایران.)
الکلمات المفتاحية: شیخ مفید, غلات, غلو, سهو النبی, ابن بابویه,
ملخص المقالة :
غلو و مصادیق آن در طول تاریخ امامیه همواره محل بحث بوده، و دربارۀ حدود و ثغور آن اختلافاتی وجود داشته است. برخی اعتقادات گاهی غلوآمیز تلقی شده، و گاهی به همان‌ها طور دیگری نگریسته شده است. در این مطالعه بنا داریم سیر تطور تاریخی مسئلۀ غلو را بازکاویم و منشأ برخی اختلافات در سه مکتب کوفه، قم و بغداد را در تعریف آن بازشناسیم؛ همچنان‌که می‌خواهیم بدانیم کدام شخصیت‌ها در این مکاتب و هر یک به سبب چه دیدگاه‌هایی متهم به غلو شده‌اند. با مطالعۀ شخصیت‌هایی مانند جابر بن یزید جعفی، مفضل بن عمر، ابن ابی‌یعفور، هشام بن حکم از مکتب کوفه، ابن بابویه از مکتب قم، و شیخ مفید از بغداد چنین به نظر می‌رسد برخی افراد احتمالاً به دلیل نقل احادیثی که اهل بیت (ع) فقط به نزدیکان و صاحبان سِرّ خود می‌گفته‌اند متهم به غلو شده‌اند؛ روایاتی که مضمون غالب آنها فضائل اهل بیت (ع) است. همچنین برخی اعتقادات مانند عدم سهو النبی در یک مکتب غلو محسوب می‌شده، درحالی‌که در مکتب دیگری غلوآمیز نبوده است.
_||_
