سیر تغییرات کاربری اراضی در دشت مرودشت – استان فارس

محورهای موضوعی : مدیریت آب در مزرعه با هدف بهبود شاخص های مدیریتی آبیاری

خاطره نوبهاران ¹ (خاکشناسی، دانشجوی دانشگاه علوم تحقیقات تهران)
شهلا محمودی ² (خاکشناسی، دانشگاه علوم تحقیقات تهران)
سید علی ابطحی ³ (هیئت علمی بخش علوم خاک)

تاریخ دریافت : 1397/02/25 تاریخ پذیرش : 1397/04/20 تاریخ انتشار : 1398/02/01

کلید واژه: تغییر کاربری اراضی, تصاویر ماهواره لندست, دشت مرودشت استان فارس, زنجیره مارکف,

چکیده مقاله :

در زمینه تغییرات کاربری اراضی مطالعات نسبتا زیادی در ایران انجام شده، که اغلب بر جنبه‌‌های منفی این پدیده تاکید داشته‌اند. در این تحقیق با استفاده از تصاویر ماهواره لندست سال ‌ های 1990 و 2004 و 2018، تغییرات کاربری و پوشش اراضی درمنطقه مرودشت استان فارس مورد بررسی قرار گرفته است. از امکانات مدل زنجیره مارکف در محیط IDRISI Andes V.15 استفاده شده و شرایط کاربری و پوشش اراضی برای سال 2032 پیش بینی شده است. نتایج این پژوهش نشان داد حدود 196000 هکتار، معادل %91 از اراضی کاربری کشاورزی داشته و مراتع، اراضی بایر و مناطق مسکونی به ترتیب با 9/4، 7/2 و 6/1 درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند، که مجموعا بیش از 20000 هکتار از سطوح اراضی منطقه را در بر می‌گیرند. طی یک دوره 28 ساله که از سال 1990 تا سال 2018را شامل شده، سطوح اراضی کشاورزی و مراتع همواره با کاهش حدود 9 درصدی همراه بوده است. این در حالی‌ است که اراضی بایر و مناطق مسکونی افزایش سطح داشته اند. بطوری که سطح اراضی بایر از 7/2 درصد به 29/11 درصد افزایش یافته است. بطور کلی، نتایج این تحقیق نشان دهنده این است که در دراز مدت سطح اراضی کشاورزی در حال کاهش و اراضی بایر در حال افزایش می باشد؛ بنابراین برنامه های مدیریتی فوری برای جلوگیری از تخریب اراضی کشاورزی ضرروری است.

چکیده انگلیسی:

In Iran, there are many investigations about landuse change which usually mention negative side. In this research landuse/land cover change trend investigate with use of landsat image and Markov chain in IDRISI Andes V15 software at the period of 1990, 2004 and 2018, and predicted changes for 2032 in Marvdasht region. There are about 196000 ha, equal to 91%, that used for cultivation, while range land, bare land and urban area are about 20000 ha, respectively 4.9, 2.7 and 1.6 percent of region area. In 28 years, from 1990 to 2018, agricultural and range lands decrease about 9%, while bare lands and urban area increased. At this period bare lands increased from 2.7% to 11.29% of the total region area. In general, the results of this study indicate that in the long-term, agricultural lands are declining and bare land is increasing, Hence immediate management plans are necessary to prevent the destruction of agricultural land.