تحلیل الزامات نهادی جهت تحقق برنامه‌ریزی ارتباطی در تهران
محورهای موضوعی : مطالعات مدیریت شهری
مریم مخبری
1
(کارشناس ارشد برنامه ریز شهری maryam.mokhberi77@yahoo.com)
پروین پرتوی
2
(دانشیار دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر تهرانp.patovi@yahoo.com)
کلید واژه: برنامه‌ریزی ارتباطی, سازوکار اجرایی و نهادی, نهادگرایی, نهاد, تهران,
چکیده مقاله :
مقدمه و هدف پژوهش: برنامه‌ریزی ارتباطی از نظریات مطرح دهه 1990 میلادی قلمداد می‌شود که مورد توجه وسیع برنامه ریزان قرار گرفت. با توجه به اهمیت این نظریه، این پژوهش با هدف شناسایی زمینه‌های اجرایی و نهادی جهت عملی کردن برنامه‌ریزی ارتباطی در تهران تهیه شده است. روش پژوهش: جهت دستیابی به هدف تحقیق، رویکرد مکمل نهادگرایی استفاده شده و با تلفیق دو دیدگاه نهادگرایی و برنامه‌ریزی ارتباطی، چارچوب تحقیق طراحی شده است. این تحقیق با استفاده با بررسی توصیفی-تبیینی اطلاعات موجود، به بررسی و تحلیل نظام برنامه‌ریزی شهری تهران و ارائه پیشنهادات می‌پردازد. یافته ها: یافته‌ها نشانگر این است که نبود هماهنگی و همکاری بین بخشی در نهادهای ذی ربط، ناهمخوانی و تداخل قوانین و مقررات شهری دررابطه با وظایف نهادها، عدم تعریف نقش میانجی گر و تسهیل گر برای برنامه ریز، ضعف مشارکت مردمی و نقش کمرنگ سازمانهای مردم نهاد و فقدان سیستم آموزشی فراگیر و فرهنگ سازی ضعیف از مهمترین مشکلات در نظام برنامه‌ریزی تهران هستند. نتیجه گیری: نظام برنامه‌ریزی تهران برای انطباق با برنامه‌ریزی ارتباطی نیاز به انجام اقدامات در چهار بعد اصلی یعنی تعریف وظایف جدید برای برنامه ریز، فراهم آوردن الزامات داخلی نهادهای رسمی و نهادهای غیررسمی و ایجاد همکاری بین کلیه نهادهای ذی ربط برنامه‌ریزی دارد.
Introduction and Objectives of the research: Communicative planning is one of the major ideas of the 1990s that was widely considered by planners. Considering the importance of this theory, this research is aimed to identify executive and institutional contexts for realizing communicative planning in Tehran. Methodology: In order to achieve the research’s goal, complementary approach of institutionalization has been used and the research framework has been designed by combining the two views of institutionalization and communicative planning. This study investigates and analyzes the urban planning system of Tehran, using descriptive-explanatory information. Findings: The findings indicate that the most important problems in Tehran planning system are: lack of coordination and co-operation among the relevant institutions, inconsistency and conflict between urban laws and regulations in relation to the duties of the institutions, lack of defining mediator and facilitator role for planners, weakness of public participation, the inconspicuous role of NGOs, lack of a comprehensive educational system and weak cultural development. Conclusion: Tehran planning system requires implementing actions in four main dimensions, to adapt to communicative planning: defining new tasks for planning, providing internal requirements of formal and informal institutions, and establishing cooperation among all relevant institutions.
_||_
آلمندینگر، فیلیپ و تئودور-جونز، مارک(2002). آینده‌ی برنامه‌ریزی چشم انداز‌های نو در نظریه برنامه ریزی. ترجمه: عارف اقوامی مقدم(1387). تهران: انتشارات آذرخش.
بهزاد نسب، جان علی (1383). تحلیل مکانی- فضایی رویکرد برنامه‌ریزی ارتباطی در توسعه روستایی و ارائه الگوی بهینه مطالعه موردی: روستاهای دارای طرح بهسازی (هادی) استان تهران. رساله‌ی دکتری رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس
بهزادنسب، جان علی و افتخاری، عبدالرضا رکن الدین(1383). برنامه‌ریزی ارتباطی رویکردی انتقادی به نظریه برنامه ریزی(با تأکید بر برنامه‌ریزی توسعه روستایی).مدرس علوم انسانی، دوره32، ص1-22
پیرزاده، حسین(1387). اصلاح نظام مدیریت توسعه‌ی شهری در ایران بر اساس رویکرد راهبردی. تهران: انتشارات وزارت راه و شهرسازی تهران
جلیلی، سید مصطفی و کاظمیان، غلامرضا.1395. تحلیل محیط سیاستگذاری کلان طرح راهبردی-ساختاری(جامع)تهران.نشریه‌ی هنرهای زیبا، بهار1395، دوره‌ی 21، شماره ی1، ص29-40
جمشیدزاده، ابراهیم(1390). مشارکت‌های مردمی و امور شهری (بررسی موانع، مشکلات و راهکارهای توسعه مشارکت‌های مردمی). تهران: نشر جامعه و فرهنگ.
شفیعی، امیر (1390). بررسی امکان پذیری به کارگیری برنامه‌ریزی ارتباطی، نمونه موردی: منطقه فرحزاد تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی
شیعه، اسماعیل.1382. لزوم تحول مدیریت شهری در ایران. مجله جغرافیا و توسعه، بهار و تابستان1382، شماره‌ی 1، ص37-62
عبداله پور، جمال؛ مختارپور، حسن و مختارپور، رجبعلی.1393. مشارکت در اداره‌ی امور شهری: تجارب، آسیب‌ها و زمینه ها؛ مطالعه ای در محله‌های منطقه‌ی 4 شهرداری تهران. فصلنامه‌ی مطالعات توسعه‌ی اجتماعی- فرهنگی، یهار1393، دوره‌ی دوم، شماره‌ی 4، ص175-202
عندلیب،علیرضا.1388. نهاد توسعه تهران. ویژه نامه نهاد برنامه‌ریزی توسعه شهری تهران، شماره‌ی 1
محمدی ماکرانی، حمید.1386. کاربرد نظریه‌ی کنش ارتباطی یورگن هابرماس در شهرسازی: موافقان و مخالفان. صفه، دوره 44، بهار و تابستان 86، ص4-22
مشهدی احمد، محمود.1392. معنا و مفهوم نهاد در اقتصاد نهادگرا(نگاهی به اختلافات موجود بین نهادگرایی قدیم و جدید و نقش نهادها در مناسبات اقتصادی. فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، بهار1392، سال سیزدهم، شماره 48، ص49-77
مهدیزاده، جواد.1384. ضرورت اصلاح نظام مدیریت توسعه‌ی شهری در ایران. جستارهای شهرسازی، پاییز 1384، شماره‌ی 13و14، ص18-29
میرعابدینی، زهره(1388). امکان سنجی تحقق مدیریت یکپارچه شهری با تأکید بر سطوح تصمیم گیری (نمونه موردی شهر تهران)، پایان نامه کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی شهری، دانشکده علامه طباطبایی
Healey, p. (1999). Institutionalist analysis, communicative planning, and shaping places. Journal of Planning Education and Research, 19(2), 111–121
Healey, p. (2006). Transforming governance: Challenges of institutional adaptation and a new politics of space , European Planning Studies, 14(3), 299-320
March, a. (2010). Practising theory: When theory affects urban planning. Journal of Planning Theory, 9(2), 108–125
Neuman, M. (1996). Images as institution builders: Metropolitan planning in Madrid. European Planning Studies, 4(3):293-312.
Olsson, a.r. (2009). Relational rewards and communicative planning: understanding actor motivation. Journal of Planning Theory, 8(3), 263–281