ارزش‌های اجتماعی عشق در محله‌های حاشیه‌نشین شهر تهران (مطالعه تطبیقی محله‌های مناطق ۴ و ۱۹)

محورهای موضوعی : جامعه شناسی توسعه

نرگس رحمانی ^{1 *} , تقی آزادارمکی ² , باقر ساروخانی ³

1 -
2 - استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران
3 - استاد گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1404/01/31 تاریخ پذیرش : 1404/03/15 تاریخ انتشار : 1404/01/31

کلید واژه: ارزش‌های اجتماعی عشق, ارزش‌های مادی, ارزش‌های فرامادی, حاشیه‌نشینی,

چکیده مقاله :

یکی از موضوعات مهم و اساسی در حوزة علوم اجتماعی به‌ویژه در جامعه‌شناسی مسئله «ارزش و تغییرات ارزش‌های اجتماعی عشق» است. مشاهده و مصاحبه‌هایی که توسط نگارنده در محله‌های شهر تهران انجام گرفت، نشان داد ارزش‌های پیرامون عشق دچار دگردیسی عمده و اساسی شده است؛ بنابراین پژوهش حاضر باتکیه‌بر تئوری تغییرات ارزشی اینگلهارت به دنبال این سؤال اساسی است که جهت ارزش‌های اجتماعی عشق در جامعه ایرانی از جمله محله‌های حاشیه‌نشین مناطق ۴ و ۱۹ که جزء محله‌های محروم شهر تهران هستند در مقایسه با محلات غیر حاشیه‌نشین چیست؟ و همچنین علل و عوامل تغییرات ارزش‌های اجتماعی  عشق در این محله‌ها چگونه است؟ به همین منظور از زنان و مردان بالای ۱۸ سال محله‌های حاشیه‌نشین مناطق نامبرده و همچنین جهت مقایسه با سایر محله‌های غیرحاشیه‌نشین همین مناطق،۳۰ مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته انجام گرفت. روش پژوهش، نظریه زمینه‌ای (گراندد تئوری) و شیوة نمونه‌گیری هدفمند و نظری بود. باتوجه‌به یافته‌ها، مقوله‌های «معنای عشق»، «گونه‌های عشق»، «ویژگی‌های عشق»، «سیالیت عشق» و «هنر عشق‌ورزیدن» برساخت شدند که هریک از آنان نیز دارای زیر مقولاتی نیز بودند. یافته‌های پژوهش عکس تئوری اینگلهارت را نشان داد به‌طوری‌که، محله‌های حاشیه‌نشین باتوجه‌به محرومیت‌هایی که داشتند‌ همانند سایر محله‌هایی که در متن جامعه شهری بودند گرایش به ارزش‌های فرامادی عشق داشتند.

چکیده انگلیسی:

One of the important and fundamental issues in the field of social sciences, especially in sociology, is the issue of "the value and changes in the social values ​​of love." Observations and interviews conducted by the author in neighborhoods in Tehran showed that the values ​​surrounding love have undergone a major and fundamental transformation. Therefore, the present study, based on Inglehart's theory of value changes, seeks to answer the fundamental question: What is the direction of the social values ​​of love in Iranian society, including the marginal neighborhoods of areas 4 and 19, which are among the deprived neighborhoods of Tehran, compared to non-marginal neighborhoods? And what are the causes and factors of changes in the social values ​​of love in these neighborhoods? For this purpose, 30 in-depth and semi-structured interviews were conducted with women and men over 18 years of age in the marginal neighborhoods of the aforementioned areas and also for comparison with other non-marginal neighborhoods in the same areas. The research method was grounded theory and the method of purposive and theoretical sampling. Based on the findings, the categories of "meaning of love", "types of love", "characteristics of love", "fluidity of love" and "art of making love" were constructed, each of which also had subcategories. 

منابع و مأخذ:

استراوس، آنسلم، کوربین، جولیت (1395). مبانی تحقیق کیفی: تکنیک‌ها و مراحل تولید اساسی. ترجمه ابراهیم افشار، چاپ پنجم. تهران: انتشارات نی.
اینگلهارت، رونالد (1395). تحول فرهنگی در جامعه پیشرفته صنعتی. (ترجمه‌ی مریم وتر). تهران: انتشارات کویر.
باومن، زیگموند (1384). عشق سیال در باب ناپایداری پیوندهای انسانی. (ترجمة عرفان ثابتی). تهران: انتشارات ققنوس.
پایگاه خبری وزارت شهرسازی راه و مسکن، (بهمن ماه1394).آشنایی با تعاریف حاشیه‌نشینی و وضعیت حاشیه‌نشینان در ایران و جهان. قابل دسترس در اینترنت به نشانی news.mrud.ir/news
ریتزر، جورج (1395). نظریه‌ی جامعه‌شناسی.(ترجمه هوشنگ نایبی). تهران: نشر نی.
سیدمن، استیون (1393). کشاکش آرا در جامعه‌شناسی.(ترجمه‌ی هادی جلیلی). تهران: نشر نی.
علیرنژاد، سهیلا (1396). تحول تجربه زنانه عشق و ازدواج: مطالعه‌ای مردم‌نگارانه بر زنان تحصیل‌کرده و شاغل شهری در تهران. فصلنامه مطالعات راهبردی ورزش و جوانان، دوره 16 زمستان 1396، شماره (38).
فراستخواه، مقصود (1399). روش تحقیق کیفی در علوم اجتماعی با تأکید بر نظریه برپایه(گرانددتئوری). تهران: نشر آگاه.
فروم، اریک (۱۳۸۷). هنر عشق‌ورزیدن. (ترجمة پوری سلطانی). تهران: انتشارات مروارید.
کنعانی، محمدامین و حمیده محمدزاده (1395). تماس‌های شبکه‌ای و تجربه عشق سیّال: مطالعه کیفی دانشجویان دختر دانشگاه گیلان. فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، سال نهم بهار 1395، شماره (۱) پیاپی (۳۳).
ملک احمدی، حکیمه، میرفردی، اصغر و مریم مختاری (۱۳۹۸). گونه‌شناسی تجربة زیستة عشق. فصلنامه پژوهش‌های راهبردی مسائل اجتماعی ایران. سال هشتم، شماره پیاپی (۲۶)، شماره سوم.
میرزایی، خلیل (1395). کیفی پژوهی پژوهش، پژوهشگری و پژوهش‌نامه نویسی. تهران: نشر فوژان
میر میری، هاله (1390) پژوهشی تحت عنوان بر ساخت اجتماعی عشق در تجربة زیستة ایرانی (مطالعه موردی دهة 40، 60، 80)، پایان‌نامه مطالعات فرهنگی، دانشگاه.
میلز، آندرو، براویت، جف (1385). درآمدی بر نظریه‌های فرهنگی معاصر. (ترجمه جمال محمدی). تهران: ققنوس.
ناظری، مهرداد (1395). عشق در دنیای مدرن. قابل دسترس در اینترنت به نشانیwww.isa.org.ir
وثوقی، منصور و علی اکبر نیک خلق (1370). مبانی جامعه‌شناسی. تهران: انتشارات خردمند.
هردار، معصومه، فتحی، سروش و نیر پیر اهری (1402). تحلیل نحوة شکل‌گیری عشق سیال مبتنی بر زیست زناشویی زوجین در شبکه‌ها. نشریه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد، سال بیستم، شماره 1، شماره پیاپی (43).

Alya Maulidia Hanum , Marudut Bernadtua Simanjuntak , IIza Mayuni , Zuriyati (2022). THE MEANING OF FAMILY LOVE IN FAMILY FILM. IPB University1 & State University of Jakarta
Jankowiak, W. Shen, Y. & Volsche, S. (2015) “Investigating Love’s Universal Attributes: A Research Report from China.” Cross-Cultural Research, 49 (4): 1-15.
Restivo, Salp (1977), "A EVOLUTIONARY SOCIOLOGY of LOVE", International Journal of sociology of the family, vol 7, july. Dec: 233- 245.