بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر دین‌داری، مطالعه موردی جوانان شهر تهران
محورهای موضوعی : علوم اجتماعی
عبدالرضا ادهمی
1
(عضو هیات علمی و استادیار دانشگاه آزاد تهران شمال)
سعید کشانی
2
(کارشناس ارشد جامعه شناسی)
کلید واژه: دین‌داری, آموزش رسمی مذهبی, آموزش غیر رسمی مذهبی, رسانه و سرمایه اجتماعی, دوستان مذهبی, خانواده مذهبی,
چکیده مقاله :
بر پایه نظریه‌های کنش متقابل نمادین و نقش پذیری میان متغیرهای تحقیق ارتباط نظری برقرار شده و فرضیات تحقیق مطرح گردید. برای سنجش دین‌داری با تکیه بر چارچوب نظری و تحقیقات پیشین از مقیاس معتبری استفاده شد که پیش از این بارها در تحقیقات خارج و داخل کشور مورد آزمون قرار گرفته است. در سنجش این مفهوم از مقیاس گلاک و استارک در چهار بعد (اعتقادی، عاطفی، پیامدی و مناسکی) استفاده شد. متغیرهای مستقل تحقیق نیز پس از مرور تحقیقات مرتبط با تکیه بر جوانب نظری بحث تعریف و شاخص سازی شدند و با استفاده از آزمون‌های اعتبار و پایایی مورد سنجش و استانداردسازی قرار گرفتند. همه فرضیات تحقیق که بیان گر رابطه میان دین‌داری و عوامل مؤثر بر آن (آموزش رسمی مذهبی، آموزش غیر رسمی مذهبی، خانواده، دوستان، سرمایه اجتماعی، رسانه، سن، جنسیت، تحصیلات به جزءتأهل) تایید شدند. همچنین یافته‌ها نشان می دهند ابعاد مناسکی، اعتقادی، عاطفی و پیامدی به ترتیب بیشترین روابط همبستگی را با متغیرهای مستقل تحقیق داشته‌اند. از سوی دیگر آموزش رسمی، دوستان مذهبی، خانواده مذهبی، آموزش غیر رسمی، رسانه، سن و سرمایه اجتماعی به ترتیب بیشترین همبستگی را با ابعاد مختلف دین‌داری داشته‌اند. نوع روابط میان این متغیرها با دین‌داری عموماً مثبت و در سطح متوسط تا قوی است.
The present research is an attempt to study the social factors affecting the youth religiosity. Based on theories of symbolic social interaction and role taking, a theoretical relation was established among research variables and the research theories were put forth. The statistical populations of this research were the youth of Tehran. Using the sampling formula of Cochran, 400 people were selected as the sample volume and the multi-stage clustering sampling method was considered as a suitable method for this research. In order to measure religiosity, emphasizing on theoretical framework and previous researches, a more creditable standard was employed which had already been employed many times in the researches inside and outside the country. In measuring this concept, the standard of Gluck and Stark's standard in four (belief, emotional, consequences and ritual) dimensions were used. The research independent variables were defined and indexed after reviewing the related research with an emphasize on theoretical aspects and using the reliability and validity tests, they were measured and standardized. All research theories indicating a relationship between religiosity and its affecting factors (religious formal teaching, religious informal teachings, family, friends, social capital, media, age, gender, education and marital status) were confirmed. The findings also show that the ritual, belief, emotional and consequence dimensions had the greatest correlative relation with the research independent variables. On the other hand, formal education, religious friends, religious family, informal teaching, media, age and social capital had the greatest rate of correlation with different religiosity dimensions. The type of relationship among these variables with religiosity are mainly positive and at the level of average to strong.
_||_