نقش الگوهای فشار در بارش های سواحل جنوبی دریای خزر

محورهای موضوعی : جغرافیای سیاسی

بهلول علیجانی ¹ (ندارد)
حسین محمدی ² (ندارد)
آتوسا بیگدلی ³ (ندارد)

تاریخ دریافت : 1393/10/20 تاریخ پذیرش : 1393/10/20 تاریخ انتشار : 1386/11/01

کلید واژه: الگوهای فشار, توالی های بارش, رابطه سیستم های فشار و بارش, سواحل جنوبی دریای خزر, اقلیم ایران,

چکیده مقاله :

مطالعۀ بارندگی به عنوان یک عنصر بسیار مهم آب و هوایی و رکن اصلی در مطالعات بیلان آب اساس برنامه ریزی های منابع طبیعی هر کشوری را تشکیل می دهد. بدین جهت در این تحقیق به منظور شناسایی نقش الگوهای فشار در بارش های سواحل جنوبی دریای خزر بارش روزانه ایستگاه های سینوپتیک و کلیماتولوژی سواحل جنوبی دریای خزر در دورۀ آماری 2003-1986 به صورت کنترل کیفیت شده از سازمان هواشناسی کشور تهیه شد. کل منطقه بر اساس بارش روزانه و به روش خوشه بندی ، پهنه بندی شده به سه ناحیه مجزا تقسیم شد. در هر ناحیه توالی های بارش 2 روزه و بیشتر برای دورۀ آماری مورد مطالعه استخراج شد. برای هر توالی یک نمونه معرف انتخاب گردید و سپس برای هر توالی نمونه در هر ناحیه نقشه های سطح زمین و سطح 500 هکتوپاسکال استخراج گردیده و بررسی گردید. بدین ترتیب الگوهای فشار برای توالی های بارش 2 روزه و بیشتر در هر ناحیه مشخص گردید. نتایج تحقیق نشان می دهد که: بیشتر بارش ها در توالی های دو و سه روزه رخ می دهند که نشان دهنده دینامیک بودن عامل آنها است. سیستم های سینوپتیک ایجاد کننده این بارشها پرفشار های دینامیک غربی هستند که غالبا در ماه اکتبر وارد منطقه می شوند. این سیستم ها با هدایت هوای سرد از روی آب گرم دریای خزر سبب ناپایداری شده و در سواحل ایران بارش ایجاد می کنند. علیرغم باور عمومی نقش پرفشار سیبری در ایجاد بارش های منطقه کم رنگ بود.

چکیده انگلیسی:

In order to understand the role of pressure systems on the precipitation of the Caspian coastal lands, daily precipitation data of the weather stations of the area were obtained from the Meteorological Organization of Islamic Republic of Iran for the period 1986-2003. Using Cluster Analysis the study area was divided into three distinct regions on the basis station’s precipitation variables. In each region the daily rainfall runs of 2 days length and more were determined. For each rain run a representative run was selected. For each of these selected runs the weather maps of surface and 500 hPa levels were analyzed. On the basis of this analysis the main and dominant pressure patterns of the rain days were defined. The results of the study showed that the western migratory high pressure systems are the main cause of the coastal areas precipitation. This study did not find any significant role for the ever accepted Siberian High pressure in the area’s precipitation.