آسیب شناسی امنیت کلانشهرها با تأکید بر مدیریت سکونتگاه‌های غیررسمی کلانشهر تهران
محورهای موضوعی : جغرافیا و برنامه ریزی شهری
مهدی پروین
1
,
علیرضا استعلاجی
2
1 - دانشجوی دکتری گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یادگار امام خمینی (ره)، شهر ری، ایران
2 - استاد گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یادگار امام خمینی (ره)، شهر ری، ایران
کلید واژه: امنیت, آسیب شناسی, مدیریت, سکونتگاه‌های غیررسمی پایتخت,
چکیده مقاله :
زمینه و هدف: در دهه های اخیر با افزایش جمعیت و تغییر نسل ها و فرهنگ های مختلف در کلانشهرها و تغییر شیوه زندگی، امنیت به چالش بسیار مهم تبدیل شده است. امنیت با رضایت‌مندی، آسایش شهروندان و مطلوبیت زندگی در قالب توسعه پایدار انسانی و شاخصی برای کیفیت زندگی ارتباط پیدا می کند. احساس ناامنی موجب تهدید حضور پذیری افراد در فضای شهری می گردد، نشاط و سلامتی را مختل می کرده و مشارکت عمومی را به حدال می رساند. بر این اساس پژوهش حاضر با هدف آسیب شناسی امنیت کلانشهرها با تأکید بر مدیریت سکونتگاه‌های غیررسمی تهران و تعیین عوامل مؤثر بر ناامنی پایتخت صورت گرفته است. روش شناسی: این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت توصیفی و پیمایشی و از نوع تحلیلی است. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده و بر اساس فرمول کوکران، حجم نمونه 383 نفر برآورد شده است و برای شناسائی مؤلفه ها و متغیرهای امنیت از ابزار پرسشنامه استفاده شده در قالب 5 مؤلفه ساختاری، مدیریتی، محتوایی، قانونی و اقتصادی-اجتماعی مورد مطالعه قرار گرفته است. یافته ها: یافته بیانگر این است که، در عامل اول نگرش یکپارچه در مدیریت امنیتی و نبود ائتلاف بین متخصصان حوزه های امنیتی، در عامل دوم، سنتی بودن برنامه ریزی های امنیتی و تعدد نگرش و دیدگاه های سیاسی در سکونتگاه‌های غیررسمی پایتخت، عامل سوم، رواج فرهنگ قانون گریزی، اختلافات فرهنگی و تراکم جمعیت، عامل چهارم، عدم امنیت و ایمنی کافی در رفت و آمد شب، عامل پنجم، ضعف ضوابط، طرح ها و برنامه های مصوب و عامل ششم، شفافیت پایین قوانین دارای بیشترین تأثیر در آسیب پذیری سکونتگاه‌های غیررسمی پایتخت می باشند. نتایج: ضعف ضوابط، طرح ها و برنامه های مصوب و کمبود بودجه و تجهیزات امنیتی از متغیرهای تأثیرگذار بر امنیت سکونتگاه‌های غیررسمی پایتخت است و در این زمینه باید گفت آسیب پذیری مدیریتی، قانونی و ساختاری سبب ناامنی، قانون گریزی، اختلافات فرهنگی و عدم امنیت و ایمنی در قبال سکونتگاه‌های غیررسمی کلانشهر تهران می گردد.
Background and purpose: In recent decades, with the increase in population and the change of different generations and cultures in metropolises and the change of lifestyle, security has become a very important challenge. Security is related to satisfaction, comfort of citizens and desirability of life in the form of sustainable human development and an indicator for quality of life. The feeling of insecurity threatens the presence of people in the urban space, disrupts vitality and health, and reduces public participation. Based on this, the current research has been carried out with the aim of analyzing the security of metropolises with an emphasis on the management of informal settlements in Tehran and determining the factors affecting the insecurity of the capital. Methodology: This research is applied in terms of purpose, descriptive and survey in nature and analytical in nature. Using the simple random sampling method and based on Cochran's formula, the sample size is estimated to be 383 people, and to identify the security components and variables, a questionnaire tool was used in the form of 5 structural, managerial, content, legal and socio-economic components. has been studied. Findings: The findings indicate that, in the first factor, the integrated attitude in security management and the lack of coalition between security experts, in the second factor, the traditionality of security planning and the multiplicity of political attitudes and views in the informal settlements of the capital, the third factor , the prevalence of the law-abiding culture, cultural differences and population density, the fourth factor, lack of security and safety in night travel, the fifth factor, the weakness of approved rules, plans and programs, and the sixth factor, the low transparency of laws that have the greatest impact on harm Acceptance of informal settlements are the capital. Results: Weakness of regulations, approved plans and programs and lack of budget and security equipment are among the variables that affect the security of informal settlements in the capital, and in this context it should be said that managerial, legal and structural vulnerability causes insecurity, lawlessness, cultural differences and lack of security. and the safety of informal settlements in Tehran metropolis.
امان‌پور، س.، و پیری، ف. (1398). بررسی هویت اجتماعی و احساس امنیت اجتماعی زنان در بوستان‌های شهر اهواز. فصلنامه انتظام اجتماعی، 11(3)، 163-188.
بخشنده رحمتی، س.، بهیان، ش.، و حقیقتیان، م. (1399). مقایسه احساس امنیت اجتماعی زنان در شهر تهران. پژوهشنامه نظم و امنیت انتظامی، 13(49)، 111-139.
پوراحمد, ا. (1393). قابلیت سنجی تحلیل خدمات شهری با استفاده از تکنیک VIKOR (مطالعه موردی شهر بناب). برنامه ریزی فضایی، 4(2)، 1-16.
پورحصاری, م. (1401). بررسی مؤلفه‌های تأثیرگذار بر بهبود کیفیت پیاده‌راه‌ها با تاکید بر امنیت شهری (نمونه موردی پیاده‌راه امام خمینی غربی شهر اهواز). پژوهشنامه نظم و امنیت انتظامی, 15(4), 131-160.
جعفری، خ.، مسگرزاده، س.، و میرزاخانی، م. (1397). عوامل تأثیرگذار بر امنیت اجتماعی شهروندان تبریز. مطالعات جامعه شناسی، 11(38)، 61-83.
خلیجی, م.ع, صادقی, ع. (1399). ارزیابی احساس امنیت شهری با رویکرد پایدار ملی (موردمطالعه: استان کردستان). پژوهشنامه نظم و امنیت انتظامی, 13(1), 140-159.
خوش‌فر، غ.، محمدی، آ.، محمدزاده، ف.، محمدی، ر.، و اکبرزاده، ف. (1394). امنیت اجتماعی و سلامت اجتماعی (مطالعه موردی: جوانان 29-15 ساله شهر قاین). مجلة مطالعات اجتماعی ایران، 9(1)، 71-102.
خلیجی, م.ع. (1399). آسیب شناسی امنیت کلانشهرها با تأکید بر مدیریت حریم پایتخت. پژوهشنامه جغرافیای انتظامی, 8(30), 63-84.
سالار، ر. ا.، مستجابی، ح.، رضائی، م.، و رمضانزاده، س. (1399). تأثیر تعامل مدیریت شهری بر امنیت اجتماعی. پژوهشنامه نظم و امنیت انتظامی، 13(49)، 1-26.
شکربیگی، ع.، و رادین، پ. (1395). بررسی عوامل مرتبط با احساس ناامنی اجتماعی زنان در فضاهای شهری (با تاکید بر ویژگی‌های کالبدی شهری). مطالعات اجتماعی روان شناختی زنان، 14(2)، 87-126.
عبدی، ع.، کرمی، ت. ا.، و مستجابی، ح. (1396). تبیین مفهومی پیامدهای امنیتی حاشیه نشینی شهری و مساله تعلق مکانی. انتظام اجتماعي، 9.
. گودرزی، س. (1398). بررسی تأثیر متغیرهای اجتماعی مرتبط با پلیس بر احساس امنیت اجتماعی. فصلنامه انتظام اجتماعی، 11(4)، 163-190.
. محسن، م.، اسعد، خ.، و جعفر هزار، ج. (1397). بررسی مشارکت شهروندان در برقراری نظم و امنیت شهری و عوامل مرتبط با آن نمونه موردی: شهر ارومیه. پژوهش‌های راهبردی مسائل اجتماعی ایران (پژوهش‌های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی)، 1397(22)، 17-32.
Carmona, M. (2019). Principles for public space design, planning to do better. Urban Design International, 24(1), 47-59, retrieved from:
https://link.springer.com/article/10.1057/s41289-018-0070-3.
Carmona, M., Heath, T., Tiesdell, S., & Oc, T. (2010). Public places, urban spaces: the dimensions of urban design: Routledge, retrieved from:
https://www.amazon.com/Public-Places-Urban-Spaces-Second/dp/1856178277
De Filippi, F., Cocina, G. G., & Martinuzzi, C. (2020). Integrating Different Data Sources to Address Urban Security in Informal Areas. The Case Study of Kibera, Nairobi. Sustainability, 12(6), 2437, retrieved from:
https://www.mdpi.com/2071-1050/12/6/2437
Kaldor, M. (2018). Global security cultures: John Wiley & Sons, Retrieved from:
Krahmann, E. (2010). States, citizens and the privatisation of security: Cambridge University Press, retrieved from:
https://www.cambridge.org/core/books/states-citizens-and-the-privatisation-of security/7F49C4E4833CAFE070ECCFAB2C6F8CB2
Lacinák, M., & Ristvej, J. (2017). Smart city, safety and security. Procedia engineering, 192, 522-527, retrieved from:
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S187770581732636X
Leon, D. S. (2020). Urban Security Policies and Their Effects on Collective Efficacy. In Violence in the Barrios of Caracas (pp. 125-154): Springer, retrieved from:
https://www.springer.com/gp/book/9783030229399
Mitchell, K., & Beckett, K. (2008). Securing the global city: Crime, consulting, risk, and ratings in the production of urban space. Indiana Journal of Global Legal Studies, 15(1), 75-99, retrieved from:
https://www.semanticscholar.org/paper/Securing-the-Global-City%3A-Crime%2C-Consulting%2C-Risk%2C-Mitchell-Beckett/752710f68484defa6241f2757645bbda3649dc74
Muaafa, M., & Ramirez-Marquez, J. E. (2016). Engineering management models for urban security. IEEE Transactions on Engineering Management, 64(1), 29-41, Retrieved from:
https://ieeexplore.ieee.org/document/7797517
Naceur, F. (2013). Impact of urban upgrading on perceptions of safety in informal settlements: Case study of Bouakal, Batna. Frontiers of Architectural Research, 2(4), 400-408, Retrieved from:
https://www.mendeley.com/catalogue/d1155690-ee3c-3035-9021-3fbf418b18b8/
Palidda, S. (2016). The Governance of Urban Security: Ignored Insecurities and the Securitization of Urban Space (Milan’s Case Study). In Governance of Security and Ignored Insecurities in Contemporary Europe (pp. 141-156): Routledge.
Peoples, C., & Vaughan-Williams, N. (2014). Critical security studies: An introduction: Routledge.
Rondinelli, D. A. (2019). Urban and regional development planning: policy and administration: Cornell university press.
Singerman, D. (2011). Cairo contested: Governance, urban space, and global modernity: Oxford University Press.
Terziev, V. (2019). Social activity and human resources as social development factors. International E-Journal of Advances in Social Sciences, 5(13), 283-289 Retrieved from:
http://ijasos.ocerintjournals.org/tr/download/article-file/704947