المحاکاة الساخرة "النقیضة" فی الروایات الفارسیة المعاصرة؛ "ألف لیلة ولیلة الجدیدة" لمحمد علی علومی أنموذجا

الموضوعات :

آذر دانشگر ¹ (أستاذة مساعدة فی قسم اللغة الفارسیة وآدابها، فرع کرج، جامعة آزاد الإسلامیة، کرج، إیران)

تاريخ الإرسال : 11 الثلاثاء , جمادى الثانية, 1439 تاريخ التأكيد : 11 الثلاثاء , جمادى الثانية, 1439 تاريخ الإصدار : 14 الإثنين , ربيع الثاني, 1439

الکلمات المفتاحية:

ملخص المقالة :

تعتبر المحاکاة الساخرة إحدی أنواع الأدب الساخر، وهی تتعامل مع إعادة تعریف الکلمات والأنماط والمواضیع الخاصة بأعمال أدبیة أخرى. تحاول المؤلفة فی هذه العجالة، دراسة مظاهر هذا النمط الأدبی فی روایة ألف لیلة ولیلة الجدیدة لمؤلفها محمد علی علومی. ولهذا الغرض، تطرقت الدراسة بعد تعریف المحاکاة الساخرة واستعراض جوانبها، إلی علاقتها بأفکار میخائیل باختین، بما فی ذلک التناص والحوار بین النصوص. کما درست بعد ذلک عبر الاستعانة بالمنهج التحلیلی المقارن تجلی المحاکاة الساخرة فی روایة ألف لیلة ولیلة الجدیدة. وتبین نتائج البحث أن روایة ألف لیلة ولیلة الجدیدة تتضمن نصوصاً ثانویة ضمنیة وفقا لنظریة التناص، حیث تقوم بإعادة بناء الشخصیة والموضوع واللغة، لتنشئ علاقة ساخرة وهادفة مع النص الأصلی، وهو روایة ألف لیلة ولیلة القدیمة.

المصادر:

آلن، غراهام. (2013م). بینامتنیت. ترجمه پیام یزدانجو. تهران: نشرمرکز.

اخوان­ثالث، مهدی. (2005م). نقیضه و نقیضه سازان. تهران: نشر زمستان.

زرین­کوب، عبدالحسین. (2008م). ارسطو و فن شعر. تهران: امیرکبیر.

انوشه، حسن. (2000م). فرهنگ­نامه ادبی فارسی، گزیده اصطلاحات، مضامین وموضاعات ادبی. تهران: سازمان چاپ وانتشارات وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی.

بیضایی، بهرام. (2012م). هزار دستان کجاست؟. تهران: ققنوس.

پیشوایی­علوی، محسن و گلبهار نادری و پروین یوسفی. (2017م). «بررسی ونقد ترجمه طسوجی از هزار ویک شب براساس نظریه گرایش­ های ریخت­شکنانه آنتوان برمن». همایش ملی هزار و یک شب و ادبیات جهان. همدان: دانشگاه بوعلی. مجموعه مقالات. صص 359-341.

حجت، محمد. (2013م). «نقش طلسم وجادو وبرخی صنایع غریبه در داستان های هزار ویک شب». فصلنامه ادب وزبان. السنة 16. العدد 33. صص 132-105.

داد، سیما. (2003م). فرهنگ اصطلاحات ادبی. تهران: مروارید.

زرین­کوب، عبدالحسین. (1990م). نقد ادبی. تهران: امیرکبیر.

ستاری، جلال. (1989م). افسون شهرزاد. تهران: توس.

شفیعی­کدکنی، محمدرضا. (2007م). قلندریه در تاریخ، دگردیسی­های یک ایدئولوژی. تهران: سخن.

صفایی­سنگر، علی­ وعباس براری­جیردهی. (2017م). «تأویل حکایت صیاد از هزار و یک شب براساس نظریه ژاکلاکان». همایش ملی هزار و یک شب و ادبیات جهان. همدان: دانشگاه بوعلی. مجموعه مقالات. صص 718-705.

طاووسی، محمود ونغمه ثمینی و فرهاد مهندس­پور. (2007م). «در جستجوی شهرزاد هزار و یک شب». فصلنامه پژوهش­های ادبی. السنة 4. العدد 15. صص 63-80.

طسوجی، عبدالطیف. (2004م). هزار و یک شب. جلد1. تهران: هرمس.

علومی، محمدعلی. (2014م). هزار و یک شب نو. تهران: نشرقطره.

غلامعلی، فلاح و زهرا صابری­تبریزی. (2011م). «نقیضه و پارودی». فصلنامه متن­شناسی ادب فارسی. السنة 2. العدد 4. صص 17-32.

فورستر، ادوارد ­مورگان. (2005م). جنبه­های رمان. ترجمه ابراهیم یونسی. تهران: نشرنگاه.

قاسمی­پور، قدرت. (2010م). «نقیضه ­در­گستره نظریه­های ­ادبی معاصر». فصلنامه نقد ادبی. السنة 2. العدد6. صص127 -147.

کاسی­، فاطمه ومحمدصادق بصیری. (2015م). «جلوه­های نقیضه در دو داستان "پریزاد و پریمان" و"مشی و مشیانه" اثر صادق چوبک». فصلنامه ادب وزبان. السنة 18. العدد 38. صص 341-315.

مک­گی، رابرت. (2011م). داستان، ساختار، سبک و اصول فیلم­نامه نویسی. ترجمه محمدگذرآبادی. تهران: هرمس.

موسوی­گرمارودی، علی. (2001م). دگرخند. تهران: انجمن مطالعات ایران معاصر.

میکل، آندره. (2008م). مقدمه بر هزار و یک شب.ترجمه جلال ستاری. تهران: نشر مرکز.

نامورمطلق، بهمن. (2015م). درآمدی بر بینامتنیت. تهران: سخن.

نیکوبخت، ناصر. (2001م) .هجو در شعر فارسی(نقد وبررسی شعر هجوی از آغاز تا عصر عبید). تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.

Rose, Margaret.  1995. Parody: ancient, modern, and post modern. Cambridge: Cambridge University Press.