الموازنة بین مکانة المرأة فی منظومتی "ویس ورامین" و"بیجن ومنیجه" من منظور النسویّة

محورهای موضوعی : النقد الادبي

إسماعیل حاکمی ¹ , راضیة زواریان ²

1 - أستاذ بجامعة طهران، إیران
2 - خریجة مرحلة الدکتوراه بجامعة آزاد الإسلامیة فرع علوم وتحقیقات بطهران، إیران

تاریخ دریافت : 1391/03/02 تاریخ پذیرش : 1392/02/11 تاریخ انتشار : 1392/02/11

کلید واژه:

چکیده مقاله :

الولوج فی عالم المرأة النفسی لدراسة شخصیتها وأخلاقها قد حظی دوماً باهتمام العلماء والأدباء، والتعرف علی مکانة المرأة فیما یتعلّق بتطوّر الإنسان بحاجة ماسة إلی دراسات شاملة تکشف عن الإبهامات التی تسبّب إصدار أحکام متسرّعة عن المرأة والتشهیر بها علی أنّها "المجرمة الأزلیة". ولقد واجهنا فی إیراننا القدیمة نساءً محنّکات لم یخضعن للإهانة والحقارة قطّ، بل شاهدنا من جانب البعض ردود أفعال عنیفة، بحیث أحدثت زلزالاً فی المبادئ السیاسیة والثقافیة والاجتماعیة المقرّرة. والغرض من هذه البحث هو التعریف بالوجه الحقیقی للمرأة التی وقفت بعزمها الراسخ أمام المصیر الذی قرّره الآخرون لها، والدراسة بدأت باستعراض شخصیة المرأة الأصیلة فی منطومتی "ویس ورامین" لفخرالدین أسعد الجرجانی و"بیجن ومنیجه" للفردوسی، ثمّ انتقلت إلی تبیین مکانة المرأة فی هاتین المنظومتین من منظور النسویة بالتأکید علی عنصر الزمان والذی یتعلّق بالعصر الأشکانی.

چکیده انگلیسی:

   Finding a way into the woman's world and investigating on her personality and temperament has always attracted the attention of scientists, philosophers and scholars in each era. Understanding woman's role and position in the human's complementary process requires continuous investigations and researches to clarify the ambiguities and problems that have led to prejudices about her and have introduced her as "Eternally Guilty". In the ancient Iran, we see wise and smart women that not only do not get angry with contempt, and indifference, but also they have shown such a reaction that has shocked all political, cultural, legal and social structures governing the society. Vays is one of those women. The goal of this study is to present her real personality and determination by which she could resist against the destiny that had been determined for her by others. Efforts are made in this paper to address woman's position in the ancient Iran by considering two poems, namely "Vays & Ramin" by "Fakhredin As'ad Gorgani" and "Bijan & Manijeh" by "Ferdowsi" and to investigate the main characters of the poems, i.e., "Vays" and "Manijeh" in order to compare woman's role from feminist viewpoint by considering the setting of the two stories which goes back to Ashkanid era. Research method is of library type. The subjects were collected by referring to the resources and were described through analysis and reasoning. 

منابع و مأخذ:

إسلامی ندوشن، محمد علی. 1370 ش. جام جهان بین. لامک: مطبعة جامی.

پیری، موسی. 1385ش. ساختار شناسی مقایسه­ای. لامک: مطبعة تفتان.

حائری، جمال الدین. 1383ش. زنان شاهنامه. لامک: مطبعة پیوند نو.

حمیدیان، سعید. 1372ش. درآمدی براندیشه و هنر فردوسی. لامک: مطبعة مرکز.

خاتون آبادی؛ أفسانه. 1376ش. «چهره و منش زن در منظومه ویس و رامین». مجلة چیستا. رقم 138 و 139.

خالقی مطلق، جلال. 1379ش. بیژن و منیژه و ویس و رامین. مؤذن جامی، محمد مهدی، أدب پهلوانی. لامک: مطبعة قطره.

دبیر سیاقی، محمد. 1365 ش. «چهره زن درشاهنامه»؛ حریری، ناصر فردوسی؛ زن و تراژدی. لامک: مطبعة بابل.

غفوری، فاطمة. 1388ش. شاهنامه از دیدگاه داستان شناسی. لامک: مطبعة مطهری.

محجوب، محمد جعفر. 1377ش. ویس و رامین. لامک: مطبعة نشر اندیشه.

مزداپور،‌کتایون. 1382 ش. گناه ویس. لامک: مطبعة أساطیر.

مقربی، مصطفی. 1375 ش. هژده گفتار "مجموعة المقالات". لامک: مطبعة توس.

موسوی، مصطفی. 1375 ش. بیژن و منیژه. طهران: مطبعة توس.

مهذّب، زهرا. 1374 ش. داستان­های زنان شاهنامه. لامک: مطبعة قبلة.

وداد، فرهاد. 1388ش. رازگونه­های داستان بیژن و منیژه در شاهنامه. لامک: لانا.