روابط خاندان دادو سوادکوهی در مازندران با حکومت زندیه

محورهای موضوعی : تاریخ ایران دوره اسلامی

محمدتقی لطیفی شیردار ^{1 *}

1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد سوادکوه

تاریخ دریافت : 1403/07/07 تاریخ پذیرش : 1403/10/02 تاریخ انتشار : 1403/11/02

کلید واژه: زندیان , دادویه, قاجار, سوادکوه, مازندران و استرآباد , منازعه,

چکیده مقاله :

سوادکوه با پیشینه چند هزارساله‌اش ازجمله نقاط تاریخی ایران محسوب می‌شود در اکثر ادوار تاریخ  به‌موجب موقعیت طبیعی و  ویژگی سوق‌الجیشی‌اش در قسمت جنوبی کرانه‌های دریای خزر همواره از مناطق اثرگذار و تعین کننده محسوب می‌شد، از یک‌سو  مدخل صفحات شمالی که دره‌اش معبر مناسبی برای اقوام مهاجم بود و از سوی دیگر وجود جنگل‌های انبوه و استقرار ارتفاعات گردون سای البرز و دره‌های عمیق سنگرگاه مطلوبی را ایجاد می‌نمود همین ویژگی موجب آن می‌شد تا آنجا دائماً محل برخوردها   سپاهیان حکومت‌های گوناگون در طول تاریخ باشد. ازجمله در این تحقیق سعی گردیده تا یک دوره دیگر از مجموعه تحولات منطقه سوادکوه یعنی همکاری یکی از طوایف ساکن سوادکوه یعنی طایفه دادو­ که از ساکنان قدیمی منطقه و به شغل نظامی‌گری در منطقه اشتغال داشتند ارتباطشان با زندیه بر اساس منابع کتابخانه‌ای بررسی شود. منازعات زندیان با طایفه قاجار ترک‌تبار(پری ،1368 :53). در مازندران و گرگان با حمایت دادوهای سوادکوهی بود در این تقابل از حمایت همکاری همه‌جانبه طایفه دادو ساکن در جهت تثبیت و تقویت حکومتشان در منطقه مازندران و دفع دشمنان بهره بردند همین همکاری موجب برقراری روابط دوستانه بین آن‌ها گردید، زندیان در جبران زحمات طایفه دادو محمدخان دادو بزرگ طایفه را در مازندران به قدرت رسانیدن او و فرزندانش مهدی خان دادو هم به حکومت زندیه تا سرنگونی‌شان توسط آغامحمدخان قاجار به‌عنوان حاکمان آن سامان وفادار مانده و از حمایت کامل زندیان برخوردار بودند .

چکیده انگلیسی:

With its history of several thousand years, Sawadkoh is considered one of the historical places of Iran. In most periods of history, due to its natural location and the characteristic of Suq Al-Jishi, it was always considered an influential and decisive area on the southern shores of the Caspian Sea. And on the other hand, the existence of dense forests and the settlement of the heights of Alborz and deep valleys created a favorable stronghold.

It seemed that this feature caused it to be the place of constant confrontations between the armies of different governments throughout history. Among other things, in this research, an attempt has been made to investigate one more period of developments in the Sawadkoh region, that is, the cooperation of one of the tribes living in Sawadkoh, the Dado clan, who were old residents of the region and were employed as soldiers in the region, and their relationship with Zandiyeh based on library sources.

منابع و مأخذ:

اعتمادالسلطنه ، محمدحسن خان (1373) التدوین فی احوال جبال شروین ، تهران : دنیای کتاب .
اسلامی، حسین (1383)ساری در نهضت مشروطه ، ساری : شلفین
بامداد ، مهدی(1384)شرح رجال ایران ، تهران : رسانش
پری ،جان(1368)کریم‌خان زند ، ترجمه علی‌محمد ساکی ، تهران :نشر نو .
دهخدا ، علی‌اکبر،(1377) لغت‌نامه، تهران : دانشگاه تهران درویشی ، ابراهیم (1389)ریشه‌های قومی قبایل سوادکوه ، ساری : شلفین.
رابینو ، سنت لویی ،(1383)مازندران و استراباد ، ترجمه وحید مازندرانی ،غلامعلی ،تهران :علمی فرهنگی
شیرازی ابن عبدالکریم ، علیرضا ( 1365)تاریخ زندیه ، ترجمه غلامرضا ورهرام ، تهران : گستره.
عنایتی،علی‌اکبر(1391)شناخت نامه مازندران ( قارن وندیان)، تهران : رسانش نوین .
غفاری ، ابراهیم ( 1390)چرات میراث دار سوادکوه ، تهران : رسانش .
فیاض، علی اکبر،(1327) تاریخ اسلام، تهران، دانشگاه تهران
مهجوری ، اسماعیل (1381)تاریخ مازندران، تهران : نشر قومس.
موسوی نامی ، میرزا محمدصادق(1363)تاریخ گیتی گشا ، تهران:امیرکبیر.
هدایت ، رضا قلی خان (1339)روضه الصفا ناصری ج9و10،قم،بی‌نام.