نوادعاهایی در باب حدود پوشش زن مسلمان و نقد آن‌ها با توجه به آیات قرآن

محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات قرآنی

معصومه ایمنی ¹ (دانشجوی دکتری رشته فقه و مبانی حقوق، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
محمدکاظم رحمان ستایش ² (استادیار گروه فقه و مبانی حقوق، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1399/09/16 تاریخ پذیرش : 1399/09/16 تاریخ انتشار : 1399/10/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

مسأله پوشش و حدود آن از مهم ترین مسائل حقوقی اجتماعی است که در برهه کنونی فقیهان را با چالش جدی روبه‌رو کرده است. پذیرش وجوب پوشش، خود این سؤال را پدید می آورد که حداقل حدودی که یک زن مسلمان واجب است رعایت کند، چقدر است؟ این سؤال به ویژه با توجه به تنوع پوششی که امروزه در جوامع اسلامی رایج شده است، پاسخی تازه می طلبد. بر اساس برخی تفاسیر جدید از واژه‌های بکار رفته در آیات و روایات، سعی شده است که نظری بر خلاف نظر مشهور فقیهان ارائه شود تا به برخی از انواع پوشش ها که در جامعه کنونی مشاهده می شود، مشروعیت داده شود. بر اساس یافته های این تحقیق که با روشی توصیفی- تحلیلی به تبیین و نقد ادله موافقان و مخالفان پرداخته است، نمی‌توان تنها با توسل به معنای یک کلمه، در این مورد نتیجه گیری کلی کرد و جواز استفاده از پوشش‌های تنگ و چسبان و ظاهر نمودن زیورآلات، آرایش و پابند و... را که از مصادیق زینت های مخفی هستند، در برابر مردان نامحرم صادر کرد.

چکیده انگلیسی:

the issue of wearing and its limits is one of the most important social legal issues that has faced serious challenges for jurists at the present time. Accepting the necessity of wearing raises the question itself, what is the minimum level that a Muslim woman is obliged to observe? This question needs a new answer, especially considering the variety of clothing that is common in Islamic societies today. Based on some new interpretations of the words used in verses and hadiths, an attempt has been made to offer an opinion contrary to the well-known opinion of the jurists in order to legitimize some of the types of wearing observed in the current society. Based on the findings of this study, which has been used to explain and critique the arguments of the proponents and opponents in a descriptive-analytical method, it is not possible to make a general conclusion in this case just by resorting to the meaning of a word.

منابع و مأخذ:

قرآن کریم.

ابن حزم، ابو محمد علی بن احمد بن سعید. بی تا، المحل، بیروت: دار الفکر.

ابن سعد، محمد. 1410ق، طبقات الکبری، بیروت: دار الکتب العلمیه.

ابن طیفور، احمد بن ابی طاهر. 1297ق، بلاغات النساء، قم: الشریف الرضی.

ابن قدامه، ابو محمد عبدالله بن احمد. 1388ق، المغنی، بیروت: دار الکتاب العربی.

ابن منظور، محمد بن مکرم. 1410ق، لسان العرب، چاپ1، بیروت: مؤسسه النشر الاعلمی للمطبوعات.

ابو اسحاق شیرازی، ابراهیم بن علی. 1970م، طبقات الفقهاء، چاپ2، بیروت: الدار الرائد العربی.

بیهقی، احمد بن حسین. 1424ق، السنن الکبری، چاپ1، بیروت: دار الکتب العلمیه.

ترکاشوند، امیرحسین. 1389ش، حجاب شرعی در عصر پیامبر، چاپ1، تهران: بی نا.

جصاص، احمد بن علی. 1405ق، احکام القرآن، چاپ1، بیروت: دار احیاء التراث العربی.

جوهری، اسماعیل بن حماد. 1407ق، الصحاح تاج اللغة وصحاح العربیة، بیروت: دار العلم للملایین.

حر عاملی، محمد بن حسن. 1416ق، تفصیل الوسایل الشیعة الی مسایل الشریعة، چاپ3، قم: مؤسسه آل البیت لإحیاء التراث.

حنبل، احمد. 1421ق، مسند احمد، چاپ 1، بیروت: مؤسسة الرسالة.

دهخدا، علی اکبر. 1377ش، لغتنامه دهخدا، تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.

رضاداد، عبدالله. 1388ش، پیامی از سراپرده غیب، چاپ2، قم: انتشارات دلیل ما.

زبیدی، مرتضی. 1414ق، تاج العروس من جواهر القاموس، چاپ1، بیروت: دار الفکر.

سوزنچی، حسین. 1393ش، حجاب در آیات و روایات، چاپ1، تهران: مرکز تحقیقات بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق.

سیوطی، عبدالرحمان بن ابی بکر. 1414ق، الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور، قم: کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی.

شمس الائمه سرخسی، محمد بن احمد. 1406ق، المبسوط، چاپ1، بیروت: دار المعرفه.

طباطبایی، محمدحسین. 1973م، المیزان فی تفسیر القرآن، چاپ3، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.

طبرسی، فضل بن حسن. 1408ق، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، چاپ2، بیروت: دار المعرفه.

طریحی، فخرالدین. 1375ش، مجمع البحرین، چاپ3، تهران: کتابفروشی مرتضوی.

طوسی، محمد بن حسن. 1407ق، الخلاف، چاپ1، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.

عاملی(شهید اول)، شمس الدین محمد بن مکی. 1416ق، ذکری الشیعة فی أحکام الشریعة، چاپ1، قم: آل البیت.

فراهیدی، خلیل بن احمد. 1405ق، کتاب العین، مهدی مخزومی و ابراهیم سامرائی، چاپ1، قم: بی نا.

قرطبی، محمد بن احمد. 1364ش، الجامع لأحکام القرآن، چاپ1، تهران: چاپ افست.

مطهری، مرتضی. 1369ش، مسأله حجاب، چاپ30، قم: انتشارات صدرا.

نراقی، احمد بن محمد مهدی. 1429ق، مستند الشیعة فی أحکام الشریعة، چاپ1، بیروت: مؤسسه آل البیت.

نوری، حسین بن محمدتقی. 1408ق، مستدرک الوسایل ومستنبط المسایل، چاپ1، بیروت: آل بیت.

نیشابوری، ابو اسحاق. 1384ش، قصص الأنبیاء، چاپ4، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.

 

مقالات

ایروانی، جواد. 1395ش، «بررسی تفسیری فقهی آیه «الا ما ظهر»»، رهیافت­هایی در علوم قرآن و حدیث، سال چهل و هشتم.

جابری، کوثر. 1390ش، «حدود حجاب از منظر قرآن و حدیث»، طهورا، سال چهارم.

سعیدی، فریده. 1393ش، «تشریع حجاب در اسلام و حدود فقهی آن»،دوفصلنامه علمی- ترویجی فقه و حقوق خانواده(ندای صادق)، سال نوزدهم.

 

 

The Holy Quran

Jaberi, Kosar (2011). The limits of the Hijab from the Perspective of the Qur'an and Hadith. Tahoura, 4^th .

Jasas, Ahmad Bin Ali (1984). Ahkam-al-Quran, 3^rd Vol, 1^st Edition. Afsat. Stanbul.

Johari,Esmaeel bin Hamad (1984). Asehah Taj-al-Loghat. Dar-al-Elm for Maabin.Beyrut.

Hor Ameli, Mohammad bin Hasan (1995).Vasael Shia. 9^th Vol, 3^rd Edition. Al-al-Bey. Qom.

Hanbal, Ahmad (2000). Mosnad Ahmad. 9^th Edition. Aresalat. Beyrut.

Dehkhoda, Aliakbar (1998). Dictionary. University of Tehran. Tehran.

Rezadad, Abdolah (2009). 2^nd Edition. Qom.

Zobeidi, Morteza (1993). Taj-al-Arous men Javaher-al-Ghamous. 1^st Vol, 1^st Edition. Dar-al-Fekr. Beyrut.

Saeedi, Farideh (2013). Implementation of Hijab in Islam and its Jurisprudence. Neda-ye-Sadegh.19^th .

Souzanchi, Hosein (2013). Hijab in Verses and Narrations. 1^st Edition. Emam Sadegh University. Tehran.

Ebne Hazm, Abu Mohammadali Bin Ahmad. Almahal. Dar-al-Fekr. Beyrut.

Sobouti, Abdorahman (1993). Adar-al-Mansour. 5^th Edition. Ayatollah Marashi Najafi. Qom.

Shams-al-Aemeh Sarakhsi, Mohammd bin Ahmad (1985). Almabsout. 10^th Vol, 1^st Edition. Dar-al-Marefat. Beyrut.

Abou-Eshagh Shirazi, Ebrahim Bin Ali (1970). Tabaghat-al-Foghaha. 2^nd Edition.Adaro Raed Alarabi. Beyrut.

Tabatabaee, Mohammad Hosein (1973). Almizan Fi Tafsir Qoran. 3^rd Edition. Alama Almatbouat. Beyrut.

Tabarsi, Fazl Bin Hasan (1987). Majma-al-Bayan Fi Tafisir Qoran.3^rd Vol, 2^nd Edition. Dar-al-marefat. Beyrut.

Tarihi, Fakhredin (1996).Majma-al-Bahrain. 3^rd Vol, 3^rd Edition. Mortazavi Library. Tehran.

Tousi, Mohamad Bin Hasan (1986). Alkhalaf. 1^st Vol, 1^st Edition. Nashor-al-Eslami. Qom.

Ameli, Shamsedin Mohamad (1995). Zekra Shia fi Ahkam Sharia. 3^rd Vol, 1^st Edition.Al-al-Beyt. Gom.

Farahidi, Khalil Bin Ahmad (1984).Ketab-al-Eyn. 7^th Vol, 1^st Edition. Makhzoumi. Qom.

Ghortabi, Mohamad Bin Ahmad (1985). Jame-al-Ahkam Qoran. 7th Vol, 1st Edition. Afsat. Tehran.

Ebne Saad, Mohammd (1989). Tabaghat-al-Kobra, 2^nd Vol. Dar-al-Kotob-al-Emieh. Beyrut.

Motahari, Morteza (1990). Issue of Hijab. 30^th Edition. Sadra. Qom.

Naraghi, Ahmad Bin Mohammad (2008). Mostand Shia fi Ahkam Sharia. 16^th Vol. 1^st Edition. Al-al-Beyt. Beyrut.

Nouri, Hosein Bin Mohammad Taghi (1987). Mostadrak-al-Vasayel and Mostanbet-al-Msayel. 14^th Vol, 1^st Edition. Al-al-Beyt. Beyrut.

Neyshabouri, Abou Eshagh (2005). Ghesas-al-Anbia. 4^th Edition. Elmi Farhangi. Tehran.

Ebne Teyfour, Ahmad Bin Abitaher (1880). Balaghatonesa. Asharif-al-Razi. Qom.

Ebne Ghodame, Aboumohammad (1968). Almoghani, 1^st Vol. Dar-al-Ketab-al-Arabi. Beyrut.

Ebne Manzour, Mohammad Bin Mokram (1989). Lesan-al-Arab, 13^th Vol, 1^st Edition. Anashr-al-Elmi. Beyrut.

Iravani, Javad (2016). The Jurisprudential Interpretation of the Verse “ Ela Ma Zahar “. Approaches to the Sciences of the Qur'an and Hadith, 48^th .

Beyhaghi, Ahamad Bin Hossein (2003). Asonan-al-Kobra, 2^nd Vol, 1^st Edition. Dar-al-Kotob-al-Emieh. Beyrut.

Torkashvand, Amirhosein (2010). The Religious Hijab in the Era of the Prophet, 1^st Edition. Torkashvand. Tehran