ارزیابی مکتب یوگا در ترازوی قرآن، برهان و عرفان

محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات قرآنی

سیده آسیه سید ¹ , عزیزالله سالاری ²

1 - عضو هیأت علمی واحد بهبهان.
2 - عضو هیأت علمی دانشگاه صدا و سیما.

تاریخ دریافت : 1394/04/28 تاریخ پذیرش : 1394/04/28 تاریخ انتشار : 1393/04/10

کلید واژه:

چکیده مقاله :

یوگا از ریشه یوج معادل فارسی یوغ به معنای پیوستن، مهارکردن و جفت کردن است. این آیین بر پایه‌های فلسفه سانک‌هیا بنا شده، با این تفاوت که یوگا خداباور است. پتانجالی- حکیم بزرگ هند- مؤسس یوگا بوده که کتاب یوگاسوترا تألیف سده‌های چهارم و یا پنجم پیش از میلاد، منسوب به او بوده و یوگا را توقف نوسان‌های فعالیت ذهنی تعریف می‌کند. یوگا نه یک نظام فلسفی، نه یک سامانه جامع عرفانی و نه یک دین است؛ بلکه انضباطی اخلاقی، بدنی و فکری به هدف آرامش جسم و جان است. اما نقدهایی چند از نظر روش‌شناسی و معرفت‌شناسی، خدامحوری و عرفان، سلوک سکولار و غیر وحیانی بودن آن و نیز عدم آرامش راستین، عدم تطابق با فطرت الهی و خلاصه نادیده‌گرفتن خطوط قرمز جنسی و مرزهای حلال و حرام بر آن وارد است که ما در این مقاله به اصول، آموزه‌ها و نیز نقد آن‌ها از نگاه قرآن، عرفان و برهان می‌پردازیم.

چکیده انگلیسی:

Yoga is the physical, mental, and spiritual practices or disciplines, originated in ancient India with a view to attain a state of permanent peace of mind in order to experience one's true self. It has eight principles, called “yoga culture”, beginning from “Yama” (abstentions) and ending with “Samadhi” (Liberation). There are various physical and mental purposes behind yoga, including body fitness, alleviating pains, curing illnesses, and relaxation, easing anger, blood pressure, depression and tension; however, there has been criticism of the school in terms of methodology, ontology, monotheism, Gnosticism etc. The present article examines yoga and its principles and tests it against Qur’anic, Mysticism and Logic principal pillars.

منابع و مأخذ:

قرآن کریم.

بیدل دهلوی، عبدالقادر. 1376، کلیات بیدل، به کوشش اکبر بهداروند و پرویز عباسی داکانی، تهران: الهام.

چاترجی، ساتیش چاندرا و موهان داتا دریندا. 1384، معرفی مکتب‌های فلسفی هند، ترجمه دکتر فرناز ناظرزاده کرمانی، قم: انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.

تی. شاه، جی. 1385، یوگای شفابخش، مهرآور جعفر نادری، تهران: دایره.

راداکریشنان، سروپالی. 1367، تاریخ فلسفه شرق و غرب، جلد اول، ترجمه خسرو جهانداری، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.

شارامون، شیلا و باجینسکی، بودو. 1384، چاکرا درمانی، ترجمه رایمون شهابی، تهران: افکار.

شایگان، داریوش. 1389، ادیان و مکتب‌های فلسفی هند، تهران: انتشارات امیرکبیر.

مطهری، مرتضی. 1387، فطرت، تهران: صدرا.

نیرانجاناندا، سوامی. 1384، گنجینه اسرار یوگا، ترجمه جلال الدین موسوی نسب و ساناز فرهت، تهران: انتشارات فردوس.

هایچ، الیزابت. 1381، انرژی جنسی و یوگا، ترجمه فرامرز جواهری نیا، تهران: بدیهه.

یوگاناندا، پاراماهانسا. 1380، شرح زندگی یوگی، ترجمه انجمن مترجمین، تهران: نشر تعالیم حق.