بررسی ویژگی‌های ساختاری پایان‌نامه‌های رشته‌های فنی و مهندسی دانشگاه تبریز براساس استاندارد ایزو 7144

محورهای موضوعی : دانش شناسی

زهرا جهانبان اسفهلان ¹ (کارشناسی ارشد، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده عاوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران)
افشین حمدی پور ² (دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران)
رسول زوارقی ³ (دانشیار دانشکده عاوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران)

تاریخ دریافت : 1399/10/28 تاریخ پذیرش : 1399/11/27 تاریخ انتشار : 1399/05/01

کلید واژه: پایان نامه, ایزو 7144, رشته‌های فنی و مهندسی, رساله,

چکیده مقاله :

هدف: هدف از انجام این پژوهش بررسی ویژگی‌های ساختاری پایان‌نامه‌های رشته‌های فنی و مهندسی دانشگاه تبریز براساس مولفه‌های استاندارد ایزو 7144 است. روش پژوهش: روش پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا است. ابزار گردآوری اطلاعات، سیاهه وارسی براساس 25 مولفه استاندارد ایزو ۷۱۴۴ است. از بین 2959 پایان‌نامه و رساله ۳۹۸ مورد به‌عنوان نمونه پژوهش با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای نسبی انتخاب و داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی تجزیه‌وتحلیل شدند. یافته ها: یافته‌ها نشان داد مؤلّفه های ایزو ۷۱۴۴، در رشته کامپیوتر با میانگین کلّ 77/77 درصد بیشتر از سایر رشته‌های مورد بررسی رعایت شده است. دانشجویان مرد نسبت به دانشجویان زن و دانشجویان دکتری نسبت به دانشجویان کارشناسی ارشد مؤلّفه های ایزو ۷۱۴۴ را بیشتر رعایت کرده اند. از بین مؤلّفه های ایزو 7144، مؤلّفه اصطلاحنامه با میانگین کلّ 05/8 درصد، و مؤلّفه پیوست ها با میانگین کلّ 1/20 درصد در کمترین حالت در پایان‌نامه‌ها رعایت شده است. همچنین از بین مؤلّفه های ایزو ۷۱۴۴، مؤلّفه های نمایه، زندگی نامه و غلطنامه در هیچ کدام از پایان‌نامه‌های مورد بررسی درج نشده است. نتایج آزمون خی دو نیز نشان داد بین متغیّرهای دانشکده و مقطع تحصیلی و رعایت مولفه‌های ایزو 7144 رابطه معنی داری وجود دارد و بین جنسیت و رعایت مولفه‌های ایزو 7144 رابطه معنی داری مشاهده نشد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که 78/70 درصد از مولفه‌های استاندارد ایزو ۷۱۴۴ در پایان‌نامه‌های فنی و مهندسی دانشگاه تبریز رعایت شده است. توجه به مولفه‌های رعایت نشده، به استاندارد شدن پایان نامه‌ها کمک خواهد کرد.

چکیده انگلیسی:

Objective: The aim of this study is to investigate the structural features of engineering dissertations of Tabriz University based on the components of ISO 7144. Method: The research method is descriptive and content analysis. The data collection tool is a checklist based on 25 components of the ISO 7144. Among the 2959 dissertations and theses, 398 cases were selected via relative stratified random sampling as the research sample and the data were analyzed using descriptive and inferential statistics. Results: The results showed that The components of ISO 7144 have been observed in the Computer Science with an average of 77.77% this value is more than other studied disciplines. Also, the results showed that male students are more than female students, and among PhD students are more than postgraduate students compliant with the ISO 7144 components. Among the components of ISO-7144, Thesaurus component with a total mean of 8.05%, and the attachments component with a total mean of 20.1% are the less used components. Also the components of the index and the biography have not been met at all. On the other hand, the results of Chi-square test indicated that there is a significant relationship between the observance of ISO 7144 and variables of the Faculty and the educational level. Also, there is no significant relationship between gender and the observance of ISO 7144. Conclusion: The results showed that 70.78% of the components of ISO 7144 have been observed in technical and engineering dissertations. Using non-observed components will help standardize dissertations.