کد مقاله : 140212281105504 بازدید : 172 صفحه: 55 - 65

نوع مقاله: پژوهشی

تاثیر درمان شناختی ـ رفتاری بر اعتماد به نفس جنسی و رضایت زناشویی زنان مبتلا به اختلال واژینیسموس

محورهای موضوعی : فصلنامه مهارت های روانشناسی تربیتی

فروزان مقدم ¹ , طاهره حمزه پور حقیقی ^{2
*}

1 - گروه روانشناسی، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران
2 - استادیار گروه روانشناسی، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران

تاریخ دریافت : 1399/03/04 تاریخ پذیرش : 1399/06/17 تاریخ انتشار : 1399/06/21

کلید واژه: اعتماد‌به‌نفس جنسی, رضایت زناشویی, اختلال واژینیسموس ,

چکیده مقاله :

این مطالعه با هدف بررسی تأثیر درمان شناختی ـ رفتاری بر اعتمادبه‌نفس جنسی و رضایت زناشویی زنان مبتلا به واژینیسموس انجام شد. روش تحقیق نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. نمونه پژوهش شامل تعداد 30 نفر از زنانی که به کلینیک زنان مراجعه نمودند و با تشخیص واژینیسموس بر اساس DSM-5-TR با استفاده از نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گروه کنترل (15 نفر) قرار گرفتند می‌باشند. با توجه به ریزش در دو گروه، در نهایت 22 نفر وارد مطالعه شدند. در این پژوهش از پروتکل درمان شناختی ـ رفتاری مبتنی بر حساسیت‌زدایی منظم برای مداخله و از پرسشنامه‌های اعتمادبه نفس جنسی هوپر (۱۹۹۲) و کیفیت روابط زناشویی باسبی و همکاران (1995) استفاده شد. داده‌ها با استفاده از نرمافزار آماری spss23 و آزمون آماری کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد درمان شناختی ـ رفتاری مبتنی بر حساسیت‌زدایی بر اعتماد‌به‌نفس جنسی و رضایت زناشویی زنان دارای اختلال واژینیسموس موثر است (01/0 > P). درمان شناختی ـ رفتاری یک رویکرد درمانی مناسبی برای زنان مبتلا به اختلال واژینیسموس است و باعث بهبود عملکرد جنسی و افزایش رضایت زناشویی می‌شود.

چکیده انگلیسی:

This study aimed to investigate the effect of cognitive behavioral therapy on sexual self-confidence, marital satisfaction of women with vaginismus. The research method was semi-experimental with a pre-test and post-test design with a control group. The statistical population includes 30 women referring to women's clinics in Rasht, who were diagnosed with vaginismus based on the diagnostic criteria of DSM-V-TR, and were selected as purposive sampling. Due to attrition in two groups, 22 people were finally included in the study. In this research, the protocol of cognitive-behavioral therapy based on regular desensitization for intervention and Hooper's sexual confidence questionnaire (1992), and the quality of marital relationships by Busby et al (1995) were used. After explaining the purpose of the research and obtaining informed consent from the participants and ensuring the confidentiality of the information, questionnaires were provided to them. The information obtained from the questionnaire was analyzed using spss 23 statistical software and using covariance analysis. he results of the research showed that cognitive-behavioral therapy based on desensitization is effective on sexual self-confidence and marital satisfaction of women with vaginismus disorder (P > 0.01). Cognitive-behavioral therapy is a suitable treatment approach for women suffering from vaginismus and improves sexual function and increases marital satisfaction

منابع و مأخذ:

منابع:
امان الهی، عباس؛ رفاهی نیلوفر و رجبی، غلامرضا. (2017). پیش‌بینی اختلال کارکرد جنسی براساس عزت نفس جنسی و صمیمیت با همسر در دانشجویان زن با و بدون اختلال کارکرد جنسی. نشریه روان پرستاری. 5(5)، 18 ـ 25.
امیدوار، بیاضی؛ محمدحسین، فرید و حسینی، فرهاد. (2021). مقایسه تأثیر شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی و درمان شناختی رفتاری بر تنظیم شناختی هیجان زنان دارای اختلال واژینیسموس. مجله زنان، مامایی و نازایی ایران. 24(9)، 40 ـ 49.
پناهی، مریم؛ دربانی، سیدعلی؛ اسلامی، فریدون. (1398). اثربخشی آموزش تن‌آرامی بر عملکرد جنسی زنان مبتلا به
واژینیسموس. فصلنامه سنجش و پژوهش در مشاوره و روانشناسی. 1 (1)، 75 ـ 87.
تدین، رضایی خیرآبادی؛ آرزو، ملایی‌نژاد و شیرالی‌نیا، خدیجه. (1394). اثربخشی رفتار درمانی شناختی بر افکار دهشتناک زنان مبتلا به واژینیسموس اولیه: یک کارآزمایی تک موردی. مجله زنان، مامایی و نازایی ایران، 19(39), 25 ـ 34.
عشقی، روناك ؛ بهرامی، فاطمه ؛ فاتحی زاده، مریم السادات .(1385). بررسی اثر بخشی مشاوره شناختی ـ رفتاري جنسی زوجین بر بهبود سرد مزاجی زنان آنان در شهر اصفهان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان.
یوسفی. (1390). بررسی شاخص‌های روان‌سنجی مقیاس کیفیت زناشویی، فرم تجدیدنظر شده-RDAS. پژوهش های روان شناسی بالینی و مشاوره، 2(1)، 183 ـ 200.

American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM-5®). American Psychiatric Pub.
Bandelow, B., Michaelis, S., & Wedekind, D. (2017). Treatment of anxiety disorders. Dialogues in clinical neuroscience, 19(2), 93-107.

Busby, D. M. (1990). A revision of the Dyadic Adjustment Scale for use with distressed and nondistressed samples. Brigham Young University.

Anğın, A. D., Gün, İ., Sakin, Ö., Çıkman, M. S., Eserdağ, S., & Anğın, P. (2020). Effects of predisposing factors on the success and treatment period in vaginismus. JBRA assisted reproduction, 24(2), 180.

Engman, M., Wijma, K., & Wijma, B. (2010). Long-term coital behaviour in women treated with cognitive behaviour therapy for superficial coital pain and vaginismus. Cognitive behaviour therapy, 39(3), 193-202.
Deliktas Demirci, A., & Kabukcuoglu, K. (2019). “Being a woman” in the shadow of vaginismus: the implications of vaginismus for women. Current Psychiatry Research and Reviews Formerly: Current Psychiatry Reviews, 15(4), 231-236.

Çankaya, S., & Aslantaş, B. N. (2022). Determination of Dyadic Adjustment, Marriage and Sexual Satisfaction as Risk Factors for Women with Lifelong Vaginismus: A Case Control Study. Clinical Nursing Research, 31(5), 848-857.

Gammoudi, N., Affes, Z., Mellouli, S., Radhouane, K., & Dogui, M. (2016). The diagnosis value of needle electrode electromyography in vaginismus. Sexologies, 25(4), e57-e60.

Hamidi, S., Shareh, H., & Hojjat, S. K. (2015). Comparison of early maladaptive schemas and attachment styles in women with vaginismus and normal women. The Iranian Journal of Obstetrics, Gynecology and Infertility, 18(155,156), 9-18.

Hooper, A. (1992). The ultimate sex book: A therapist's guide to the programs and techniques that will enhance your relationship and transform your life. DK Publishing (Dorling Kindersley).

Karaman, I. G. Y., Sonkurt, H. O., & Gulec, G. (2021). Marital adjustment and sexual satisfaction in married couples with sexual functioning disorders: A comparative study evaluating patients and their partners. Neurological Sciences, 34, 172-180.

Naeinian, M. R., Ghannadian, F., & Heydarinasab, L. (2021). The relationship between sexual self-concept and sexual function and self-esteem in women with vaginismus disorder. Health in the arena, 8(4).‎

Masoomi, S. Z., Nejati, B., Mortazavi, A., Parsa, P., & Karami, M. (2016). Investigating the effects of sexual consultation on marital satisfaction among the pregnant women coming to the health centers in the city of Malayer in the year 1394. Avicenna Journal of Nursing and Midwifery Care, 24(4), 256-263.

Mousavi, S. F. (2020). Psychological well-being, marital satisfaction, and parental burnout in Iranian parents: The effect of home quarantine during COVID-19 outbreaks. Frontiers in Psychology, 11, 3305.

Moradinasab, S., Iravani, M., Mousavi, P., Cheraghian, B., & Molavi, S. (2023). Effect of cognitive–behavioral therapy on sexual self-esteem and sexual function of reproductive-aged women suffering from urinary incontinence. International Urogynecology Journal, 1-11.

Nezamnia, M., Iravani, M., Bargard, M. S., & Latify, M. (2020). Effectiveness of cognitive-behavioral therapy on sexual function and sexual self-efficacy in pregnant women: An RCT. International Journal of Reproductive BioMedicine, 18(8), 625.

Öztürk, C. Ş., & Arkar, H. (2017). Vajinismuslu çiftlerde bilişsel davranışçı terapinin cinsel doyum, evlilik uyumu, depresyon ve anksiyete belirti düzeyleri üzerine etkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, 28(3), 172-80.

Ramesh, S. (2016). Effectiveness of combination of cognitive-behavioral therapy and biofeedback on vaginismus patients′ sexual function and marital status. Biannual Journal of Applied Counseling, 6(1), 1-22.

Sarabi P, Parvizi F, Kakabaraee K. The Effectiveness of Cognitive Behavioral Sexual Therapy on Sexual Function, Dysfunctional Beliefs, Knowledge and Sexual self-confidence of Women with Sexual Dysfunction; 2019; 10(37): 9-27.

Shayan, A., Taravati, M., Garousian, M., Babakhani, N., Faradmal, J., & Masoumi, S. Z. (2018). The effect of cognitive behavioral therapy on marital quality among women. International journal of fertility & sterility, 12(2), 99.

Wischmann, T., Schilling, K., Toth, B., Rösner, S., Strowitzki, T., Wohlfarth, K., & Kentenich, H. (2014). Sexuality, self-esteem and partnership quality in infertile women and men. Geburtshilfe und Frauenheilkunde, 74(08), 759-763.

Dehkordi, M. A., Mohammadi, A., Alipor, A., & Mohtashami, T. (2012). The effect of Cognitive-Behavioral Therapy on increasing marital adjustment domains in patients with vaginismus. Binnaual Journal of Applied Counseling, 2(1), 49-62

متن کامل:

$C:\Users\ALI\Desktop\Picture4.jpg$ فصلنامه روانشناسي تربيتي

دانشگاه آزاد اسلامي واحد تنكابن

سال یازدهم، شماره دوم، تابستان 1399، پیاپی 42

صص 65-55

تاثیر درمان شناختی ـ رفتاری مبتنی بر اعتماد به نفس جنسی و رضایت زناشویی زنان مبتلا به اختلال واژینیسموس

فروزان مقدم1، طاهره حمزه پور حقیقی*2

1) گروه روانشناسی، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران

2) استادیار گروه روانشناسی، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران

*نویسنده مسئول: psy.hamzehpoor@gmail.com

تاريخ دريافت مقاله 04/03/99 تاريخ پذيرش مقاله 17/06/99

چکیده

این مطالعه با هدف بررسی تأثیر درمان شناختی - رفتاری بر اعتمادبه‌نفس جنسی و رضایت زناشویی زنان مبتلا به واژینیسموس انجام شد. روش تحقیق نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. نمونه پژوهش شامل تعداد 30 نفر از زنانی که به کلینیک زنان مراجعه نمودند و با تشخیص واژینیسموس بر اساس DSM-5-TR با استفاده از نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گروه کنترل (15 نفر) قرار گرفتند می‌باشند. با توجه به ریزش در دو گروه، در نهایت 22 نفر وارد مطالعه شدند. در این پژوهش از پروتکل درمان شناختی - رفتاری مبتنی بر حساسیت‌زدایی منظم برای مداخله و از پرسشنامه‌های اعتمادبه نفس جنسی هوپر (۱۹۹۲) و کیفیت روابط زناشویی باسبی و همکاران (1995) استفاده شد. داده‌ها با استفاده از نرم افزار آماری spss23 و آزمون آماری کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد درمان شناختی- رفتاری مبتنی بر حساسیت‌زدایی بر اعتماد‌به‌نفس جنسی و رضایت زناشویی زنان دارای اختلال واژینیسموس موثر است (01/0 > P). درمان شناختی ـ رفتاری یک رویکرد درمانی مناسبی برای زنان مبتلا به اختلال واژینیسموس است و باعث بهبود عملکرد جنسی و افزایش رضایت زناشویی می‌شود.

کلید واژگان: اعتماد‌به‌نفس جنسی، رضایت زناشویی، اختلال واژینیسموس

مقدمه

طبق راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی (2013)، واژینیسموس ¹ یک اختلال عملکرد جنسی زنانه است و انقباض غیرارادی مکرر یا مداوم ماهیچه‌های یک سوم بیرونی واژن است که از برانگیختگی جلوگیری میکند. شیوع واژینیسموس به عنوان یک پدیده مدرن در حال افزایش است. در بررسیهای مختلف در جمعیت عمومی 1 تا 6 درصد (گامودی² و همکاران، 2016) و در کلینیکهای تخصصی درمان کژکارکردیهای جنسی این رقم در 45 درصد از بیماران متقاضی رواندرمانی جنسی برآورد شده است (حمیدی و همکاران، 2015). مطالعات انجام شده در مورد مشکلات جنسی همراه با واژینیسموس بیان می‌کنند که زنان مبتلا به واژینیسموس مشکلاتی در ارتباط جنسی دارند که منجر به بی‌میلی جنسی و مشکلات ارگاسم می‌شود (موسوی، 2020). از آنجا که این اختلال به گونهای گسترده و عمیق رابطه زوجی بیمار را متاثر میسازد، معمولا چنین زوجینی در زمینه واکنش هیجانی، ابراز عواطف و پاسخدهی به آن، حل تعارضها، ارتباط کلامی و غیرکلامی، تقسیم نقش و به طور کلی هر تعاملی با مشکل عدیده مواجهه هستند (دلیکتاس دیمرسی³، 2019). در زنان مبتلا به واژینیسموس مشکلات دیگری نیز رایج است که احتمال دارد منجر به ایجاد یا تشدید علائم واژینیسموس شود و یا بالعکس ممکن است اختلال واژینیسموس موجب ایجاد آن‌ها گردد. از این دست می توان به مشکلات اعتماد به نفس جنسی⁴ و رضایت زناشویی⁵ در زنان مبتلا به واژینیسموس اشاره کرد (چانکایا و آسلانتاش، 2022). پژوهش‌ها نشان داده است که زنان مبتلا به واژینیسموس از عزت نفس جنسی و رضایت زناشویی پایینتر( نائینیان و همکاران، 2021) و همچنین اضطراب بالایی برخوردارند (ازتارک و ارکار⁶، 2017). مفهوم عزت نفس جنسی به صورت دیدگاه فرد از خود، به عنوان یک موجود جنسی تعریف شده است و شامل ارزشی است که افراد برای هویت جنسی و قابل قبول بودن جنسی خود قائل هستند که از مؤلفه‌هایی مانند «مهارت و تجربه» یعنی، توانایی لذت بردن از شریک جنسی خود؛ «جذابیت» یعنی، باور داشتن به زیبایی و جذابیت خود؛ «کنترل» یعنی، توانایی مدیریت افکار و رفتار جنسی؛ «قضاوت اخلاقی» یعنی، توانایی ارزشیابی افکار، احساسها و رفتار جنسی خود با اهداف شخصی خود؛ و «انطباق‌پذیری» یعنی، توانایی سازگاری تجارب رفتار جنسی خود با اهداف شخصی دیگران تشکیل شده است (ویشمن⁷ و همکاران، 2014). افراد با داشتن اعتمادبه نفس و اطمینان کافی نسبت به توانمندی و جذابیت جنسی خود، قادر به ایجاد یک ارتباط جنسی لذتبخش و مناسب هستند و بالعکس، زوج‌هایی که بدون این ویژگی مهم هستند، احتمالاً در گروه دارای اختلال کارکرد جنسی قرار می‌گیرند (امان الهی و همکاران، 1396). علاوه بر این، از دیگر پیامدهای اختلال واژینیسموس در زوجین، کاهش رضایت زناشویی است (کانکایا و اسلانتاس⁸، 2022). رضایت زناشویی به عنوان شاخص کیفیت ازدواج و تجربه ذهنی شادی در روابط زناشویی تعریف می‌شود. انعکاس فواید و ارزش‌های درک شده از ازدواج و یک ارزیابی ذهنی است که تحت تأثیر رویدادهای مختلف شاد و ناخوشایند زندگی قرار می گیرد (نائینیان و همکاران، 2021). درمان شناختی ـ رفتاری⁹ یکی از روشهای رایج در بهبود مبتلایان به واژینیسموس است و در این زمینه مطالعات متعدد با نتایج مختلف گزارش شده است. در مطالعه کارمان¹⁰و همکاران (2021) نشان داده شد که درمان‌های شناختی ـ رفتاری در درمان واژینیسموس مؤثرتر از سایر درمان‌های روانشناختی هستند. مطالعات در ایران نیز نشان می‌دهد که این رویکرد درمانی تأثیر بیشتری بر درد جنسی و کاهش اضطراب جنسی دارد و همچنین بر عملکرد جنسی مؤثر است (موسوی، 2020). علاوه بر این، در مطالعه پناهی و همکاران (1398) نیز تاثیر درمان شناختی ـ رفتاری مبتنی بر تن‌آرامی بر روی عملکرد جنسی زنان مبتلا به واژینیسموس موثر و پایدار بوده است. اما به دلیل درمان چند‌وجهی واژینیسموس، تأثیر نسبی هر یک از انواع درمان هنوز به طور کامل مشخص نیست. برخی از مطالعات نیز به نتایج متناقضی دست یافته‌اند که نشان می‌دهد هیچ تفاوتی بین انواع درمان‌های روانشناختی بیماران مبتلا به واژینیسموس وجود ندارد (باندلو¹¹،2022).

واژینیسموس به دلیل بحث در مورد عوامل ایجاد کننده و اثربخشی‌های متفاوت انواع درمان‌ها همچنان توجه محققان را به خود جلب می‌کند. نیاز به مطالعات اثربخشی در این زمینه وجود دارد، زیرا علی‌رغم وجود رویکرد‌های روانشناختی مختلف درمانی با اثربخشی محدود، بعضی از بیماران به درمان پاسخ نمی‌دهند. همچنین تعیین تغییرات جانبی در سایر زمینه‌های عملکرد جنسی و علائم روانشناختی همراه با واژینیسموس پس از درمان و همچنین اثربخشی درمان مهم است (دلیکتاس و همکاران، 2019). علاوه بر این، به دلیل تفاوتهای فرهنگی و اجتماعی، مطالعات اندکی در کشور ما وجود دارد که مشکلات جنسی و نتایج درمانی زنان مبتلا به واژینیسموس را ارزیابی کند. انجام این مطالعه و یافته‌های حاصل از این تحقیق به طور کاربردی مورد استفاده قرار خواهد گرفت. از آن جمله میتوان به سازمان‌های بهداشتی و درمانی، کلینیکهای مشاوره خانواده، روانشناسان، مشاوران و مددکاران و محققان اشاره کرد. بنابراین هدف از این مطالعه، بررسی تأثیر درمان شناختی ـ رفتاری مبتنی بر حساسیت‌زدایی بر اعتماد‌به‌نفس جنسی و رضایت زناشوی زنان مبتلا به واژینیسموس است.

روش شناسی

روش تحقیق حاضر از نوع نیمه آزمایشی و از طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری شامل کلیه زنان مراجعه کننده به کلینیکهای زنان شهر رشت در سال 1401 است. تعداد 30 نفر از زنان با تشخیص واژینیسموس بر اساس DSM-5-TR با استفاده از نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه ازمایش (15 نفر) و گروه کنترل (15 نفر) قرار گرفتند. از پروتکل درمان شناختی ـ رفتاری مبتنی بر حساسیت زدایی منظم برای مداخله استفاده گردید و به منظور گردآوری داده‌ها پرسشنامه اعتمادبه نفس جنسی هوپر¹²(۱۹۹۲) و کیفیت روابط زناشویی باسبی و همکاران¹³ (1995) استفاده خواهد شد. پس از دریافت کد اخلاق در تحقیقات پزشکی، ابتدا فرم‌های رضایت نامه در اختیار شرکت کنندگان قرار گرفت و موارد مورد نیاز از جمله اهداف مطالعه، محرمانگی و مخفی نگه داشتن اطلاعات آزمودنی ها در آن گنجانده شد. همچنین نتایج کلی پژوهش پس از اتمام در اختیار آزمودنی‌های مورد مطالعه قرار گرفت. از جمله معیارهای ورود آزمودنی ها به مطالعه، داشتن حداقل سواد، رضایت برای شرکت در پژوهش، نداشتن اختلال جدی پزشکی همزمان در جریان پژوهش و همچنین عدم استفاده از هیچ نوع درمان روان شناختی و دارو درمانی بود. معیارهای خروج نیز شامل عدم همکاری، عدم حضور در یک جلسه و عدم پاسخ دهی به سوالات پژوهش بود. باتوجه به ریزش در گروه ها در نهایت 22 نفر باقی ماندند که تحلیل برروی آنها انجام شد.

1. پرسشنامه اعتماد به نفس جنسی هوپر ¹⁴: پرسشنامه اعتماد به نفس جنسي به وسیله هوپر در سال 1992 طراحی شد. اين پرسشنامه شامل 15 سؤال و به منظور پاسخ دادن به هر سؤال سه ماده متناسب با آن سؤال مشخص شده است. حداکثر نمره آن 45 و حداقل آن 15 و نمرۀ بالاتر نشانگر اعتماد به نفس جنسي بالاتر است. در صورتی که نمرات پرسشنامه بین 1 تا 15 باشد، میزان متغیر در این جامعه ضعیف؛ بین 15 تا 30 باشد، سطح متوسط؛ و نمرات بالای 30 باشد، میزان متغیر بسیار خوب می‌باشد. اين آزمون در پژوهش عشقي (1385) استفاده گرديده، و روايي محتوايي پرسشنامه توسط پنج متخصص مشاوره و روان شناسي تاييد شد. براي تعيين همساني دروني پرسشنامه نيز از ضريب آلفاي کرونباخ استفاده گرديده بود که اين ضريب برابر 70/0 بدست آمده بود. در پژوهش حاضر ضریب آلفای کرونباخ 73/0 به دست آمده است.

2. مقیاس کیفیت روابط زناشویی باسبی و همکاران ¹⁵: این مقیاس توسط باسبی و همکاران (1995)، در مورد کیفیت روابط زناشویی ایجاد شد. این مقیاس از 14 سؤال تشکیل شده است و به سه خرده مقیاس توافق (1 تا 6)، رضایت (7 تا 10) و انسجام (11 تا 14) تقسیم می‌شود. این مقیاس نیز در مقیاس 6 درجه ای لیکرت از 0 تا 5 نمره‌گذاری می‌شود، به طوری که پاسخ کاملاً به نفع نمره 5 و کاملاً مخالف نمره صفر است. به طور کلی نمرات کیفیت زناشویی را نشان می‌دهند و نمرات بالاتر نشان دهنده کیفیت زناشویی بالاتر است. تحلیل عاملی تاییدی ساختار سه عاملی پرسشنامه را در ایالات متحده تایید کرده و روایی آن را نشان داده است (باسبی و همکاران، 1995). یوسفی (1390) تحلیل عاملی را در جامعه ایرانی نشان داد و با عامل تأییدی آنها تطبیق داد. ضریب پایایی همسانی درونی شامل آلفای کرونباخ و تصنیف برای 14 گویه و سه عامل در کل پرسشنامه (92/0)، توافق (82/0)، رضایت (83/0) و انسجام (86/0) گزارش شد. ضریب پایایی همگرایی کیفیت روابط زناشویی نیز با پرسشنامه رضایت زناشویی (39/0)، پرسشنامه سنجش همبستگی زوجین (36/0) و مقیاس تعدیل توافق دو نفره (33/0) به دست آمد که معنی دار است. در این پژوهش، اطلاعات به‌دست آمده از پرسش‌نامه با استفاده از آزمون آماری تحلیل کوواریانس و از طريق نرم‌افزار SPSS 23 مورد تجزیه و تحليل‌ قرار گرفته است.

به منظور اجرای برنامه درمان شناختی- رفتاری مبتنی بر حساسیت زدایی منظم براساس پروتکل ارائه شده توسط انگمن¹⁶ و همکاران (2010) مورد استفاده قرار گرفت. قبل از شروع درمان، زوجین در جریان مطالعه قرار گرفتند و نخست فرم رضایت آگاهانه برای حضور در طرح پژوهش در اختیارشان قرار داده شد و در مورد هدف و ساختار درمان، تاکید بر انجام تکالیف و چگونگی برگزاری جلسات توضیحات لازم ارائه شد و به سوالات و ابهامات افراد حاضر در پژوهش پاسخ داده شد. از این رو افراد به لحاظ ذهنی آماده حضور در جلسات درمان شدند. همچنین پروتکل درمان شناختی- رفتاری مبتنی بر حساسیت زدایی منظم -رفتاری اجرا شد (جدول 1). درمان یک بار در هفته در جلسات تقریبا 50 دقیقه ای در 12 جلسه به صورت انفرادی و گروهی انجام شد. با توجه به عملکرد برنامه، هر جلسه برای بررسی جلسه قبل و بحث تکلیف در نظر گرفته شده بود و جلسات با ارائه بازخورد و تکلیف به زنان و دریافت بازخورد از آنها تکمیل شد. تمام جلسات توسط نویسنده اول، یک درمانگر مجرب که آموزش های تئوری دریافت کرده و بیماران را تحت نظارت دنبال می کرد، انجام شد. در جلسات بعدی، یک آموزش روانی بر شناسایی عناصر شناختی، عاطفی، رفتاری و فیزیولوژیکی اجتناب فوبیکی و درک رابطه بین شناخت، هیجان و رفتار بر اساس منطق نظریه شناختی متمرکز شد. از این منظر، به زنان توضیح داده شد که این رفتار اجتنابی ناشی از برخی شناخت هاست. به عنوان تکلیف به زنان گفته شد که یادداشت کنند که چگونه می توانند افکار خودکار منفی خود را بیابند و افکار، احساسات و رفتارهای خود را توصیف کند. پس از آن، به زنان تکنیک‌های بازسازی شناختی و تمرین‌های آرام‌سازی پیشرونده آموزش داده شد و از آنها خواسته شد تا در طول درمان از آنها استفاده کنند. تمرکز بر احساسات و قرار گرفتن در معرض تدریجی همراه با بازسازی شناختی اعمال شد.

[1] . vaginismus

[2] . Gammoudi

[3] . Deliktas Demirci

[4] . sexual self-confidence

[5] . marital satisfaction

[6] . Öztürk & Arkar

[7] . Wischmann

[8] . Çankaya & Aslantaş

[9] . cognitive behavioral therapy

[10] . Karaman

[11] . Bandelow

[12] . Hooper

[13] . Busby et al

[14] . Hooper's sexual confidence questionnaire

[15] . quality of marital relationships Busby et al

[16] . Engman

		جدول 1. خلاصه محتواي برنامه آموزشی درمانی
1-	ارزیابی اولیه و مصاحبه بالینی	جلب همکاري و اطمینان بخشی، ارتباط کلامی و غیرکلامی، معرفی روش درمان و تأثیر عوامل روانشناختی بر وضعیت جسمانی و عملکرد عضلات واژن
2-	آشنایی با روش ماسترز و جانسون و آموزش آن به زن و همسر	اطلاع رسانی صحیح درباره عملکرد جنسی و ضرورت پردازش تفکرات مثبت جنسی همراه با آرامش عضلانی هنگام عمل جنسی، آشنایی با روش ماسترز و جانسون و اجراي آن به صورت تکلیف خانگی
3-	شناسایی تنیدگی، مقابله ها سازگارانه و فعالیت بخشی	ثبت رویدادهاي ناگوار روزانه، عواطف و افکار منفی خودکار، شناسایی نشانه ها و علائم تنیدگی، راهبردهاي مقابله با تنیدگی، آرام سازي و تصویرسازي ذهنی هدایت شده مربوط به فعالیت جنسی
4-	آرامش عضلانی و تصویرسازي جنسی به صورت سلسله مراتبی توأم با بازسازي شناختی	مروري کوتاه بر جلسه قبل، انجام آرامش عضلانی و تنفس عمیق به مدت15دقیقه، مرور افکار منفی یادداشت شده توسط بیمار، بررسی افکار با کمک بیمار و جایگزینی افکار منطقی با افکار غیر منطقی، تهیه سلسله مراتبی از تصویرسازي جنسی و اجراي عمل آن به منظورشرطی سازي مثبت و جایگزین کردن تصورات لذت تا درد جنس
5-	مقابله با هیجانات منفی و بازسازي شناختی	مروري کوتاه بر جلسه قبل و تکالیف خانگی با کمک بیمار، بررسی هیجان هاي ناخوشایند، موقعیتی که این هیجان ها در آن رخ می دهند، افکار خوشایند مربوط به آن هیجان ها، ترسیم جدول افکار ناخوشایند و پاسخ منطقی براي آنها و درخواست از بیمار براي انجام تکالیف
7-6	مدیریت خشم	1. تعریف خشم، سبک هاي برقراري ارتباط صحیح و مؤثر با همسر و دیگران، شناسایی 2. شرایط یا موقعیت ها و افراد خشم انگیز، آموزش روش هاي کنترل خشم در مواجهه با موقعیت
8-9	حل مسأله	مفهوم حل مسأله، انواع مقابله هاي مسأله مدار و هیجان مدار، مقابله هاي هیجان مدار سازگارانه و ناسازگارانه
11-10	بررسی فعالیتهاي ارتباط مؤثر شبکه حمایت اجتماعی	مرور جلسات، بررسی فعالیت هاي انجام شده توسط بیمار و تأثیر آنها بر خلق، انتخاب تکالیف و موقعیت هاي تقویت کننده خلق مثبت، توصیه هاي درمانی به همسران آنها در زمینه برنامه درمانی فعال کردن بیمار و حمایت اجتماعی
12-	آمادگی براي تکمیل و ادامه درمان و تعمیم آموخته ها	بررسی پیشرفت آزمودنیها، ارزیابی خلق و اضطراب آنها، تأکید بر استفاده مستمر از جلسات آموزشی براي فعالیت جنسی، تعیین برنامه فعالیتهاي گروهی و حمایت اجتماعی

یافته ها

نتایج حاصل از تحلیل اطلاعات جمعیت شناختی آزمودنی ها نشان می‌دهد که حدود 9/40 از آزمودنی ها 20 تا 25 سال سن، 8/31 درصد 26 تا 30 سال، 2/18 در صد بین 31 تا 35 سال و 1/9 در صد بین 36 تا 40 هستند. همچنین 2/18 درصد دارای مدرک دیپلم، 6/13 درصد زیر دیپلم، 9/40 درصد کاردانی و 3/27 در صد نیز دارای مدرک کارشناسی میباشد. حدود 1/59 درصد از شرکت کنندگان بین 1 تا 3 سال، 3/27 درصد بین 4 تا 5 سال و 6/13 درصد بالای 5 سال زندگی مشترک داشتند.

قبل از بررسی فرضیه‌های پژوهش، ابتدا پیش فرض‎های استفاده از آزمون‌های پارامتری و تحلیل کواریانس مورد بررسی قرار گرفت. توزیع داده‌ها در متغیرهای وابسته از طریق بررسی نمرات کجی و کشیدگی انجام گرفت که در تمامی موارد داده‌ها بین 1- و 1+ قرار داشتند که نشان دهنده نرمال بودن توزیع داده‌هاست.

همگنی واریانس‌ها نیز با استفاده از آزمون لوین، بیانگر همگنی و همسانی گروه‌ها در متغیرهای وابسته مورد بررسی بود. همچنین، آزمون ام باکس جهت بررسی پیش فرض همگنی ماتریس واریانس کواریانس نیز مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت نتایج آزمون همگنی شیب‌های رگرسیون نیز بیانگر عدم تعامل معنی‌دار متغیر همپراش با مستقل (05/0<p) و به عبارت دیگر یکسانی شیب‌ رگرسیون متغیر وابسته در تمامی سطوح متغیر مستقل بود.

برای بررسی فرضیه های پژوهش مبنی بر تاثیر درمان شناختی رفتاری مبتنی بر حساسیت زدایی بر اعتماد به نفس جنسی در زنان مبتلا به واژینیسموس از تحلیل کواریانس استفاده شد که نتایج حاصل در جدول 2 آمده است.

جدول 2. میانگین و انحراف استاندارد گروه‌ها در اعتماد به نفس جنسی

گروه	مرحله آزمون	میانگین	تعداد	انحراف استاندارد
درمان شناختی رفتاری	پیش‌آزمون	02/2	11	411/0
درمان شناختی رفتاری	پس‌آزمون	24/4	11	504/0
کنترل	پیش‌آزمون	61/2	11	349/0
کنترل	پس‌آزمون	40/2	11	316/0

همانگونه که جدول فوق نشان میدهد متغیر اعتماد به نفس جنسی در گروه آزمایش (تحت درمان شناختی ـ رفتاری) در پس از آزمون نسبت به

گروه کنترل دارای میانگین بیشتری میباشد.

جدول 3. نتایج تحلیل کواریانس پس‌آزمون نمرات

منبع	مجموع مجذورات	درجه آزادی	میانگین مجذورات	f	سطح معنی‌داری	اندازه اثر
پیش‌آزمون	91/11	1	91/11	56/2	00/0*	69/.
گروه	38/5	1	38/5	404/0	00/0*	32/0
خطا	35/5	19	259/0	-	-	-

نتایج جدول شماره 3 نشان داد که اثر متغیر هم‌پراش (کووریت) و اثر اصلی یا همان بین گروهی معنی‌دار است. مطابق نتایج جدول آنکوا بین گروه‌ آزمایش باکنترل تفاوت معنی‌داری وجود دارد که با توجه به نتایج میانگین‌های تعدیل شده گروه آزمایش (24/4) و گروه کنترل (20/2) این گروه به شکل معنی‌داری نمرات بهتری نسبت به کنترل گرفته‌اند.

درمان شناختی رفتاری مبتنی بر حساسیت زدایی بر رضایت زناشویی در زنان مبتلا به واژینیسموس موثر است.

جدول 4 . میانگین و انحراف استاندارد گروه‌ها در رضایت زناشویی

متغیر	میانگین	انحراف استاندارد
درمان شناختی رفتاری رضایت زناشویی کنترل	94/3	363/0
درمان شناختی رفتاری رضایت زناشویی کنترل	85/2	313/0
درمان شناختی رفتاری توافق کنترل	51/3	297/0
درمان شناختی رفتاری توافق کنترل	42/2	301/0
درمان شناختی رفتاری رضایت کنترل	85/3	369/0
درمان شناختی رفتاری رضایت کنترل	67/2	299/0
درمان شناختی رفتاری انسجام کنترل	29/3	278/0
درمان شناختی رفتاری انسجام کنترل	64/2	250/0

همانگونه که جدول4 نشان میدهد متغیر رضایت زناشویی و ابعاد آن در گروه آزمایش در پس آزمون نسبت به گروه کنترل دارای میانگین بیشتری میباشد. نتایج تحلیل کواریانس پس‌آزمون نمرات متغیر رضایت زناشویی در ادامه آمده است.

جدول 5. نتایج تحلیل کواریانس پس‌آزمون نمرات

منبع	مجموع مجذورات	درجه آزادی	میانگین مجذورات	f	سطح معنی‌داری	اندازه اثر
پیش‌آزمون	52/15	1	52/15	539/0	00/0*	78/.
گروه	19/2	1	19/2	164/0	00/0*	49/0
خطا	34/4	19	117/0	-	-	-

نتایج جدول شماره 5 نشان داد که هم، اثر متغیر هم‌پراش (کووریت) و هم اثر اصلی یا همان بین گروهی معنی‌دار است. مطابق نتایج جدول آنکوا بین گروه‌ آزمایش باکنترل تفاوت معنی‌داری وجود دارد که با توجه به نتایج میانگین‌های تعدیل شده در گروه آزمایش (94/3) و کنترل (85/2) این گروه به شکل معنی‌داری نمرات بهتری نسبت به کنترل گرفته‌اند.

بحث و نتیجه گیری

هدف از انجام این پژوهش تاثیر درمان شناختی ـ رفتاری بر اعتماد‌به‌نفس جنسی و رضایت زناشویی زنان مبتلا به اختلال واژینیسموس بود. نتایج به دست آمده از مطالعه نشان می‌دهد که درمان شناختی ـ رفتاری مبتنی بر حساسیت‌زدایی بر اعتماد‌به‌نفس جنسی زنان مبتلا به واژینیسموس موثر است. به عبارت دیگر، درمان شناختی ـ رفتاری مبتنی بر حساسیت‌زدایی موجب افزایش اعتماد‌به‌نفس زنان شد. نتایج این یافته با تحقیقات سرابی و همکاران (1398)، نظامنیا و همکاران (2020) و انجین¹ و همکاران (2020) هم سو است. آموزش زوج‌ها و اصلاح باورهای نادرست آن ها منجر به تغییر در شناخت‌های ناسازگار آنها می‌شود و مطالعات مختلف به بررسی اثربخشی بازسازی شناختی در کاهش مشکلات جنسی پرداخته‌اند (تدین و همکاران، 1394). از آنجایی که نگرش منفی نسبت به رابطه جنسی باعث تشدید این علائم و همچنین تثبیت آنها می‌شود، بنابراین کشف چنین تلقینات منفی کلیدی برای تحلیل موفقیت آمیز مشکلات جنسی است (رامش، 2016). در تبیین این یافته باید گفت، از آنجا که مسائل جنسی و توانایی برقراری یک رابطه جنسی مطلوب یکی از اجزای شخصیت و خودپنداره فرد به شمار میرود، وقتی زنان در عملکرد جنسی با مشکل مواجه میشوند، خود را فاقد صلاحیت میپندارند که این مساله اعتماد به نفس جنسی آنها را کاهش میدهد. از سوی دیگر درمان با روش‌های رفتاری کاهش اضطراب مانند آرامش و حساسیت‌زدایی منظم و نیز آموزش قاطعیت و نوع تعامل صحیح بین زوجین می‌تواند به افزایش اعتماد به نفس جنسی زنان مبتلا به اختلال واژینیسموس شود. در واقع الگوهای شناختی ـ رفتاری در بهبود عملکرد و رضایت جنسی، رفع افکار ناامیدکننده و بهبود روابط زناشویی مؤثر بوده و در نتیجه عملکرد جنسی بهتر و گسترده‌تری را به همراه خواهد داشت. به‌طورکلی زنانی که با اختلال کارکرد جنسی هستند، دارای عزت‌نفس کمتر و فقدان میل جنسی هستند و هرچه میزان عزت‌نفس جنسی پایین باشد، به احتمال کمتری به دنبال درمان خواهند رفت (امان الهی و همکاران، 1396).

همچنین نتایج بهدست آمده از مطالعه نشان داد که درمان شناختی ـ رفتاری مبتنی بر حساسیت‌زدایی بر رضایت‌ زناشویی در زنان مبتلا به واژینیسموس موثر است. بعبارتی دیگر، افزایش معنی‌داری در سطح رضایت زناشویی زنان مبتلا به واژینیسموس پس از درمان مشاهده شد. نتایج این یافته با پژوهشهای امیدوار و همکاران (2021)، شایان و همکاران (2018)، رامش² و همکاران (1395)، انجین و همکاران (2020) همسو میباشد. عملکرد مطلوب جنسی رابطه مستقیمی با سازگاری و رضایت زناشویی دارد، زیرا آمیزش جنسی یکی از مهمترین مؤلفه های روابط زوجین است و در ارتقای کیفیت و تداوم زندگی زناشویی مؤثر است. عدم آگاهی و درک ناهنجاری های جنسی و رفتار نامناسب با آن که مانع از مداخلات مناسب و به موقع می شود، کیفیت روابط زوجین را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد و همچنین آرامش، امنیت و آسایش روانی خانواده را به خطر می اندازد (رامش و همکاران، 1395). یک رابطه جنسی رضایت بخش منجر به رضایت زوجین می شود و به عنوان یکی از عناصر موفقیت و ثبات خانوادهشود شناخته می شود ( طاهان و همکاران، 2020). روابط جنسی بخشی از ادراک زوجین از یکدیگر را شکل می دهد و برداشت ها و تفاسیری که زوجین در این رابطه دارند تداوم زندگی را تضمین می کند (معصومی، 2016). برنامه درمانی حاضر از قابلیتی مضاعف در بهبود رضایت زناشویی بیماران واژینیسموس برخوردار میباشد. رابطه جنسی و ارضاي نیازهاي جنسی در بافت رابطه زوجی از نقش و کارکرد ویژهاي برخوردار است. تنها با اصلاح و تقویت رابطه جنسی زوجین است که میتوان استحکام و تداوم رابطه عاطفی و صمیمیت بین آنها را تضمین کرد و به این طریق زمینه امن و مسالمتآمیزي را براي آنها فراهم آورد تا به بهترین شکل به حل تعارضهاي خود بپردازند و به سازگاري و رضایت زناشویی مطلوبی دست یابند. از جمله محدودیت‌های مطالعه حاضر می‌توان به عدم کنترل برخی از متغیرها مانند میزان دقت پاسخگویی و میزان سوگیری آزمودنی ها اشاره کرد.از آنجایی که طرح پژوهش از نوع نیمه تجربی است، تعمیم پذیری نتایج با محدودیت روبه روست. پیشنهاد می شود در مطالعات آتی انجام پیگیری‌های ۶ ماهه و ۱ ساله انجام گیرد تا اثرات درمان شناختی ـ رفتاری مبتنی بر حساست زدایی منظم به صورت دراز مدت مورد بررسی قرار گیرد.

منابع

امان الهی، عباس؛ رفاهی نیلوفر و رجبی، غلامرضا. (2017). پیش‌بینی اختلال کارکرد جنسی براساس عزت نفس جنسی و صمیمیت با همسر در دانشجویان زن با و بدون اختلال کارکرد جنسی. روان پرستاری. 5(5)، 18 ـ 25.

امیدوار، بیاضی؛ محمدحسین، فرید و حسینی، فرهاد. (2021). مقایسه تأثیر شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی و درمان شناختی رفتاری بر تنظیم شناختی هیجان زنان دارای اختلال واژینیسموس. مجله زنان، مامایی و نازایی ایران. 24(9)، 40 ـ 49.

پناهی، مریم؛ دربانی، سیدعلی؛ اسلامی، فریدون. (1398). اثربخشی آموزش تن‌آرامی بر عملکرد جنسی زنان مبتلا به واژینیسموس. سنجش و پژوهش در مشاوره و روانشناسی. 1 (1)، 75 ـ 87.

تدین، رضایی خیرآبادی؛ آرزو، ملایی‌نژاد و شیرالی‌نیا، خدیجه. (1394). اثربخشی رفتار درمانی شناختی بر افکار دهشتناک زنان مبتلا به واژینیسموس اولیه: یک کارآزمایی تک موردی. مجله زنان، مامایی و نازایی ایران، 19(39), 25 ـ 34.

عشقی، روناك ؛ بهرامی، فاطمه ؛ فاتحی زاده، مریم السادات .(1385). بررسی اثر بخشی مشاوره شناختی ـ رفتاري جنسی زوجین بر بهبود سرد مزاجی زنان آنان در شهر اصفهان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان.

یوسفی. (1390). بررسی شاخص‌های روان‌سنجی مقیاس کیفیت زناشویی، فرم تجدیدنظر شده-RDAS. پژوهش های روان شناسی بالینی و مشاوره، 2(1)، 183 ـ 200.

American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM-5®). American Psychiatric Pub.

Bandelow, B., Michaelis, S., & Wedekind, D. (2017). Treatment of anxiety disorders. Dialogues in clinical neuroscience, 19(2), 93-107.

Busby, D. M. (1990). A revision of the Dyadic Adjustment Scale for use with distressed and nondistressed samples. Brigham Young University.

Anğın, A. D., Gün, İ., Sakin, Ö., Çıkman, M. S., Eserdağ, S., & Anğın, P. (2020). Effects of predisposing factors on the success and treatment period in vaginismus. JBRA assisted reproduction, 24(2), 180.

Engman, M., Wijma, K., & Wijma, B. (2010). Long-term coital behaviour in women treated with cognitive behaviour therapy for superficial coital pain and vaginismus. Cognitive behaviour therapy, 39(3), 193-202.

Deliktas Demirci, A., & Kabukcuoglu, K. (2019). “Being a woman” in the shadow of vaginismus: the implications of vaginismus for women. Current Psychiatry Research and Reviews Formerly: Current Psychiatry Reviews, 15(4), 231-236.

Çankaya, S., & Aslantaş, B. N. (2022). Determination of Dyadic Adjustment, Marriage and Sexual Satisfaction as Risk Factors for Women with Lifelong Vaginismus: A Case Control Study. Clinical Nursing Research, 31(5), 848-857.

Gammoudi, N., Affes, Z., Mellouli, S., Radhouane, K., & Dogui, M. (2016). The diagnosis value of needle electrode electromyography in vaginismus. Sexologies, 25(4), e57-e60.

Hamidi, S., Shareh, H., & Hojjat, S. K. (2015). Comparison of early maladaptive schemas and attachment styles in women with vaginismus and normal women. The Iranian Journal of Obstetrics, Gynecology and Infertility, 18(155,156), 9-18.

Hooper, A. (1992). The ultimate sex book: A therapist's guide to the programs and techniques that will enhance your relationship and transform your life. DK Publishing (Dorling Kindersley).

Karaman, I. G. Y., Sonkurt, H. O., & Gulec, G. (2021). Marital adjustment and sexual satisfaction in married couples with sexual functioning disorders: A comparative study evaluating patients and their partners. Neurological Sciences, 34, 172-180.

Naeinian, M. R., Ghannadian, F., & Heydarinasab, L. (2021). The relationship between sexual self-concept and sexual function and self-esteem in women with vaginismus disorder. Health in the arena, 8(4).‎

Masoomi, S. Z., Nejati, B., Mortazavi, A., Parsa, P., & Karami, M. (2016). Investigating the effects of sexual consultation on marital satisfaction among the pregnant women coming to the health centers in the city of Malayer in the year 1394. Avicenna Journal of Nursing and Midwifery Care, 24(4), 256-263.

Mousavi, S. F. (2020). Psychological well-being, marital satisfaction, and parental burnout in Iranian parents: The effect of home quarantine during COVID-19 outbreaks. Frontiers in Psychology, 11, 3305.

Moradinasab, S., Iravani, M., Mousavi, P., Cheraghian, B., & Molavi, S. (2023). Effect of cognitive–behavioral therapy on sexual self-esteem and sexual function of reproductive-aged women suffering from urinary incontinence. International Urogynecology Journal, 1-11.

Nezamnia, M., Iravani, M., Bargard, M. S., & Latify, M. (2020). Effectiveness of cognitive-behavioral therapy on sexual function and sexual self-efficacy in pregnant women: An RCT. International Journal of Reproductive BioMedicine, 18(8), 625.

Öztürk, C. Ş., & Arkar, H. (2017). Vajinismuslu çiftlerde bilişsel davranışçı terapinin cinsel doyum, evlilik uyumu, depresyon ve anksiyete belirti düzeyleri üzerine etkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, 28(3), 172-80.

Ramesh, S. (2016). Effectiveness of combination of cognitive-behavioral therapy and biofeedback on vaginismus patients′ sexual function and marital status. Biannual Journal of Applied Counseling, 6(1), 1-22.

Sarabi P, Parvizi F, Kakabaraee K. The Effectiveness of Cognitive Behavioral Sexual Therapy on Sexual Function, Dysfunctional Beliefs, Knowledge and Sexual self-confidence of Women with Sexual Dysfunction; 2019; 10(37): 9-27.

Shayan, A., Taravati, M., Garousian, M., Babakhani, N., Faradmal, J., & Masoumi, S. Z. (2018). The effect of cognitive behavioral therapy on marital quality among women. International journal of fertility & sterility, 12(2), 99.

Wischmann, T., Schilling, K., Toth, B., Rösner, S., Strowitzki, T., Wohlfarth, K., & Kentenich, H. (2014). Sexuality, self-esteem and partnership quality in infertile women and men. Geburtshilfe und Frauenheilkunde, 74(08), 759-763.

Dehkordi, M. A., Mohammadi, A., Alipor, A., & Mohtashami, T. (2012). The effect of Cognitive-Behavioral Therapy on increasing marital adjustment domains in patients with vaginismus. Binnaual Journal of Applied Counseling, 2(1), 49-62.

[1] . Anğın

[2] . Ramesh

$C:\Users\ALI\Desktop\Picture5.jpg$

Quarterly Journal of Educational Psychology

Islamic Azad University Tonekabon Branch

Vol. 11, No. 2, summer 2020, No 42

The effect of cognitive behavioral therapy on sexual self-confidence, marital satisfaction of women with vaginismus disorder

Forozan Moghaddam1, Tahereh Hamzepour Haghighi * 1

1) Department of Psychology, Lahijan Branch, Islamic Azad University, Lahijan, Iran

Abstract

Keywords: sexual confidence, marital satisfaction, anxiety, vaginismus disorder

مقالات مرتبط

بررسی اثربخشی فرآیند تماس با شیوه‌های اهمال‌کاری بر خودگردانی تحصیلی دانش‌آموزان
تاریخ چاپ : 1396/10/01
بررسی تأثیر هوش فرهنگی بر کارآفرینی دانشگاهی جهت ارائه مدل
تاریخ چاپ : 1397/12/01
شناسایی و رتبه بندی ابعاد مدیریت شایستگی در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی تهران
تاریخ چاپ : 1400/09/01
مقایسه اثربخشی بازی های رایانه ای با بازی های سنتی ایرانی بر انعطاف پذیری شناختی و بازداری پاسخ دانش آموزان دارای اختلال یادگیری ویژه از نوع ریاضی
تاریخ چاپ : 1398/03/01
رابطه بین کمال گرایی منفی و اهمالکاری تحصیلی: نقش میانجی اضطراب امتحان و تعدیل کننده شفقت به خود
تاریخ چاپ : 1399/03/01
اثربخشی آموزش تلفیقی مهارت های ارتباطی و تاب آوری بر بهداشت روان والدین کودکان معلول ذهنی شهرستان تربت جام
تاریخ چاپ : 1400/03/01

اشتراک گذاری

آدرس مقاله

تاثیر درمان شناختی ـ رفتاری بر اعتماد به نفس جنسی و رضایت زناشویی زنان مبتلا به اختلال واژینیسموس