تاثیر زوج درمانی راه‌حل محور بر سازگاری زناشویی، کیفیت روابط زناشویی و سلامت اجتماعی در زوجین متقاضی طلاق
محورهای موضوعی : روانشناسي اجتماعيمحمد محمدی‌پور 1 , نرگس شجاعی کلاته‌بالی 2 , ابوالفضل بخشی‌پور 3
1 - استادیار، گروه روانشناسی، واحد قوچان، دانشگاه آزاد اسلامی، قوچان، ایران
2 - دانشجوی دکتری مشاوره، گروه مشاوره، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران
3 - استادیار، گروه روانشناسی، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران
کلید واژه: زوج درمانی راه‌حل محور#سازگاری زناشویی# کیفیت روابط زناشویی# سلامت اجتماعی#زوجین متقاضی طلاق,
چکیده مقاله :
هدف پژوهش حاضر تعیین تاثیر زوج درمانی راه‌حل محور بر سازگاری زناشویی، کیفیت روابط زناشویی و سلامت اجتماعی در زوجین متقاضی طلاق بود. روش پژوهش نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه‌های آزمایش و کنترل بود. جامعه پژوهش زوجین متقاضی طلاق مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره شهر مشهد در سال 1399 بودند. از میان اعضای جامعه 30 زوج (60 نفر) با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به روش تصادفی در دو گروه مساوی شامل گروه‌های آزمایش و کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش 7 جلسه 90 دقیقه‌ای آموزش زوج درمانی راه‌حل محور دریافت کرد و گروه کنترل در لیست انتظار برای آموزش قرار گرفت. ابزارهای پژوهش، مقیاس سازگاری زناشویی (باسبی و همکاران، 1995)، سیاهه کیفیت روابط زناشویی (راست و گولومبوک، 2010) و پرسشنامه سلامت اجتماعی (کی‌یز، 1998) بودند. داده‌ها با روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری در نرم‌افزار SPSS نسخه 19 تحلیل شدند. نتایج نشان داد که گروه‌های آزمایش و کنترل از نظر هر سه متغیر سازگاری زناشویی، کیفیت روابط زناشویی و سلامت اجتماعی تفاوت معنی‌داری داشتند. به عبارت دیگر، روش زوج درمانی راه‌حل محور باعث بهبود سازگاری زناشویی، کیفیت روابط زناشویی و سلامت اجتماعی در زوجین متقاضی طلاق شد (05/0p <). بر اساس نتایج، روانشناسان، درمانگران و متخصصان سلامت می‌توانند از روش زوج درمانی راه‌حل محور در کنار سایر روش‌های درمانی برای بهبود ویژگی‌های مرتبط با سلامت به‌ویژه بهبود سازگاری زناشویی، کیفیت روابط زناشویی و سلامت اجتماعی در زوجین متقاضی طلاق استفاده کنند.
The aim of present research was determine the effect of solution focused couple therapy on marital adjustment, marital relationship quality and social health in divorce applicant couples. The research method was semi-experimental with pretest-posttest design with an experimental and control groups. The research population was divorce applicant couples referred to counseling center of Mashhad city in 2020 year. From population 30 couples were selected by available sampling method and randomly replaced into two equal groups including the experimental and control groups. The experimental group 7 sessions of 90 minutes received solution focused couple therapy and control group replaced on the waiting list for training. The research instruments were marital adjustment scale (Busby and et all, 1995), marital relationship quality inventory (Rust and Golombok, 2010) and social health questionnaire (Keyes, 1998). Data were analyzed by multivariate analysis of covariance method in SPSS version 19 software. The results showed that the experimental and control groups there were significantly different in terms of all three variables of marital adjustment, marital relationship quality and social health. In the other words, solution focused couple therapy led to improved marital adjustment, marital relationship quality and social health in divorced applicant couples (P <0.05). Based on the results, psychologists, therapists and health professionals can be use the solution focused couple therapy along with other treatment methods to improve health-related features, especially improving the marital adjustment, marital relationship quality and social health in divorced applicant couples.
آرین‌فر، نیره و رسولی، رویا. (1398). مقایسه تاثیر زوج درمانی کوتاه‌مدت راه‌حل محور با زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر فرسودگی زناشویی زوجین. مجله دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 20(1)، 60-47.
امیری، ابراهیم؛ کارشکی، حسین و اصغری، محسن. (1393). اثربخشی مشاوره گروهی راه‌حل محور بر سلامت عمومی دانش‌آموزان پسر تک‌سرپرست مقطع متوسطه. مجله روش‌ها و مدل‌های روانشناختی، 4(15)، 57-37.
بنیسی، پریناز. (1399). پیش‌بینی سلامت اجتماعی بر اساس بهزیستی روانشناختی، رفتار شهروندی سازمانی و حمایت اجتماعی در مدیران مدارس. مجله روانشناسی اجتماعی، 13(54)، 87-75.
حسینی، امین؛ رسولی، محسن؛ داورنیا، رضا و بابایی گرمخانی، محسن. (1395). تاثیر آموزش گروهی بر اساس برنامه کاربرد عملی مهارت‌های ارتباط صمیمانه بر کیفیت روابط زناشویی. مجله دانشگاه علوم پزشکی ایلام، 24(2)، 17-8.
حسینی دولت‌آبادی، فاطمه و سعادت، سجاد. (1394). رابطه سازگاری زناشویی و راهبردهای مقابله‌ای با اسنجام خانواده: در نمونه از زنان معلم. مجله روانشناسی اجتماعی، 10(35)، 32-15.
خیرالهی، محمد؛ جعفری، اصغر؛ قمری، محمد و باباخانی، وحیده. (1398). طراحی مدل پیش‌بینی انعطاف‌پذیری شناختی بر اساس تحلیل روند تغییرات چرخه زندگی در زوجین متقاضی طلاق. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 10(39)، 180-157.
داودی، زهرا؛ اعتمادی، عذرا؛ بهرامی، فاطمه و شاه سیاه، مرضیه. (1391). تاثیر رویکرد زوج درمانی کوتاه‌مدت راه‌حل محور بر سازگاری زناشویی در زنان و مردان مستعد طلاق شهر اصفهان. مجله اصول بهداشت روانی، 14(3)، 199-190.
شاکرمی، محمد؛ داورنیا، رضا؛ زهراکار، کیانوش و طلائیان، رضوانه. (1394). اثربخشی زوج درمانی گروهی کوتاه‌مدت راه‌حل محور بر بهبود کیفیت روابط زناشویی زنان. مجله علوم پزشکی رازی، 22(131)، 13-1.
صحت، نرگس؛ صحت، فاطمه؛ خانجانی، سحر؛ محبی، سیامک و شاه سیاه، مرضیه. تاثیر رویکرد زوج درمانی کوتاه‌مدت راه‌حل-محور بر سازگاری زناشویی در زنان شهر قم. مجله تحقیقات نظام سلامت، 10(1)، 179-168.
عطاری، یوسفعلی؛ محمدی، کبری و مهرابی‌زاده هنرمند، مهناز. (1388). بررسی اثربخشی آموزش راه‌حل-محور به شیوه گروهی بر سازگاری زناشویی زوجین. مجله دست‌آوردهای روانشناختی، 4(1)، 66-51.
قاسمی، علیرضا و ساروخانی، باقر. (1393). عوامل اجتماعی طلاق و سلامت روانی- اجتماعی در زوجین متقاضی طلاق توافقی و غیرتوافقی. نشریه فرهنگی تربیتی زنان و خانواده، 8(26)، 37-7.
منعمیان، گیتا؛ خوش‌کنش، ابوالقاسم و پورابراهیم، تقی. (1395). اثربخشی درمان کوتاه‌مدت راه‌حل محور (SFBT) بر کاهش فرسودگی زناشویی و بهبود کیفیت روابط زناشویی در زنان متاهل. مجله فیض، 20(2)، 172-165.
Andre, S., Dewilde, C., & Muffels, R. (2019). What do housing wealth and tenure have to do with it? Changes in wellbeing of men and women after divorce using Australian panel data. Social Science Research, 78, 104-118.
Busby, D. M., Crane, D. R., Larson, J. H., & Christensen, C. (1995). A revision of the Dyadic Adjustment Scale for use with distressed and non-distressed couples: Construct hierarchy and multidimensional scales. Journal of Marital and Family Therapy, 21(3), 289-308.
Cepukiene, V., & Pakrosnis, R. (2011). The outcome of Solution-Focused Brief Therapy among foster care adolescents: The changes of behavior and perceived somatic and cognitive difficulties. Children and Youth Services Review, 33(6), 791-797.
Cirhinlioglu, F. G., Tepe, Y. K., & Cirhinlioglu, Z. (2017). Psychological distress, self-esteem and emotional dependency of married individuals as predictors of marital adjustment. Procedia Computer Science, 120, 164-171.
Cortes, B., Ballesteros, A., Collantes, J., & Aguilar, M. L. (2016). What makes for good outcomes in solution-focused brief therapy? A follow-up study. European Psychiatry, 33, 232-233.
Dharmowijoyo, D. B. E., Susilo, Y. O., & Syabri, I. (2020). Time use and spatial influence on transport-related social exclusion, and mental and social health. Travel Behaviour and Society, 21, 24-36.
Durgut, S., & Kisa, S. (2018). Predictors of marital adjustment among child brides. Archives of Psychiatric Nursing, 32(5), 670-676.
Faye, A., Kalra, G., Subramanyam, A., Shah, H., Kamath, R., & Pakhare, A. (2013). Study of marital adjustment, mechanisms of coping and psychopathology in couples seeking divorce in India. Journal of Sexual and Relationship Therapy, 28(3), 257-269.
Goldfarb, M. R., Trudel, G., Boyer, R., & Preville, M. (2019). Till depression do us part? Examining the prospective associations between depression and marital adjustment in older adults. European Review of Applied Psychology, 69(2), 41-49.
Javid, N., Ahmadi, A., Mirzaei, M., & Atghaei, M. (2019). Effectiveness of solution-focused group counseling on the mental health of midwifery students. Revista Brasileira de Ginecologia e Obstetricia, 41(8), 500-507.
John, N. A., Seme, A., Roro, M. A., & Tsui, A. O. (2017). Understanding the meaning of marital relationship quality among couples in Peri-Urban Ethiopia. Cult Health Sex, 19(2), 267-278.
Keyes, C. L. M. (1998). Social well-being. Social Psychology Quarterly, 61(2), 121-140.
Kronmuller, K., Backenstrass, M., Victor, D., Postelnicu, I., Schenkenbach, C., Joest, K., & et all. (2011). Quality of marital relationship and depression: Results of a 10-year prospective follow-up study. Journal of Affective Disorders, 128(1-2), 64-71.
Linda, C., Sharon, N., Christopher, W., Anthony, M., Ivana, M., Ilona, R., & et all. (2012). Marital Relationship quality in early-stage dementia: Perspectives from people with dementia and their spouses. Alzheimer Disease & Associated Disorders, 26(2), 148-158.
Mygind, L., Kjeldsted, E., Hartmeyer, R., Mygind, E., Bolling, M., & Bentsen, P. (2019). Mental, physical and social health benefits of immersive nature-experience for children and adolescents: A systematic review and quality assessment of the evidence. Health & Place, 58, 1-7.
Oosterhoff, B., Palmer, C. A., Wilson, J., & Shook, N. (2020). Adolescents' motivations to engage in social distancing during the COVID-19 pandemic: Associations with mental and social health. Journal of Adolescent Health, 67(2), 179-185.
Panahi Dorche, Kh., Kimiaei, S. A., & Ghahramanzadeh, M. (2017). Evaluating the effect of solution-focused group counseling on improving quality of marital relationships in childless couples. International Journal of Psychological Studies, 9(1), 81-87.
Rust, J., & Golombok, S. (2010). The Golombok Rust inventory of marital state: a reflection. Journal of Sexual and Relationship Therapy, 25(1), 54-56.
Roth, S. (2019). Heal the world. A solution-focused systems therapy approach to environmental problems. Journal of Cleaner Production, 216, 504-510.
Schaan, V. K., Schulz, A., Schachinger, H., & Vogele, C. (2019). Parental divorce is associated with an increased risk to develop mental disorders in women. Journal of Affective Disorders, 257, 91-99.
Shiranshiani, A., & Namani, E. (2017). Effectiveness of the combination of solution-focused therapy and narrative therapy in marital adjustment among incompatible Iranian women. Open Journal of Psychiatry, 7(2), 79-89.
Zimmerman, T. S., Prest, L. A., & Wetzel, B. E. (1997). Solution-focused couple therapy groups: An empirical study. Journal of Family Therapy, 19(2), 125-144.
_||_