اثربخشی آموزش غنیسازی روابط بینفردی بر واکنشپذیری بینفردی و عملکرد اجتماعی_انطباقی دانشآموزان با نشانگان اختلال نافرمانی مقابلهای
محورهای موضوعی : روان کاوی، روان پویشی، روان شناسی شناختی و بهداشت روان
حکیمه آقایی
1
*
,
محمدعلی آهنگران
2
1 - استادیار، گروه روانشناسی، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران
2 - کارشناس ارشد روانشناسی، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران
کلید واژه: غنیسازی روابط بینفردی, واکنشپذیری بینفردی, عملکرد اجتماعی_انطباقی, اختلال نافرمانی مقابلهای,
چکیده مقاله :
زمینه و هدف: یکی از رایجترین اختلالهای بالینی در کودکان و نوجوانان اختلال نافرمانی مقابلهای است. این پژوهش با هدف اثربخشی آموزش غنیسازی روابط بینفردی بر واکنشپذیری بینفردی و عملکرد اجتماعی_انطباقی دانشآموزان با نشانگان اختلال نافرمانی مقابلهای انجام شد.
روش: روش پژوهش نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون-پسآزمون و با دو گروه آزمایش و کنترل بود. جامعه آماری پژوهش دانش آموزان پسر دارای نشانگان نافرمانی مقابلهای 10 تا 12 ساله مدارس شهر شاهرود در سال تحصیلی 1403-1402 بودند. تعداد 30 دانش آموز دارای نشانگان نافرمانی مقابلهای به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شده و با گمارش تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایش (هر گروه 15 نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش آموزش غنیسازی روابط بینفردی را در 8 جلسه 60 دقیقهای دریافت کردند و گروه کنترل تا پایان پژوهش مداخلهای دریافت نکرد. ابزارهای پژوهش پرسشنامههای اختلال نافرمانی کودکان هومرسن و همکاران (2006)، واکنشپذیری بینفردی دیویس (1983) و عملکرد اجتماعی_انطباقی پرایس و همکاران (2002) بود. دادهها با استفاده از نسخه 22 نرمافزار SPSS و آزمون تحلیل کوواریانس تکمتغیره در سطح معناداری 05/0 تحلیل شدند.
یافتهها: یافتهها نشان داد که آموزش غنیسازی روابط بینفردی بر واکنشپذیری بینفردی و عملکرد اجتماعی_انطباقی دانشآموزان با نشانگان اختلال نافرمانی مقابلهای اثربخش است (05/0>p).
نتیجهگیری: بر این اساس میتوان نتیجه گرفت که آموزش غنیسازی روابط بینفردی راهبردهایی کارآمد و سودمند برای بهبود واکنشپذیری بینفردی و عملکرد اجتماعی_انطباقی، در اختیار مراکز رواندرمانی کودک و نوجوان قرار میدهد؛ بدین منظور بهکارگیری الگوی یاد شده در مراکز درمانی و مشاورهای، در جهت گسترش سلامت روانی، پیشنهاد می شود.
Background and purpose: This research was conducted with the aim of the effectiveness of interpersonal relationship enrichment training on interpersonal reactivity and social-adaptive performance of students with oppositional defiant disorder syndrome.
Method: The research method was semi-experimental with a pre-test-post-test design and with two experimental and control groups. The statistical population of the research was 10-12-year-old male students with confrontational disobedience syndrome in Shahrood schools in the academic year 2023-2024. A number of 30 students with confrontational disobedience syndrome were selected by available sampling method and randomly assigned to two control and experimental groups (15 people in each group). The experimental group received interpersonal relationship enrichment training in 8 60-minute sessions, and the control group did not receive any intervention until the end of the study. The research tools were the questionnaires of children's disobedience disorder (Homersen et al., 2006), interpersonal reactivity of Davis (1983), and social-adaptive functioning of Price et al. (2002). Data were analyzed using SPSS software version 22 and univariate analysis of covariance at a significance level of 0.05.
Findings: The findings showed that interpersonal relationship enrichment training is effective on interpersonal reactivity and social-adaptive performance of students with oppositional defiant disorder symptoms (p<0.05).
Conclusion: based on this, it can be concluded that the training of enriching interpersonal relationships provides effective and beneficial strategies for improving interpersonal reactivity and social-adaptive functioning, provided to child and adolescent psychotherapy centers