ارزیابی فعالیت ضد ویروسی عصاره‌‌‌‌های گیاهیدر برابر ویروس موزاییک توتون
محورهای موضوعی : گیاه پزشکی
ساسان قاسمی
1
()
سعید تابعین
2
()
کلید واژه: عصاره گیاهی, plant extract, Tobacco mosaic virus, Antiviral effects, ویروس موزاییک توتون, اثرات ضد ویروسی,
چکیده مقاله :
بیماری های ویروسی به ویژه در سال های اخیر از اهمیت به سزایی در کاهش عملکرد محصولات کشاورزی برخوردار شده اند. از آنجایی که ترکیبات دارای اثر مستقیم بر پیکره های ویروس در دسترس نیستند در اغلب موارد راهکارهای مدیریتی بیماری های ویروسی، کنترل ناقلین و یا تولید گیاهان تراریخت را شامل می شوند. در همین راستا بررسی عصاره گیاهان عالی به منظور شناسایی ترکیبات ضدویروسی مورد توجه بوده است. در این مطالعه، اثر ضد ویروسی عصاره متانولی گل جعفری، مریم گلی و لاله عباسی مورد بررسی قرار گرفت. گیاهان جمع آوری شده در شرایط آزمایشگاه خشک شده، عصاره گیری از کل اندام بوته ها با استفاده از حلال متانول صورت پذیرفت. اثرگذاری عصاره های به دست آمده بر آلودگی ویروس موزاییک توتون در شرایط گلخانه و بر روی میزبان لکه موضعی Nicotiana glutinosa مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور خالص سازی ویروس انجام پذیرفته، از غلظت mg/ml 2 آموده ویروس برای مایه زنی استفاده شد به نحوی که، عصاره های تهیه شده در سه زمان: دو ساعت قبل از مایه زنی ویروس، همزمان و دو ساعت پس از مایه زنی ویروس بر روی بوته ها اسپری شد. پس از گذشت 35 ساعت از زمان مایه زنی، تعداد لکه های ایجاد شده در هر یک از تیمارها شمارش شد. نتایج حاصل از آنالیز آماری و جدول تجزیه واریانس داده ها حاکی از آن است که دو فاکتور اصلی نوع گیاه و زمان استفاده از عصاره ها در سطح احتمال 1 درصد معنی دار می باشد اما اثرات متقابل این دو فاکتور در سطح 1 درصد از معنی داری برخوردار نیست. مقایسه میانگین اثر تیمار زمان نشان داد که استفاده از عصاره ها در دو تیمار همزمان و دو ساعت بعد از مایه زنی آموده ویروس بیشترین کاهش در تعداد لکه ها را منجر می شود و بین این زمان ها با زمان قبل از مایه زنی آموده ویروس اختلاف معنی دار وجود دارد. مقایسه میانگین اثر تیمار گونه گیاه نشان داد که عصاره متانولی مریم گلی دارای بیشترین اثر بر کاهش تعداد لکه های ایجاد شده توسط ویروس موزاییک توتون بر روی میزبان لکه موضعی است به طوری که با دو تیمار گل جعفری و لاله عباسی دارای اختلاف معنی دار بود. اثر دو تیمار گل جعفری و لاله عباسی در کاهش تعداد لکه های موضعی دارای اختلاف معنی دار نبود. این اولین گزارش از اثر ضدویروسی گیاه مریم گلی (Salvia officinalis) علیه ویروس های گیاهی است.
In the last decades, viral diseases cause to high losses in worldwide crop production. Since, agents with direct effects on virus particles are not available, management approaches of viral diseases includes control of vectors and/or protection of plants according to transformation. According to this, high plant extracts considered as a source antiviral agents. In this study, antiviral effect of methanol extracts of Tagetes patula, Salvia officinalis and Mirabilis jalapa was examined. Collected plants were dried at laboratory condition and then extraction from these samples was carried out by methanol solvent. Antiviral effect of these extracts was screened against tobacco mosaic virus on Nicotiana glutinosa as a local lesion host. Concentration of one twentieth of extracts was used against 2mg/ml purified TMV at three different times: two hours before, simultaneous and two hours after inoculation of virus. After 35 hours post-inoculation, lesions produced by TMV were countered at each treatment. This factorial experiment was performed based on completely randomized design with five replications for each treatment. Data were analyzed and showed two main factors: plant species and time had significant differences at 1% probability level. Means comparison of time treatment showed that use of extracts at simultaneously and after inoculation of virus had most effect on decrease of local lesions. Means comparison of plant species treatment showed that S. officinalis methanol extract had most antiviral effect against TMV. This is a first report of antiviral effect of S. officinalis against phytoviruses.
Awasthi, L. P., Singh, S. P., Verma, H. N., & Kluge, S. 2013. Further studies on the antiviral agent isolated from host palnts, pre-treated with Boerhaavia diffusa glycoprotein. Virology & Mycology 3:1-9.
Azlan, G. J., Marziah, M., Radzali, M. & Johari, R. 2003. Accumulation of Physalin in cells and tissues of Physalis minimal L. III WOCMAP Congress on medicinal and aromatic P