ارزیابی ژنوتیپ‌های برنج امید بخش برای مقاومت کرم ساقه خوار نواری برنج، Chilo suppressalis (Lepidoptera: Crambidae) در شرایط مزرعه
محورهای موضوعی : گیاه پزشکی
فرزاد مجیدی شیل سر
1
*
,
مهرزاد اله قلی پور
2
1 - بخش گیاهپزشکی موسسه تحقیقات برنج کشور- سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
2 - موسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی- تهران
کلید واژه:
چکیده مقاله :
هدف از این مطالعه شناسایی لاین‌ها(ژنوتیپ‌های) برنج مقاوم به ساقه‌خوار نواری برنج و تعیین خصوصیات گیاهی مرتبط با مقاومت است. در این پژوهش از مجموع 63 لاین برنج در طول سال های1396-1395تحت شرایط آلودگی طبیعی مورد ارزیابی قرار گرفت. این لاین ها دارای تغییرات قابل توجهی در ارتفاع گیاه (149-39/84 سانتی متر)، قطر ساقه (3/6-7/3 میلی متر)، طول خوشه (9/32-1/21سانتی متر)، تعداد لارو (50/69-83/3 عدد)، دوره رشد (138-108روز)، درصد خوشه های سفید شده (72/11-11/1 درصد) و عملکرد دانه (2/8-7/3 تن در هکتار) در ارتباط با آفت مذکور از خود نشان دادند. نتایج نشان داد که درصد آلودگی خوشه های سفیدشده به طور معنی‌داری با ارتفاع گیاه، قطر ساقه و طول خوشه رابطه دارد.همچنین کاهش عملکرد دانه با افزایش قطر ساقه، افزایش آلودگی و سفید شده خوشه ها ارتباط معنی‌داری وجود داشت. تجزیه خوشه ای بر اساس ویژگی های مورفولوژیکی مورد مطالعه نشان داد که تمام ژنوتیپ ها به سه گروه تقسیم شدند. به طوری که، ژنوتیپ‌های 8، 26 و 29 به ترتیب در کلاس هایA، B و C قرار گرفتند. در میان تمام ژنوتیپ ها، لاین گروه سوم (کلاس C) می تواند به عنوان ژنوتیپ‌هایی برای برنامه‌های اصلاحی برای دستیابی به ارقام برنج جدید متحمل به کرم ساقه‌خوار نواری استفاده شوند.
The objective of this study was to identify rice lines (genotypes) resistant to striped stem borer and to determine plant characteristics associated with resistance. In this research, a total of 63 rice lines were evaluated in the field under natural infestation conditions during 2016- 2017. The lines exhibited considerable variation for plant height (84.30-149 cm), stem diameter (3.7-6.3 mm), panicle length (21.1-32.9 cm), number of larvae (3.83-69.50), growth period (108-138 days), white heads infestation (1.11-11.72 %) and grain yield (3.7-8.2t.ha-1)in relation to the mentioned pest. The results showed that the white heads infestation percent had significantly correlated with plant height stem diameter and panicle length. And also, there was a significantly correlated the decrease of grain yield by increasing the stem diameter, more infestation and white heads. The cluster analysis based on the studied morphological characteristics showed that all genotypes were classified into three groups. So that, 8, 26 and 29 genotypes was located in A, B and C classes, respectively. Among all the genotypes, the lines of the third group (Class C) can be used as a source for breeding programs to achieve the new rice cultivars which is to be tolerant to rice striped stem borer pest.