مکانیسم‌های مقاومت ژنوتیپ‌های مختلف لوبیا سفید بهکنه تارتن دولکه ای (Tetranychus urticae) در شرایط گلخانه
محورهای موضوعی : گیاه پزشکی
محمد مجتبی کامل منش
1
()
شهرام حسامی
2
()
آنیتا نماینده
3
()
بنفشه احمدی
4
()
حمیدرضا دری
5
()
کلید واژه: Resistance, تحمل, Tolerance, two-spotted spider mite, لوبیا سفید, کنه تارتن دو لکه ای, آنتی بیوز, آنتی زنوز, Navy bean, Antibiosis, antixenosis,
چکیده مقاله :
به منظور تعیین مکانیسم های مقاومت ژنوتیپ های لوبیا سفید (Phaseolus vulgaris L.) به کنه تارتن دولکه ای (Tetranychus urticae Koch) تحقیقی در سال 89-1388 در دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی شیراز در شرایط گلخانه انجام شد. مکانیسم های مؤثر در مقاومت به کنه تارتن دولکه ای شامل آنتی بیوز، آنتی زنوز و تحمل با استفاده از آزمون های استاندارد گلخانه ای در 50 ژنوتیپ لوبیا سفید ارزیابی گردید. در هر سه آزمایش از طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و 50 تیمار (ژنوتیپ) استفاده شد. نتایج تجزیه واریانس ساده و مقایسه میانگین به روش آزمون چند دامنه ای دانکن نشان داد که در هر سه مکانیسم مقاومت، تفاوت های معنی داری در سطح احتمال 05/0 بین ژنوتیپ های مورد مطالعه وجود دارد. بالاترین سطح واکنش در خصوص مکانیسم آنتی بیوز مربوط به ژنوتیپ های 41188، 41103، 41117، 41190، 41109، 41111، 41161، 41178، 41106، 41127، 41133 و 41151 بود. بالاترین سطح تحمل نیز مربوط به ژنوتیپ های 41188، 41121، 41158، 41113، 11867 و 41101 بود. در خصوص مکانیسم آنتی زنوز 16 ژنوتیپ که اختلاف معنی داری با هم در سطح 05/0 نداشتند بالاترین سطح واکنش را نشان دادند. برای تعیین شاخص مقاومت گیاهی از عکس حاصل ضرب مکانیسم های مقاومت در یکدیگر استفاده شد که بالاترین و پایین ترین مقدار آن به ترتیب مربوط به ژنوتیپ های 41151 و 41134 بود. نتیجه نهایی این که در بین ژنوتیپ های مورد مطالعه، ژنوتیپ های 41151، 41121 و 41188 پتانسیل بالایی در مقاومت به کنه تارتن دولکه ای داشتند و به طور کلی عمده مکانیسم های مؤثر در مقاومت آنها آنتی بیوز و آنتی زنوز بود.
In order to evaluate the resistance mechanism of Navy Bean (Phaseolus vulgaris L.) to two-spotted spider mite (Tetranychus urticae Koch), an experiment was conducted in greenhouse conditions during 2009-2010. Efficient mechanism of resistance including antibiosis, antixenosis and tolerance of 50 genotypes of navy bean was evaluated using standard greenhouse tests. All experiments followed a complete randomized design (CRD) with 3 replications and 50 treatments (Genotypes). Analysis of variance and mean values comparison using the Duncan procedure showed that there was a significant difference between three mechanisms of resistance in 50 genotypes at 5 % level. The most response of antibiosis was seen in genotype numbers 41188, 41103, 41117, 41190, 41109, 41111, 41161, 41178, 41106, 41127, 41133 and 41151. Genotype numbers 41188, 41121, 41158, 41113, 11867 and 41101 were the most resistant genotypes. 16 genotypes showed the most response of antixenosis. Appraising the Plant Resistance Index (PRI) by using the reverse product of values of resistance mechanisms and genotype numbers 41151 and 41134 showed the highest and lowest values, respectively. Our results show that genotype numbers 41151, 41121 and 41188 have the most potential of resistance to this pest with antibiosis and antixenosis as the principal mechanisms of resistance.
Bagheri, A., Mahmoudi, A. & Ghezeli, F. 2001. Common Beans Research for Crop Improvement (Translated). Mashhad Ferdowsi University Press, Mashhad, Iran.
Brandenburg, R.L. & Kennedy, G.G. 1987. Ecological and agricultural considerations in the management of twospotted spider mite (Tetranychus urticae Koch). Agricultural Zoology Review, 2:185–236
Bynum Jr., E. D., Xu., W. & Archer, T. L. 2004. Potential efficacy of spider mite resistant gens in maize testcrosses. Crop Protection, 23: 625-634.
Horber, F. 1980. Breeding Plants Pesistant to Insects. Wiley, New York.
Khanjani, M. 2005. Field Crop Pests (Insects and Mites) in Iran. Bu-Ali Sina University Press, Hamadan (In Persian).
Khanjani, M., & Haddad Irani-Nejad, K. 2006. Injurious Mites of Agricultural Crops in Iran. Bu-Ali Sina University, Hamedan (In Persian).
Renwick, J. A. 1983. Plant Resistance to Insects. American Chemical Society, Washington DC.
Saeidi, Z & Salehi, F. 2004. Study on the resistance of seven lines, selected from Lordegan Chiti beav variety, to two-spotted spider mite. Proceedings of the 16th Iranian Plant Protection Congress, University of Tabriz, Iran, p. 271.
Sedaratian, A., Fathipour, Y. & Moharramipour, H .2009. Evolution of resistance in 14 soybean genotypes to Tetranychus urticae (Acari: Tetranychidae). Journal of Pest Science, 82: 163-170.
Tahmasbi, Z., Bihamta, M. R., Hoseinzadeh, A. H., Saboori, A. R., Kowsari, A. A & Dorri, H. R. 2009. Response of common bean genotypes to two-spotted spider mite (Tetranychus urticae Koch) in greenhouse and field. Journal of Seed and Plant Improvement, 25 (2): 329-348.
Webster, J. A., Baker, C. A. & Porter, D. R. 1993. Detection and mechanisms of Russian wheat aphid resistance in barely. Journal of Economic Entomology, 84: 669-673.
Yousefi, M. & Dorri, H. R. 2007. Evaluation of resistance mechanism to two spotted spider mite on some Chiti bean genotypes in greenhouse conditions. Journal of Agricultural Sciences, 13: 257-268.