ارائه الگوی دیپلماسی انرژی فعال ایران و چین در جهت توسعه مناسبات اقتصادی

محورهای موضوعی : علوم سیاسی- روابط بین الملل

ابوذر امدادی بلگوری ¹ , علی بیژنی ^{2 *} , محمد اخباری ³

1 - دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی
2 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکز
3 - دانشیار دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی

تاریخ دریافت : 1404/04/13 تاریخ پذیرش : 1404/06/08 تاریخ انتشار : 1404/06/05

کلید واژه: دیپلماسی انرژی, مناسبات اقتصادی, ابتکار یک کمربند یک راه, ایران و چین, ژئواکونومی ,

چکیده مقاله :

کشور ایران با هدف کسب استقلال اقتصادی و سیاسی خود نسبت به کشورهای غربی، نیازمند ایجاد روابط راهبردی در زمینه انرژی با شرکای ارزشمند است. این شرکا باید منافع ملی‌شان از طریق تأمین امنیت انرژی به‌طور مستقیم با منافع ملی ایران همسو باشد. بنابراین بکارگیری راهبردهای مناسب با هدف فراهم نمودن شرایط توسعه مناسبات اقتصادی برای کشور از طریق یک دیپلماسی انرژی فعال امری مهم و ضروری است. چرا که جمهوری اسلامی ایران به لحاظ برخورداری از موقعیت جغرافیایی ممتاز، می تواند نقش ارزنده اي  را در ترانزیت کالا و انرژی ایفا کند؛

یافته های پژوهش نشان می دهد كه گرایش ایران به توسعه مناسبات اقتصادی با چین و مشارکت در طرح مذبور علاوه  بر اینکه می­تواند فضای تنفسی مناسبی را برای کشور فراهم کند می تواند زیر بنای محکمی برای افزایش مناسبات اقتصادی با کشورهای گروه بریکس بویژه چین و همچنین متصل شدن به بازارهای جهانی و تقویت کنشگری سیاسی ایران در عرصه منطقه‌ای و بین‌المللی و کاهش آثار اقتصادی و فرا اقتصادی تحریم‌ها از جمله  بي اثر ساختن تلاش ها برای تنزل  مزيت های جغرافيای سياسي جمهوری اسلامي ايران باشد.

چکیده انگلیسی:

In order to gain its economic and political independence from Western countries, Iran needs to establish strategic energy relations with valuable partners. These partners must have their national interests directly aligned with Iran's national interests through ensuring energy security. Therefore, it is important and necessary to employ appropriate strategies aimed at providing the country with the conditions for developing economic relations through active energy diplomacy.

Because the Islamic Republic of Iran, in terms of having a privileged geographical position, can play a valuable role in the transit of goods and energy;

The findings of the research show that Iran's tendency to develop economic relations with China and participation in the said plan, in addition to providing a suitable breathing space for the country, can be a solid foundation for increasing economic relations with the countries of the BRICS group, especially China and also connecting to global markets and strengthening Iran's political activism in the regional and international arena and reducing the economic and extra-economic effects of sanctions, including neutralizing the efforts to degrade the advantages of the political geography of the Islamic Republic of Iran.

 

منابع و مأخذ:

آجیلی، هادی و دیگران ( 1396). " امنیت انرژی چین در راستای یک کمربند یک جاده". فصلنامه شهرضا.ش 32 . صص92-61.
اخباري، محمد(1387). »تحلیل روند ژئوپلیتیک در نظام بین الملل«، راهبـرد دفـاعی، سـال ششم، شماره 20، تابستان.
آدمی، علی و الهام کشاورز مقدم(1392)."نقش ژئواکونومی انرژی در پیوند ایران و چین"، فصلنامه تحقیقات سیاسی بین المللی، ش 14، صص: 104-75.
ارغوانی پیرسلامی، فریبرز(1394)."چین و ایران، راهبرد های سیاست خارجی و چالش همکاری فراگیر"، فصلنامه روابط خارجی، سال هقتم، ش3،صص: 92-63.
اسلامی، مسعود و غریبی، محسن.( 1397)."ژئواکونومی نوین انرژی و پیامدهای آن بر امنیت انرژی جهان". فصلنامه سیاست خارجی.ش 2.صص: 102-71.
اطاعت، جواد و حمید رضا نصرتی(1390)." نفت و ژئواکونومیک و امنیت ملی ایران"، فصلنامه علمی-پژوهشی فضای جغرافیایی، سال یازدهم، ش36، صص: 102-65.
امیراحمدیان، بهرام و روح اله صالحی دولت آباد (1395). ابتکار"جاده ابریشم جدید"چین(اهداف، موانع، چالش ها)، فصلنامه مطالعات روابط بین الملل، سال نهم، ش36.
بهنیافر، احمدرضا و همکاران(1394)."بررسی نقش دیپلماسی انرژی در توسعه ملی و اقتصادی ایران"، اولین همایش ملی پژوهش های کاربردی حسابداری، مدیریت اقتصاد، دامغان، دانشگاه آزاداسلامی و احد دامغان.
پور احمدی، حسین و ذولفقاری، مهدی (1389)."دیپلماسی انرژی، منافع و امنیت جمهوری اسلامی ایران". مجموعه مقالات نفت و سیاست خارجی. به سفارش پژوهشکده راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام.
پیرسلامی، فریبرز و پیرانخو، سحر (1396)."جاده ابریشم نوین به مثابه راهبرد نوین چین: فرصتها و تهدیدها برای ایران".فصلنامه روابط خارجی. سال نهم.ش3.صص:42-7.
خداقلی پور، علیرضا(1396)،"ابتکارکمربند- راه چین و تاثیرآن برمنافع ملی جمهوری اسلامی ایران"، فصلنامه سیاست خارجی، ش1، صص: 49-17.
سلیمانی، فاطمه(1395)،"بررسی جامع روابط دوجانبه ایران و چین"، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، دفترمطالعات سیاسی، شماره مسلسل14825، صص: 22-1.
شریعتی نیا، محسن (1395)." کمربند اقتصادی جاده ابریشم: زنجیره ارزش محور"، فصلنامه روابط خارجی،سال هشتم، شماره سوم، پاییز، صص: 113-85.ٌ
شریعتی، محسن و عزیزی، حمیدرضا (1396)."همکاری ایران و چین در کمربند اقتصادی جاده ابریشم"فصلنامه روابط خارجی. سال نهم. ش4. صص: 29-7.
شفائی، مسعود و گلتاب دارابی (1390). " اهداف و ابعاد دیپلماسی انرژی چین"، فصلنامه روابط خارجی، سال سوم، ش4.
عزتی، عزت ا... و محمد گل افروز(1392)،"راهبرد قدرت هوشمند ایران و نقش ژئو پلیتیک ایران(نفت و گاز)در پیشبرد آن"، چشم انداز جغرافیایی در مطالعات انسانی، سال هشتم، ش24، صص: 53-39.
علیخانی، فرشاد.(1390)."منشور دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران"، مجموعه مقالات همایش جهاد اقتصادی.
کی پور، جواد.(1388). " دیپلماسی انرژی و منافع ملی ایران در جهان "، فصلنامه روابط خارجی، سال اول،ش4.
گل افروز، محمد (1394). "نقش ژئوپلیتیک انرژی بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران".فصلنامه علمی-پژوهشی سیاست جهانی.دوره چهارم.ش3.
گل کرمی، عابد و دیگران (1397)."تبیین ژئوپلیتیک ایران با تاکید بر قابلیتهای ژئواکونومیک"نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی.ش49. صص: 21-2.
یزدانی، عنایت ا.. و شاه محمدی، پریسا(1393) ."بررسی وجوه مثبت و لزوم پویایی ایران در ابتکار کمربند اقتصادی از نظر مکتب کپنهاگ"، فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز،ش88، صص: 166-141.
References: 1-Ahmad, Manzoor, Tahir Ali, and Zahir Shah. (2017). “The US Factor in Pakistan-Iran Relations: New Dimensions.” Journal of Political Studies 24: 295–3
2-Amighini, Alessia, ed. (2017). China’s Belt and Road: A Game Changer? Milan: Italian Institute for International Political Studies.
3-Arif, Areeba. (2018). “Gawadar and Chabahar: Implications for the Region.” Issue Brief, 3 June. Karachi: Institute of Strategic Studies.
4-Erdbrink, Thomas. (2017). “For China’s Global Ambitions, ‘Iran Is at the Center of Everything.’” New York Times, 25 July.
5-Kembayev, Zhenis. (2018). “Implementing the Silk Road Economic Belt: From the Shanghai Cooperation Organisation to the
Silk Road Union?” Asia Europe Journal 6-Lu, Jin. (2018). “‘Economic Cooperation between China and Iran from the Perspective of ‘the Belt and Road’. Alabo Shijie Yanjiu [Arab World Studies] 2016: 21–34.
7-Yu, Hong. (2017). “Motivation behind China’s ‘One Belt, One Road’ Initiatives and Establishment of the Asian Infrastructure Investment Bank.” Journal of Contemporary China 26: 353–368.
8-Bernstein, Richard and Ross. H. Munro (1997). The Coming Conflict whit China, New York.
China’s Economic Rise: History, Trends, Challenges, and Implications for the United States, Updated June 25, 2019, Congressional Research.
9-Cooper, R.N. (2016). Economic Interdependence and War, In: Richard, N., Rosecrance, R.N., Miller, S.E. (eds), The Next Great War? The Roots of World War I and the Risk of U.S.– China Conflict. Cambridge, MA: MIT Press, Google Scholar.
10-Copeland, D.C. (2017). Economic Interdependence and War, Princeton, NJ: Princeton University Press. Google Scholar.
11-Clausewitz, Nonlinearity, and the Unpredictability of War, 1992. International Security Vol. 17, No. 3 (Winter, 1992-1993), pp. 59-90, https://www.jstor.org/stable/2539130 Page Count: 32
12-Dumbaugh, Kerry and Michael F. Martin (2009). Understanding China’s Political System, CRS Report for Congress Prepared for Members and Committees of Congress, Congressional Research Service.