زهد فلاطون خم نشین در مضمون سازی صائب تبریزی
محورهای موضوعی : شاهنامه
کلید واژه: زهد, مضمون سازی, مصراع برجسته, مخالف خوانی, خم نشینی فلاطون,
چکیده مقاله :
بررسی دیوان حجیم صائب تبریزی، این ادعا را اثبات می کند که او در یادکرد از دیوجانس یونانی و زهد و گوشه نشینی او، مانند دیگر شخصیت های موجود در دیوانش، نگاهی دوگانه دارد. او در بیان، تایید و تاکید مفاهیم و مضمون های اخلاقی و تعلیمی خود، بیش از هر چیزی از شخصیت های موجود در منابع شعری پیش از خود بهره می برد اما گاهی در بیان ارزش مضامین والای اخلاقی و تعلیمی، حتی پختگی و سختگی این شخصیت ها نیز چندان طبع اندرزگو و مضمون پرداز صائب را راضی نمی‌کند؛ پس، او در نگاهی تازه با کنار زدن مقام این شخصیت ها و برخلاف آن چه خود نیز از آن ها به کار می گیرد، بر ارزش مضامین مورد نظر خود تاکید می ورزد. در این مجال به بررسی این نوع کاربرد و تمثیل های دوگانه و تعلیمی صائب در مورد زهدورزی فلاطون خم نشین می پردازیم.
The study of Saeb Tabrizi’ s voluminous Divan, proves the claim that he has a twofold viewpoint towards remembering Greek Diogenes and his hermitage such as other characters in his Divan. In order to express confirm and emphasis on his moral and didactic contents, Saeb uses some characters which exist in previous poetical resources. However, sometimes in expressing the value of highly moral and didactic contents these maturity and hardness characters cannot satisfy Saeb’s didactic and imaginative temperament. Therefore in a new view, he puts their magnificent characters away and uses them in a contrariwise way to emphasize on his moral and didactic contents. In this study, we peruse this kind of usage and twofold didactic allegories about hermitage of Plato.