نخستین شاعر پارسی گوی اصفهان

محورهای موضوعی : شاهنامه

مهدی نوریان ¹

1 -  - استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان

تاریخ دریافت : 1396/10/03 تاریخ پذیرش : 1396/10/03 تاریخ انتشار : 1389/06/01

کلید واژه: اصفهان, شاعر پارسی گوی, جمال الدین عبدالرزاق, ابوالفتح محمد بن علی بن محمد اصفهانی, دیوان سنایی,

چکیده مقاله :

شاعران پارسی گوی اصفهان در طول تاریخ چندین صد ساله ادب فارسی درخششی خاص داشته اند. شاعر نام آور قرن ششم هجری، جمال الدین عبدالرزاق اصفهانی را همه شعر شناسان و ادب دوستان می شناسند و منزلتش را می دانند، اما آیا تا قبل از قرن ششم نیز در اصفهان شاعران پارسی گوی بوده‌اند؟ ! بیت زیر از جمال الدین عبدالرزاق اصفهانی، بیانگر آن است که او خود و معاصرانش را باقی ماندگان نسلی از شاعران بزرگ می داند که در اصفهان می زیسته اند: هنوز گویندگان هستند اندر عراق که قوّت ناطقه مدد از ایشان برد حکیم سنایی غزنوی در دیوان خود از شاعری ذواللسانین نام برده و در وصف او قصیده ای سروده است که شاید بتوان او را در حال حاضر قدیمترین شاعر پارسی گوی اصفهان دانست. این شاعر، ابوالفتح محمد بن علی بن محمد اصفهانی است. دوران سالخوردگی او مقارن آغاز حیات جمال الدین عبدالرزاق است. متاسفانه، جز معدودی از ابیات او که در کتاب المعجم فی معاییر الاشعار العجم آمده، دیوانی از او باقی نمانده است. این پژوهش به بازجست نشانه های این شاعر در متون ادبی می‌پردازد.

چکیده انگلیسی:

During one hundred years of Persian literature, Persian poets of Esfahan were brilliant. The famous sixth century poet, JAMALOODIN ABDOLRAZAGH ESFAHANI is known by everybody. However, have already been Persian poets in Esfahan before sixth century? The following verse from JAMALOODIN ABDOLRAZAGH ESFAHANI shows that the poet and his contemporaries consider themselves the remainder of early poets. HAKIM SANAIE GHAZNAVI in his Divan has mentioned a poet namely ZOLLESANAIN and described him in an ode which show the described poet is one of the oldest Persian poet of Esfahan .This poet is ABOLFATH MOHAMAD EBN ALI EBN MOHAMAD ESFAHANI. His elderly life is coincided by the birth of JAMALODIN ABDOLRAZAGH. Unfortunately there is no remaining Divan except few verses in the book of ALMOJAM FI MAYER ALASHAR ALAJAM .this paper is an attempt for recognizing verses from this poet.

منابع و مأخذ:

 

1- آوای، حسین بن محمد بن ابی الرضا .(1328). ترجمه محاسن اصفهان، تصحیح عباس اقبال، تهران.

2- جمال الدین محمد بن عبدالرزاق اصفهانی .(1320). دیوان، تصحیح وحید دستگردی، تهران.

3- سنایی غزنوی، ابوالمجد مجدود بن آدم .(1341). دیوان، تصحیح مدرس رضوی، تهران: ابن سینا.

4- شمس الدین محمد بن قیس رازی .(1360). المعجم فی معاییر اشعار العجم، تصحیح مدرس رضوی، تهران: زوار.

5- صفدی، صلاح الدین .(بی‌تا). الوافی بالوفیات، ]بی‌نا، بی‌جا[.

6- کاتب، عماد .(بی‌تا). خریدةالقصر، نسخه عکسی شماره 169، کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران.

7- نفیسی، سعید .(بی‌تا). « ادیب نطنزی»، مجله ارمغان، ش 1، سال دهم.

8- یاقوت حموی .( 1400 هـ. ق). معجم الادبا، بیروت: دارالفکر.