تعیین مناسب ترین ایام تحصیلی دانش آموزان شهر اهواز بر اساس نتایج شاخص مشاور اقلیم

محورهای موضوعی : جغرافیا و اقلیم

نسرین اردوزاده ¹ , دکتر رضا برنا ^{2 *} , دکتر جبرائیل قربانیان ³ , دکترجعفر مرشدی ⁴

1 - دانشجوی دکترای آب وهواشناسی، گروه جغرافیا، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
2 - عضو هیئت علمی گروه جغرافیا، واحد علوم وتحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - عضو هیئت علمی گروه جغرافیا، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
4 - عضو هیئت علمی گروه شهرسازی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران

تاریخ دریافت : 1403/04/24 تاریخ پذیرش : 1403/06/28 تاریخ انتشار : 1403/06/29

کلید واژه: مشاور اقلیم, دوره تحصیل مطلوب, اهواز, دانش آموز, مدرسه.,

چکیده مقاله :

آموزش و تعلیم و تربیت فرآیند بسیار پیچیده می باشد. در نتیجه عوامل و عناصر متعددی در شکل گیری آن دخالت دارند. محیط فیزیکی یکی از عناصر مهم در یک آموزش مطلوب می باشد. در صورت تامین یک محیط فیزیکی مناسب، دانش آموز با شرایط روحی و روانی و آرامش بیشتری به یاد گیری خواهد پرداخت. در این تحقیق با استفاده از نرم افزار مشاور اقلیم شرایط زیست – اقلیمی شهر اهواز مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس نتایج این شاخص ها در مجموع بین 12 تا 15 درصد از ساعات دوره آموزش، در شرایط آسایش زیستی قرار داشت.در 45 تا 50 درصد از ساعات دوره تحصیل، شرایط اقلیمی برای دانش آموزان گرم و نامطوب و در 30 تا 35 درصد از ساعات ایام تحصیل دمای هوا در زیر آستانه آسایش قرار داشته است. بنابراین در بیش از 80 تا 85 درصد از ایام حضور دانش آموزان در مدرسه شرایط دمایی و اقلیمی مطلوب یادگیری و آسایش آنان نیست. در این دوره 7 تا 8 ماهه، تعداد روزها یا ساعات گرم مزاحم و ساعات سرد مزاحم تقریباً همسان می باشد. ولی چون میزان نامطلوبیت سرد و دوری از شرایط عدم آسایش از شرایط نامطلوبی گرم کمتر می باشد، و هزینه گرمایش کمتر از هزینه سرمایش است، توصیه می شود دوره تحصیل در ماه های خنک تا سرد پاییز و زمستان متمرکزشود. بر اساس نتایج حاصل از شاخص مشاور اقلیم شرایط زیست – اقلیمی در 15 تا 20 روز مهر ماه و از اواسط اردیبهشت ماه شرایط گرمایی خارج از آستانه تحمل دانش آموزان قرار دارد، و ممکن است سلامت دانش آموزان به خطر بیفتد، بهتر است این دوره از تقویم تحصیلی حذف شود. ولی در سایر ماه های دوره تحصیل با رعایت استراتژیهای مناسب درطراحی و احداث مدارس نامطلوبی های اقلیمی این دوره را بر طرف کرد.

چکیده مبسوط فارسی

مقدمه

آسایش اقلیمی برای یک انسان یکی از شرایط بسیار ضروری برای زیست و فعالیت است. این آسایش اقلیمی نه تنها یکی از شرایط زیست سالم و ایمن می‌باشد بلکه در کیفیت فعالیت و بازدهی کار او نیز بسیار موثر است. در یک شرایط اقلیمی مطلوب زیست سالم و توام با آرامش روانی حاصل می‌شود و آرامش روانی مهمترین شرط برای نیل به یک آموزش و یادگیری ماندگار و پویا می‌باشد. چون در هیچ اقلیمی، تمام فصول و ایام شبانه‌روز در محدوده آسایش زیستی انسان قرار ندارد. بشر از گذشته‌های دور با پناه بردن به غارها و سازه هایی که مسکن اولیه نامیده می‌شد و به‌تدریج تکامل پیدا کرد، تلاش کرده است این شرایط مطلوب زیستی را در فضاهای مصنوع بشری فراهم نماید. بنابراین سازه‌هایی که در درون آن آموزش صورت می‌گیرد، برای فراهم نمودن فضایی مطلوب برای آموزش و یادگیری، بسیار مهم‌تر و حساس‌تر از محیط کار و حتی مکان سکونت اوست. از زير مجموعه‌هاي آسايش محيطي، آسايش حرارتي بر پاية شرايط اقليمي است كه بحثي پايـه‌اي و پيچيده قلمداد می‌شود. سـنجش ميـزان آسـايش، نيازمنـد شاخصه‌هايی براي مقايسه با مجموع شرايط اقليمي حادث بر فرد است. در واقـع تنهـا يـك خصوصـيت اقليمی، بيان كننده‌ی ميزان آسايش حرارتي از محيط نيست، مانند بدن كه براي درك دمـاي محـيط، گيرنـده‌اي جدا ندارد و همه ی متغيرهاي اقليمي با يكديگر تلقي آدمي از شرايط محيطي را مي‌سازند. از اين رو به منظور سنجش آسايش حرارتي، تعيين شاخصه هاي حرارتي ضروري است.

داده و روش

در این پژوهش، روش تحقیق ترکیبی از توصیفی-تحلیلی است. با برداشت‌های میدانی و انتخاب نمونه‌های تصادفی از مدارس شهر اهواز، جهت‌گیری ساختمان مدارس با استفاده از جهت‌یاب و عکس‌برداری تعیین گردید و مناسب‌ترین الگو برای طراحی ساختمان‌های آموزشی با استفاده از نرم افزار مشاوره اقلیم استخراج گردید. تمامی محاسبات بر حسب واحدهای متریک انجام شده است و برای هر مدل انتخاب شده یک معیار تعریف شده است. در این تحقیق از استاندارد اشری برای تعریف آسایش حرارتی استفاده شده است. تحلیل‌های جاری مقادیر پیش‌فرض موجود برای هر مدل آسایش حرارتی انسان را در نرم‌ افزار مشاوره اقلیم ارائه می‌دهد. پس از ورود داده‌‌ها به نرم ‌افزار مشاوره اقلیم خلاصه پارامترهای مربوط به ایستگاه اهواز نمایش داده می‌شود.

نتایج و بحث

تابش آفتاب یکی از مهمترین عناصر اقلیمی در تامین آسایش حرارتی یا برهم زننده آسایش می‌باشد. چرا که تابش منبع اصلی گرما و انرژی روزانه هر محیط می‌باشد. بنابراین در روزهای گرم این عنصر می‌تواند شرایط را تشدید کرده و در مقابل در روزهای سرد با انتقال تابش به درون فضاهای بسته از طریق انتقال غیر مستقیم (دیوارها) و مستقیم (پنجره ها) بخش زیادی از کمبود گرمایی را جبران نموده و شرایط را به دامنه آسایش رساند. نتایج حاصل از داده های مشاور اقلیم نشان داد که اگر نیاز به سایه و آفتاب مدارس شهر اهواز را در بازه زمانی اکتبر (مهر) تا ژوئن (خرداد) در نظر بگیریم، در این دوره امکان ورود 1189 ساعت تابش آفتاب بر روی دیوارها و فضاهای داخلی وجود دارد. که با یک طراحی مناسب در جهت‌گیری درست می‌توان از این انرژی پاک برای گرم کردن کلاس‌ها استفاده کرد. در عین حال در همین بازه زمانی حدود 2100 ساعت تابش مازاد وجود دارد که سبب تشدید گرمای داخل کلاس‌ها خواهد شد که لازم است با سایه اندازی مناسب مانع از ورود آن بر روی دیوارها و فضاهای داخلی شد. در مجموع براساس شاخص‌های مختلف فقط در ساعات محدودی از سال شرایط دمایی و اقلیمی در شرایط مطلوب برای آموزش و یادگیری دانش آموزان قرار دارد. این بازه زمانی فقط 12 تا 15 درصد از ایام سال را به خود اختصاص می‌دهد. در مقابل در 30 تا 35 درصد از ایام سال و به خصوص منطبق با دوره آموزشی مدارس، دما پایین‌تر از آستانه آسایشی دانش آموزان قرار دارد. همچنان که در بین 55 تا 60 درصد از ایام سال و 30 تا 35 درصد از ایام منطبق با دوره فعالیت مدارس، دمای هوا بالاتر از آستانه آسایش دانش آموزان قرار دارد.

نتیجه گیری

مشکل اساسی در آسایش زیستی دانش آموزان در درجه اول دمای بالای کلاس‌ها می‌باشد. نیل به آستانه آسایش در ماه های اکتبر (مهر)، آوریل (فروردین)، می (اردیبهشت) و ژوئن (خرداد) ممانعت از تابش آفتاب به دیوارها و سقف‌ها و کنترل ورود نور و آفتاب شدید به داخل کلاس‌ها می‌باشد. این مساله نیازمند طراحی صحیح کلاس‌های درس و جهت‌گیری مناسب پنجره‌ها و بازشوها می‌باشد. بنابراین سایه اندازی ساختمان‌ها در طراحی مدارس مساله مهمی می‌باشد. تقریبا بین 30 تا 35 درصد از ایام تحصیل دانش آموزان به خصوص در ماه های دسامبر (آذر)، ژانویه (دی) و فوریه (بهمن) دمای هوا و کلاس‌ها به زیر دمای آسایش دانش آموزان نزول می‌کند. با توجه به این که این کاهش دما بسیار زیاد نیست بخش زیادی از این فاصله دمایی را می‌توان با انتقال تابش خورشید به درون فضاهای داخلی جبران نمود. تا ضمن صرفه جویی در مصرف انرژی فسیلی با انتقال نور و تابش خورشید به داخل کلاس‌ها شرایط روحی روانی خوبی را برای دانش آموزان فراهم نمود. بطور مثال، دبیرستان دخترانه دولتی فرهیختگان که ساختمان آن در جهت جنوب واقع شده است و پنجره‌ها از یک سایبان ۱۵ الی ۲۰ سانتی‌متری برخوردارند، ابعاد پنجره‌ها و بازشوها کوچک انتخاب شده‌اند. با توجه به زاویه تابش ۷۰ تا ۸۰ درجه در ماه‌های اردیبهشت و خرداد در هنگام ظهر و حدود ۶۰ تا ۶۵ درجه در ایام صبح تا ظهر و جهت تابش در این ساعات از روز عموما خورشید به پنجره‌های رو به جنوب نمی‌تابد و دیوارهای جنوبی نیز، مدت زیادی در معرض تابش نیستند و در تمام ساعات فعالیت، نور کافی برای کلاس‌ها تامین می‌شود. اشعه های خورشید ضمن تامین نور و گرمای داخل کلاس‌ها شرایط بصری و روانی خوبی را برای دانش‌آموزان فراهم می‌کند. با توجه به زاویه تابش آفتاب در فصل سرد سال جهت‌های جنوب و جنوب شرق جهت‌های مناسبی برای انتقال تابش به فضاهای درونی می‌باشد.

منابع فارسی

1.دوست‌زاده، عذرا (1400). بررسی شرایط مناسب فضاهای آموزشی و فرهنگی همساز با اقلیم (مطالعه موردی: شهر بجنورد). چهاردهمین کنفرانس ملی مهندسی عمران، معماری و توسعه شهری، بابل.

2.زمردیان، زهراسادات، وپوردیهیمی، شهرام (1396). ارزیابی عملکرد حرارتی و بصری پنجره در کلاسهای درس در اقلیم شهر تهران. صفه، 27(3)، 5-24.

3.عصاری، مسعود، طیاری، حسین، وآزمون، فیروزه (1393). بررسی نقش اقلیم بر طراحی مراکز آموزشی در نواحی کویری ایران، چهارمین کنفرانس بین المللی رویکردهای نوین در نگهداشت انرژی، تهران.

4.قنبران، عبدالحمید، وحسین‌پور، محمد امین (1395). بررسی عوامل مؤثر در بهره وری انرژی در فضاهای آموزشی در اقلیم شهر تهران. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی، 6(3)، 51-62.

5.کریم زاده، سارا، لشکری، حسن، برنا، رضا، وولی شریعت پناهی، مجید (1400). بررسی میزان انطباق جهت معماری ساختمان های قدیم و جدید شهر سقز از منظر اقلیمی. فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)، 11(4) 183-209.

6.مفیدی، سید مجید، فاضلی، مهدی، وفلاح، الهام (1393). الگوهای چیدمان فضا در بناهای آموزشی همساز با اقلیم معتدل و مرطوب Cf، نشریه علمی – پژوهشی انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران، 5 (7): 83-94.

7.نتاج انصار، ژاله، برنا، رضا، ومرشدی، جعفر (1401). تدوین استراتژی های طراحی اقلیمی برای ساختمان های آموزشی در شرایط اقلیمی شهر دزفول، توسعه پایدار محیط جغرافیایی، 7 (4): 129-141.

چکیده انگلیسی:

Abstract

Education, training, and upbringing are highly complex processes. As a result, multiple factors and elements are involved in its formation. The physical environment is one of the important elements in desirable education. By providing a suitable physical environment, students will engage in learning with better mental and emotional conditions and more tranquility.In this study, the bioclimatic conditions of Ahvaz city were evaluated using climate consultant software Based on the results of these indices, a total of 12 to 15percent of the training period hours were in comfortable bioclimatic conditions. In 45 to 50percent of the study hours, the climatic conditions were warm and undesirable for students, and in 30 to 35percent of the study hours, the air temperature was below the comfort threshold. Therefore, in more than 80to 85percent of the days when students are present at school, the temperature and climatic conditions are not conducive to their learning and comfort. In this 7 to 8month period, the number of hot and cold hours is approximately equal. However, since the undesirability of cold and discomfort conditions is less than that of hot undesirable conditions, and the cost of heating is lower than the cost of cooling, it is recommended to focus the study period on cool to cold months of autumn and winter. Based on the results of the bioclimatic consultant index, from 15 to 20days in the month of Mehr and from mid-Ardibehesht month, the thermal conditions exceed the tolerance threshold of students, and their health may be at risk. It is better to remove this period from the academic calendar. However, in other months of the study period, by considering appropriate strategies in the design and construction of schools, the climatic undesirability of this period can be addressed.

Extended Abstract

Introduction

Climatic comfort is one of the essential conditions for human life and activity. This comfort not only contributes to a healthy and safe living environment but also significantly affects the quality of an individual's activities and productivity. In an optimal climatic condition, a healthy life accompanied by psychological tranquility is achieved, and psychological comfort is the most crucial condition for achieving lasting and dynamic education and learning. Since no climate provides a comfortable living condition throughout all seasons and times of the day, humans have historically sought refuge in caves and primitive shelters, gradually evolving to create artificial environments that ensure these desirable living conditions. Therefore, the structures where education takes place are far more critical and sensitive in providing a conducive space for learning than even the work environment or the place of residence. Among the subsets of environmental comfort, thermal comfort is based on climatic conditions, which is considered a fundamental and complex issue. Measuring the level of comfort requires indicators for comparison with the total climatic conditions affecting the individual. In fact, no single climatic characteristic solely indicates the level of thermal comfort; just as the human body does not have a separate receptor for perceiving environmental temperature, all climatic variables collectively shape human perception of environmental conditions. Thus, determining thermal indicators is essential for measuring thermal comfort.

 Data and Methodology

This research employs a mixed descriptive-analytical methodology.Field surveys and random sampling from schools in Ahvaz were conducted to determine the orientation of school buildings using a compass and photography. The most suitable model for designing educational buildings was extracted using climate consulting software. All calculations were performed using metric units, and a criterion was defined for each selected model. The ASHRAE standard was used to define thermal comfort in this study. Ongoing analyses provide the default values for each model of human thermal comfort in the climate consulting software. After entering the data into the climate consulting software, a summary of the parameters related to the Ahvaz station is displayed.

 Results and Discussion

Sunlight is one of the most critical climatic elements in providing thermal comfort or disrupting it, as it is the primary source of heat and daily energy for any environment. Therefore, on hot days, this element can exacerbate conditions, while on cold days, by transferring sunlight into enclosed spaces through indirect (walls) and direct (windows) means, it can compensate for a significant portion of the heat deficit and bring conditions within the comfort range. The results obtained from the climate consulting data indicated that if we consider the need for shade and sunlight for schools in Ahvaz from October to June, there is a potential for 1189 hours of sunlight to enter the walls and internal spaces during this period. With appropriate design and correct orientation, this clean energy can be utilized to warm classrooms. Simultaneously, during this same period, there are approximately 2100 hours of excess sunlight that can intensify the heat inside classrooms, necessitating proper shading to prevent its entry onto walls and internal spaces. Overall, based on various indicators, only a limited number of hours throughout the year provide climatic and temperature conditions that are suitable for student education and learning. This time frame accounts for only 12 to 15 percent of the year. Conversely, during 30 to 35 percent of the year, particularly coinciding with the school academic period, temperatures fall below the comfort threshold for students. Additionally, between 55 to 60 percent of the year and 30 to 35 percent of the days aligned with school activities, the air temperature exceeds the comfort threshold for students.

  Conclusion

The primary issue affecting the biological comfort of students is the high temperatures in classrooms. Achieving the comfort threshold in October, April, May, and June requires preventing sunlight from hitting walls and ceilings and controlling the entry of intense light and sunlight into classrooms. This issue necessitates the proper design of classrooms and appropriate orientation of windows and openings. Therefore, shading of buildings in school design is a significant concern. Approximately 30 to 35 percent of students' academic days, particularly in December, January, and February, experience temperatures that drop below the comfort level for students. Given that this temperature drop difference is not very significant, and a large part of this thermal gap can be compensated by transferring sunlight into indoor spaces. This approach not only conserves fossil energy but also creates a positive psychological environment for students by bringing natural light and sunlight into classrooms. For instance, the Farhikhtgan Girls' High School, which is oriented towards the south and features windows with a 15 to 20 cm overhang, has small window and opening dimensions. Considering the sun's angle of incidence, which ranges from 70 to 80 degrees in May and June at noon, and approximately 60 to 65 degrees during the morning to noon hours, the sunlight generally does not directly hit the south-facing windows during these times. Consequently, the southern walls are not exposed to sunlight for extended periods, ensuring that adequate light is available for classrooms throughout the school day. The sunlight not only provides illumination and warmth inside the classrooms but also enhances the visual and psychological conditions for students. Given the sun's angle during the cold season, the south and southeast orientations are suitable for transferring sunlight into interior spaces.

  References English and Persian

1. Alghamdi, S., Tang, W., Kanjanabootra, S., & Alterman, D. (2022). Effect of architectural building design parameters on thermal comfort and energy consumption in higher education buildings. Buildings, 12(3), 329.
2. Allab, Y., Pellegrino, M., Guo, X., Nefzaoui, E., & Kindinis, A. (2017). Energy and comfort assessment in educational building: Case study in a French university campus. Energy and Buildings, 143, 202-219.
3. Asari, M., Tayari, H., & Azmoon, F. (2014). Investigating the Role of Climate in Designing Educational Centers in Iran's Desert Regions. 4th International Conference on New Approaches in Energy Conservation, Tehran. ( in Persian)
4. Birchmore, R., Davies, K., Etherington, P., Tait, R., & Pivac, A. (2017). Overheating in Auckland homes: testing and interventions in full-scale and simulated houses. Building Research & Information, 45(1-2), 157-175.
5. David, M., Donn, M., Garde, F., & Lenoir, A. (2011). Assessment of the thermal and visual efficiency of solar shades. Building and Environment, 46(7), 1489-1496.
6. Doostzadeh, A. (2021). Investigating Suitable Conditions for Educational and Cultural Spaces Compatible with Climate (Case Study: Bojnourd City). 14th National Conference on Civil Engineering, Architecture, and Urban Development, Babol. ( in Persian)
7. Gaetani, I., Hoes, P. J., & Hensen, J. L. (2017). On the sensitivity to different aspects of occupant behaviour for selecting the appropriate modelling complexity in building performance predictions. Journal of Building Performance Simulation, 10(5-6), 601-611.
8. Gangrade, S., & Sharma, A. (2022). Study of thermal comfort in naturally ventilated educational buildings of hot and dry climate-A case study of Vadodara, Gujarat, India. International Journal of Sustainable Building Technology and Urban Development, 13(1), 122-146.
9. Ghanbaran, A., & Hosseinpour, M.A. (2016). Investigating Factors Affecting Energy Efficiency in Educational Spaces in Tehran's Climate. Naghshe Jahan - Theoretical Studies and New Technologies in Architecture and Urbanism, 6(3), 51-62. ( in Persian)
10. Gkloumpou, A., & Germanos, D. (2022). The importance of classroom cooperative learning space as an immediate environment for educational success. An action research study in Greek Kindergartens. Educational action research, 30(1), 61-75.
11. Huang, K. T., Huang, W. P., Lin, T. P., & Hwang, R. L. (2015). Implementation of green building specification credits for better thermal conditions in naturally ventilated school buildings. Building and Environment, 86, 141-150.
12. Humphreys, M. A. (1977). A study of the thermal comfort of primary school children in summer. Building and Environment, 12(4), 231-239.
13. Karimzadeh, S., Lashkari, H., Borna, R, & Shariatpanahi, M. (2021). Examining the Compatibility of Architectural Orientation of Old and New Buildings in Saqez from a Climatic Perspective. Geography Quarterly (Regional Planning), 11(4), 183-209. ( in Persian)
14. Mavrogianni, A., Pathan, A., Oikonomou, E., Biddulph, P., Symonds, P., & Davies, M. (2017). Inhabitant actions and summer overheating risk in London dwellings. Building Research & Information, 45(1-2), 119-142.
15. Milne, M., Liggett, R., & Al-Shaali, R. (2007, July). Climate consultant 3.0: A tool for visualizing building energy implications of climates. In proceedings of the Solar Conference(Vol. 1, p. 466). AMERICAN SOLAR ENERGY SOCIETY; AMERICAN INSTITUTE OF ARCHITECTS.
16. Mishra, A. K., Derks, M. T. H., Kooi, L., Loomans, M. G. L. C., & Kort, H. S. M. (2017). Analysing thermal comfort perception of students through the class hour, during heating season, in a university classroom. Building and Environment, 125, 464-474.
17. Mofidi, S.M., Fazeli, M., & fallah, E. (2014). Spatial Arrangement Patterns in Educational Buildings Compatible with Mild and Humid Climate. Scientific-Research Journal of the Iranian Society of Architecture and Urbanism, 5(7), 83-94. ( in Persian)
18. Natagh Ansar, Z., Borna, R., & Morshedi, J. (2022). Developing Climate-Responsive Design Strategies for Educational Buildings in the Climatic Conditions of Dezful City. Sustainable Development of Geographical Environment, 7(4), 129-141. ( in Persian)
19. Omidvar, K. Alizade Shoraki, Y. Zareshahi, A., (2011), Determination of comfortable condition according to climate-environmental index in Yazd. Journal City Climate Architects, 1, 101–107.
20. Perez, Y. V., & Capeluto, I. G. (2009). Climatic considerations in school building design in the hot–humid climate for reducing energy consumption. Applied Energy, 86(3), 340-348.
21. Singh, M. K., Ooka, R., & Rijal, H. B. (2018, April). Thermal comfort in Classrooms: A critical review. In Proceedings of the 10th Windsor Conference—Rethinking Comfort, Windsor, UK(pp. 12-15).
22. Sotode Maram, K., (1999), The investigation the using of flowing nature wind for heating and cooling in various climates in Iran. Master’sThesis, Shiraz University, Shiraz, Iran.
23. Theodosiou, T. G., & Ordoumpozanis, K. T. (2008). Energy, comfort and indoor air quality in nursery and elementary school buildings in the cold climatic zone of Greece. Energy and Buildings, 40(12), 2207-2214.
24. Zamorodian, Z. S., & Pourdihimi., Sh. (2017). Evaluating Thermal and Visual Performance of Windows in Classrooms in Tehran's Climate. Safeh, 27(3), 5-24. ( in Persian)

منابع و مأخذ:

1) دوست‌زاده، عذرا (1400). بررسی شرایط مناسب فضاهای آموزشی و فرهنگی همساز با اقلیم (مطالعه موردی: شهر بجنورد). چهاردهمین کنفرانس ملی مهندسی عمران، معماری و توسعه شهری، بابل.
2) زمردیان، زهراسادات، وپوردیهیمی، شهرام (1396). ارزیابی عملکرد حرارتی و بصری پنجره در کلاسهای درس در اقلیم شهر تهران. صفه، 27(3)، 5-24.
3) عصاری، مسعود، طیاری، حسین، وآزمون، فیروزه (1393). بررسی نقش اقلیم بر طراحی مراکز آموزشی در نواحی کویری ایران، چهارمین کنفرانس بین المللی رویکردهای نوین در نگهداشت انرژی، تهران.
4) قنبران، عبدالحمید، وحسین‌پور، محمد امین (1395). بررسی عوامل مؤثر در بهره وری انرژی در فضاهای آموزشی در اقلیم شهر تهران. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی، 6(3)، 51-62.
5) کریم زاده، سارا، لشکری، حسن، برنا، رضا، وولی شریعت پناهی، مجید (1400). بررسی میزان انطباق جهت معماری ساختمان های قدیم و جدید شهر سقز از منظر اقلیمی. فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)، 11(4) 183-209.
6) مفیدی، سید مجید، فاضلی، مهدی، وفلاح، الهام (1393). الگوهای چیدمان فضا در بناهای آموزشی همساز با اقلیم معتدل و مرطوب Cf، نشریه علمی – پژوهشی انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران، 5 (7): 83-94.
7) نتاج انصار، ژاله، برنا، رضا، ومرشدی، جعفر (1401). تدوین استراتژی های طراحی اقلیمی برای ساختمان های آموزشی در شرایط اقلیمی شهر دزفول، توسعه پایدار محیط جغرافیایی، 7 (4): 129-141.
8) Alghamdi, S., Tang, W., Kanjanabootra, S., & Alterman, D. (2022). Effect of architectural building design parameters on thermal comfort and energy consumption in higher education buildings. Buildings, 12(3), 329.
9) Allab, Y., Pellegrino, M., Guo, X., Nefzaoui, E., & Kindinis, A. (2017). Energy and comfort assessment in educational building: Case study in a French university campus. Energy and Buildings, 143, 202-219.
10) Birchmore, R., Davies, K., Etherington, P., Tait, R., & Pivac, A. (2017). Overheating in Auckland homes: testing and interventions in full-scale and simulated houses. Building Research & Information, 45(1-2), 157-175.
11) David, M., Donn, M., Garde, F., & Lenoir, A. (2011). Assessment of the thermal and visual efficiency of solar shades. Building and Environment, 46(7), 1489-1496.
12) Gaetani, I., Hoes, P. J., & Hensen, J. L. (2017). On the sensitivity to different aspects of occupant behaviour for selecting the appropriate modelling complexity in building performance predictions. Journal of Building Performance Simulation, 10(5-6), 601-611.
13) Gangrade, S., & Sharma, A. (2022). Study of thermal comfort in naturally ventilated educational buildings of hot and dry climate-A case study of Vadodara, Gujarat, India. International Journal of Sustainable Building Technology and Urban Development, 13(1), 122-146.
14) Gkloumpou, A., & Germanos, D. (2022). The importance of classroom cooperative learning space as an immediate environment for educational success. An action research study in Greek Kindergartens. Educational action research, 30(1), 61-75.
15) Huang, K. T., Huang, W. P., Lin, T. P., & Hwang, R. L. (2015). Implementation of green building specification credits for better thermal conditions in naturally ventilated school buildings. Building and Environment, 86, 141-150.
16) Humphreys, M. A. (1977). A study of the thermal comfort of primary school children in summer. Building and Environment, 12(4), 231-239.
17) Mavrogianni, A., Pathan, A., Oikonomou, E., Biddulph, P., Symonds, P., & Davies, M. (2017). Inhabitant actions and summer overheating risk in London dwellings. Building Research & Information, 45(1-2), 119-142.
18) Milne, M., Liggett, R., & Al-Shaali, R. (2007, July). Climate consultant 3.0: A tool for visualizing building energy implications of climates. In proceedings of the Solar Conference (Vol. 1, p. 466). AMERICAN SOLAR ENERGY SOCIETY; AMERICAN INSTITUTE OF ARCHITECTS.
19) Mishra, A. K., Derks, M. T. H., Kooi, L., Loomans, M. G. L. C., & Kort, H. S. M. (2017). Analysing thermal comfort perception of students through the class hour, during heating season, in a university classroom. Building and Environment, 125, 464-474.
20) Omidvar, K. Alizade Shoraki, Y. Zareshahi, A., (2011), Determination of comfortable condition according to climate-environmental index in Yazd. Journal City Climate Architects, 1, 101–107.
21) Perez, Y. V., & Capeluto, I. G. (2009). Climatic considerations in school building design in the hot–humid climate for reducing energy consumption. Applied Energy, 86(3), 340-348.
22) Singh, M. K., Ooka, R., & Rijal, H. B. (2018, April). Thermal comfort in Classrooms: A critical review. In Proceedings of the 10th Windsor Conference—Rethinking Comfort, Windsor, UK (pp. 12-15).
23) Sotode Maram, K., (1999), The investigation the using of flowing nature wind for heating and cooling in various climates in Iran. Master’sThesis, Shiraz University, Shiraz, Iran.
24) Theodosiou, T. G., & Ordoumpozanis, K. T. (2008). Energy, comfort and indoor air quality in nursery and elementary school buildings in the cold climatic zone of Greece. Energy and Buildings, 40(12), 2207-2214.