بررسی ویژگی‌های سبکی نسخة خطی «انتخاب منتخب‌التواریخ»
محورهای موضوعی : پژوهشنامه نسخه شناسی متون نظم و نثر فارسی
مریم احمدی
1
(دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور، ایران(نویسنده مسؤول))
علی (پدرام) میرزایی
2
(دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور، ایران)
فاطمه کوپا
3
(استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور، ایران)
علی محمد گیتی فروز
4
(دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور، ایران)
کلید واژه: نثر فارسی, انتخاب منتخب التواریخ, شبه‌قارﺓ هند,
چکیده مقاله :
تاریخ‌نویسی یکی از شاخه‌های مهم فرهنگ و زبان فارسی است که از دیرباز عوام و خواص به آن توجه داشته‌اند؛ تا آنجا که بسیاری از ادیبان فارسی‌زبان در اعصار مختلف به نگارش تاریخ روی آورده‌اند و گاه ﺗﺄلیف تاریخ به‌منزلة محک و معیاری برای سنجش ذوق و سواد ادبی آنان به شمار می‌رفته است.انتخاب منتخب التواریخ عبدالشکور بن عبدالواسع هندوستانی، یکی از متون تاریخی قرن یازدهم است که یکی از منشیان دربار گورکانیان هند آن را به‌منظور شرح خلاصه‌ای از تاریخ عمومی بشر از ابتدای خلقت تا زمان ﻣﺆلف با زبانی ادبی به رشته تحریر درآورده است. این اثر افزون‌بر اطلاعات تاریخی و جغرافیایی می‌تواند نمودار مظاهر نفوذ و اشاﻋﺔ زبان فارسی در شبه‌قارﺓ هند باشد. سبک نثر این کتابْ ویژگی‌های زبانی، ادبی و فکری خاصی دارد که در این مقاله به بخشی از این ویژگی‌ها پرداخته می‌شود؛ این خصوصیات شامل چگونگی کاربرد ترکیبات، واژگان و ویژگی‌های ادبی مانند آرایه‌های بدیعی و بیانی است. درحقیقت مطالب موجود در این اثر در جایگاه تاریخ عمومی، به‌ظاهر مشابه و گاه تکراری است؛ اما گاهی به‌دلیل اشتمال بر اصطلاحات، لغات و اطلاعاتی که در محدودﺓ زندگی ﻣﺆلف کاربرد داشته است، می‌تواند موقعیت نثر فارسی و ویژگی‌های سبکی آن را در شبه‌قارﺓ هند نشان دهد و این امر خود در بررسی سیر و تطور نثر فارسی در مناطق فارسی زبان سودمند است.
.
_||_