تاثیر تنش کم آبی و مصرف سالیسیلیک اسید بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم گندم
محورهای موضوعی : یافته های نوین کشاورزیحامد عقبای 1 , نورعلی ساجدی 2 , حمید مدنی 3
1 - فارغ التحصیل کارشناس ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک
2 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک، گروه زراعت و اصلاح نباتات، اراک، ایران
3 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک، گروه زراعت و اصلاح نباتات، اراک، ایران
کلید واژه: عملکرد دانه, گندم, تنش کمبود آب, سالیسلیک اسید,
چکیده مقاله :
این آزمایش در سال زراعی 89-1388 در مزرعه دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک اجرا شد. عوامل مورد بررسی شامل آبیاری در سه سطح آبیاری کامل (شاهد)، قطع آبیاری در مرحله شیری شدن و مرحله خمیری شدن دانه، سالیسیلیک اسید در دو سطح با مصرف به مقدار یک میلی مولار و بدون مصرف و دو رقم الوند و شهریار، طرح آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار بود. نتایج نشان داد با قطع آبیاری در مرحله شیری و خمیری دانه عملکرد دانه به ترتیب 24% و 15% کاهش یافت. مصرف اسید سالیسیلیک در شرایط آبیاری مطلوب، قطع آبیاری در مرحله شیری و خمیری دانه عملکرد دانه را به ترتیب 2/7، 7 و 7/8 % نسبت به شاهد افزایش داد. بیشترین عملکرد دانه معادل 3698 کیلوگرم در هکتار از تیمار آبیاری مطلوب، مصرف سالیسیلیک اسید در رقم الوند حاصل شد. در شرایط قطع آبیاری بیشترین عملکرد دانه معادل 3378 کیلوگرم در هکتار از اثر متقابل تیمار قطع آبیاری در مرحله خمیری، مصرف سالیسیلیک اسید در رقم شهریار به دست آمد. نتایج آزمایش نشان داد مصرف اسید سالیسیلیک ممکن است تا حدی اثرات تنش کم آبی را کاهش دهد.
This experiment was conducted in the research station of Islamic AzadUniversity- Arak Branch, Iranin 2009-2010. The experimental design was split plot factorial based onrandomized complete blocks design with four replications. The treatmentsincluding of water deficit stress in three levels: complete irrigation,cut-irrigation at milk stage and Cut-irrigation at dough stage in were assignedto main spilt and salicylic acid (without and with using equal to 1 Mm as seedpriming) and cultivars including of Alvand and Shahriar as factorial wererandomized to sub plot. Results showed that cut-irrigation at milk and dough stage reducedgrain yield by %24 and %15 respectively. Application ofsalicylic acid in complete irrigation, cut-irrigation at milk and dough stageincreased grain yield by 7.2, 7 and 8.7%. Effects threefold of treatmentsshowed that, highest grain yield equal 3698kg ha-1 obtained frominteraction of complete irrigation, with salicylic acid and Alvand cultivar,but in condition of cut-irrigation highest grain yield equal 3378kg ha-1 obtained from interaction of cut- irrigation at dough stage,with salicylic acid and shahriar cultivar. The results of experiment showedthat salicylic acid application may be decreased effects of water deficit.
1- ارزانی، ا. 1387. اصلاح گیاهان زراعی. انتشارات دانشگاه صنعتی اصفهان.606 صفحه.
2- جیریایی، م. ن.، ساجدی، ن.، مدنی، ح. و شیخی، م. 1388. اثر تنظیم کننده های رشد و تنش کم آبی بر خصوصیات زراعی گندم رقم شهریار. فصلنامه یافته های نوین کشاورزی. شماره4، 343-333.
3- Bayyat, S., Sepehry, S. H., abianeh, Z. and Abdollahi, M. 2010. Effect of salicylic Acid and paclobutrazoll on yield and yield component of grain maize under drought stress. 11th Iranian Crop Science congress. ShahidBeheshtiUniversity. Tehran. July 24-26.
4- Buchanan, B. B., Gruissem, W. and Jones, R. L. 2000. Biochemistry and Molecular Biology of plants. John Wily & sons. USA.
5- Carter, D. L. 1987. Water relations and irrigation. In EG Heyne (ed) Wheat and wheat improvement. 2nd edition. Agronomy Monograph no. 13:390-395 characteristics of barley. Agron. J. 58: 453-454.
6- Chaves, M. M., Flexas, J. and Pinheiro, C. 2009. Photosynthesis under drought and salt stress: regulation mechanisms from whole plant.
7- Dat, J. F., Lopez-Delgado, H., Foyer, C. H. and Scott, I. M. 1998. Parallel changes in H2O2 and catalase during thermotolerance induced by salicylic acid or heat acclimation in mustard seedlings. Plant Physiol. 116:1351-1357.
8- Debaeke, P. and Abdellah, A. 2004. Adaptation of crop management to water- limited environments. Europ. J. Agron. 21: 433-446.
9- Fisher, R. A. and Maurer, R. C. 1978. Drought stress in spring wheat cultivars. Aust. J. Agric. Res. 29:897-912.
10- Garcia del Moral, L. F., Rharrabit, Y., Villegas, D. and Royo, C. 2003. Evaluation of grain yield and its components in durum wheat under Mediterranean condition, Agron. J. 65:266-274.
11- Gooding, M. J., Ellis, R. H., Shewry, P. R. and Schofield, J. D. 2003. Effects of restricted water availability and increased temperature on grain filling, drying and quality of water wheat. J. Cereal Sci. 37: 295-309.
12- Jones, A. M. 2001. Programmed cell death in development and defense plant physiology. 125: 94-97.
13- Kadioglu, A., Saruhan, N., Saglam, A., Terzi, R. and Acet, T. E. 2011. Exogenous salicylic acid alleviates effects of long term drought stress and delays leaf rolling by inducing antioxidant system. Plant Growth Regul .64: 27-37.
14- Kang, H. M. and Saltveit, M. E. 2002. Chilling tolerance of maize, cucumber and rice seedling leaves and roots are differently affected by salicylic acid. Physiolo1 Plant. 115: 571-576.
15- Khan, M. A. and Iqba, M. 2011. Breeding for drought tolerance in wheat constraints and future prospects.Front Agri. China, 5(1):31-34.
16- Panda, R. K., Behera, S. K. and Kashyap, P. S. 2004. Effective management of irrigation water for maize under stressed conditions, Agric. Water Manage. 66 (3): 181–203.
17- Pierre, C. S., Petersona, J., Rossa, A., Ohma, J., Verhoerena, M., Larsona, M. and Hoefera, B. 2008. White wheat grain quality changes with genotype, nitrogen fertilization, and water stress. J. Agron Sci. 100: 414-420.
18- Reynold, M., Skovmand, B., Tre Thowan, R. and Pfeiffer, W. 2000. Wheat program. CIMMYT.
19- Royo, C., Aparicio, N., Blanco, R. and Villegas, D. 2004. Leaf and green area development of durum wheat genotypes grown under Mediterranean conditions. Europ. Agron. J. 20: 419-430.
20- Saini, H. S. and Aspinall, D. 1981 . Effect of water deficit on sporogenesis in wheat. Ann. Bot. 48: 623 -635.
21- Senatena, T. 2003. Acetyl salicylic (Aspirin) and salicylic acid induced multiple stress tolerance in bean and tomato plant. Plant Growth Regulation. 30:157-161.
22- Singh, B. and Usha, K. 2003. Salicylic acid induced physiological and biochemical changes in wheat seedlings under water stress. Plant Growth Regul. 39:137-141.
23- Shakirova F. M. and Bezrukova, M. V. 1997. Induction of wheat resistance against environmental salinization by salicylic acid. Biology Bulletin, 24, 109–112.
24- Shamsodin. S. M., Dashti, H., Rahimi, A. and Shariatinia, F. 2009. Effect of salicylic acid spray on vegetative growth of maize SC 704 under salinity condition. 11th Iranian Crop Science congress. ShahidBeheshtiUniversity. Tehran. July 24-26.2010.
25-Tasgin, E., Atic, O. and Nalbantoglu, B. 2003. Effect of salicylic on freezing tolerance in winter wheat leaves. Plant Growth Regul. 41:231-236.
26- Turk, k. J., Hall, I. E. and Asbell, G.W. 1980. Drought adaption of cowpea Infloence of drought on seed yield Argon. J.72:413-42.
27- Yegappan. T. M. and Pat on, D. M. 1982. water stress in sunflower response of cypsela. Ann. Bot. 49: 69-75.