بررسی تاثیر کودهای شیمیایی بر خصوصیات عملکردی و درصد اسانس در گیاه دارویی زوفا (Hyssopus Officinalis L.)

محورهای موضوعی : یافته های نوین کشاورزی

غلامرضا نادری بروجردی ¹ (عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک)
حمید مدنی ² (دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک)

تاریخ دریافت : 1394/08/17 تاریخ پذیرش : 1394/08/17 تاریخ انتشار : 1393/06/01

کلید واژه: گیاهان دارویی, بیوماس, زوفا, عملکرد اسانس, درصد اسانس,

چکیده مقاله :

در این تحقیق اثرات کود های شیمیایی NPK را بر صفات گیاهی مانند عملکرد و درصد اسانس و فاکتورهای فرعی مانند ارتفاع بوته، طول سرشاخه گلدار، تعداد سرشاخه فرعی، تعداد برگ در ساقه اصلی، وزن هزار دانه، وزن تر و خشک سرشاخه گلدار، تاج پوشش، طول ریشه، نسبت طول ریشه به ارتفاع بوته، عملکرد خشک اندام هوایی، درصد اسانس، عملکرد اسانس، عملکرد خشک بیولوژیک و شاخص سطح برگ در گیاه دارویی زوفا مورد بررسی قرار گرفت. سطوح کودی (تیمارهای آزمایشی) شامل F1-تیمار شاهد (بدون کاربرد کود)، F2 - N50P40K50F3- N100P80K100 و F4- N150P120K150 بودند. بر اساس نتایج به دست آمده مصرف سطح سوم کودهای شیمیایی(N100P80K100) بیشترین مقدار عملکرد خشک بیولوژیک (2824 کیلوگرم در هکتار) را نسبت به سه تیمار دیگر به دست آورد. همچنین مصرف سطح سوم کودهای شیمیایی عملکرد مناسبی بر روی صفاتی مانند درصد اسانس و عملکرد اسانس نشان داد. بنابراین به منظور کاهش کود شیمیایی و کاهش هزینه ونیز کاهش اثرات زیست محیطی، مصرف سطح دوم کود شیمیایی (N100P80K100) توصیه می شود.

چکیده انگلیسی:

   Hyssopus officinalis L. is an herbaceous perennial plant of the family Lamiaceae. In this study the effect chemical fertilizer on Hyssop (Hyssopus officinalis L.) biomass yield and essential oil was investigated during 2009-2011. Treatments were F1= Control, without using any fertilize, F2: N50P40K100, F3: N100P80K100 and F4: N150P120K150. The experimental design for each year was a complete randomized block design (CRD) with three replications. The results have shown a significant increase in some properties of hyssop compare to control. N100P80K100 with an average 2824 kg ha-1 had highest Biomass. The treatment of using N100P80K100 fertilizers are recommended for increasing the dry yield of flowering branches and biomass of Hyssopus officinalis in the region.

منابع و مأخذ:

 

1- امیدبیگی ، ر. 1376. بررسی جنبه‌های تولید آویشن و فرآوری مواد موثره آن پژوهش و سازندگی. ، سال 10 ، شماره 36، صفحات 71-67.

2- باقرزاده، ک. 1377. بررسی اثر NPK بر روی میزان اسانس و ترکیب فنلی آویشن در مرحله گلدهی. پایان‏نامه کارشناسی ارشد رشته علوم گیاهی، دانشگاه اصفهان.

3- رضایی نژاد، ع. 1375. بررسی تاثیر سطوح مختلف ازت و زمان برداشت در باروری (رشد، نمو، عملکرد و مقدار ماده موثره) آویشن ؛ به راهنمایی: رضا امیدبیگی. پایان نامه (کارشناسی ارشد) -- دانشگاه تربیت مدرس،

4- روانبخش، ج. 1376. استخراج و تعیین مواد مؤثره و متشکله اسانس تیم/ ؛ به راهنمایی: تقی اسکوئی. پایان نامه (کارشناسی ارشد) -- دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز،

5- اله وردی ، ا.، ر، علیدوست.، غ . اکبری وقاسمی، ع.  1382. بررسی تأثیر مقادیر مختلف کود کمپوست و بازیافت زباله شهری، نیتروژن و فسفر بر رشد، عملکرد و جذب فسفر در ذرت علوفه ای. خلاصه مقالات سومین همایش ملی توسعه کاربرد موارد بیولوژیک و استفاده بهینه از کود و سم در کشاورزی سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی، معاونت آموزش و تجهیز نیروی انسانی ص 276 .

6- متین، ا. 1350 . تکنولوژی، فیزیولوژی، طرق استعمال کودهای شیمیایی در مناطق آرید. انتشارات دانشگاه جندی شاپور، 339 ص.

7- میر عارفین، ع . 1372. جزوه درسی حاصلخیزی خاک و کود انتشارات دانشگاه تهران مجتمع آموزشی ابوریحان 90 ص .

8- ملکوتی، ج. 1375. کشاورزی پایدار و افزایش عملکرد با بهینه سازی مصرف کود در ایران. انتشارات سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی 297ص.

9-Akbarinia, A., Ghalavand, A., Sefidkan, F., Rezaee, M and Sharifi ashoorabadi, A., 2003. Evaluation of quality and quantity on essential oil content of Carum copticum. Journal of Research and Development. 61: 32-41. (In Persian(

10-Ananth, V.  A and Kumar,  R. S., 2012.  Effect of growth substances on growth and flower yield of Nerium (Nerium oleander l.). Indian Journal of Plant Sciences. Vol. 1(02-03). pp.187-19.-Ballock , j ., 1999. proposal for gaining information on producing Tanacetum parthen ium (feverfew) as a high dollar perennial crop. North Carolina state university publication , ppo

11-Francies, C. A., Bulter, F. C, and King, L. D., 1990. Sustainable agriculture in Temperate Zones. New York. John Wiley and Sons, U.S.A. 487p.

12-Gyaneshwar, P.; Kumar, N.J.; Pareka, L.J. & Podle, P.S. (2002). Role of Soil Microorganisms in Improving P Nutrition of Plants. Plant and Soil, Vol. 245, No. 1, (August 2002), pp. 83-93, ISSN 1573-5036.

13-Ghorbanli, M. 2003.  Plant Physiology (3). PayameNoorUniversity press. 304 p

14-Grant, C. A. and Bailey, L. D., 1993. Fertility management in canola production. Canadian Journal of Plant Science. 73:651-870

15-Mallanag ouda, B., 1995. Effects of N. P. K and fym on growth parameters of onion, garlic and coriander. Journal of medic and Aromatic Plant Sci, 4: 916-918.

16-Mumtaz Khan M. Qasim Khan, S. Rehman, M. Niamatullah, Khair-uz-Zaman and M. Sadiq. 2012. Effect of different rates on NPK on the yield contributing traits and economics wheat in Rod Kohi area of Dera Ismail Khan division. Sarhad J. Agric. Vol.28, No.2

17-Malakouti, M. J. and Riazi Hamedani, S. A. H., 1991. Fertilizer and Fertility. University of Tehran press. 800 page.

18-Rahimzadeh, S., Sohrabi, Y., Heydari, G and Pirzadeh, A., 2011. Effect of bio and chemical fertilizers on yield and quality of dragonhead (Dracocephalum moldavica L.). Journal of Horticultural Sciences, 25: 335-343 (In Persian).