تاثیرتنش کمبود آب برخصوصیات اگروفیزیولوژیک هیبرید های مختلف ذرت
محورهای موضوعی : یافته های نوین کشاورزی
محسن شیخی
1
(
عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک
)
نورعلی ساجدی
2
(
استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک
)
مجید جیریایی
3
(
عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک
)
کلید واژه: عملکرد دانه, ذرت, تنش کمبود آب, ارقام, پایداری غشاء سیتوپلاسمی,
چکیده مقاله :
به منظور بررسی تاثیر تنش کمبود آب بر برخصوصیات اگروفیزیولوژیک هیبرید های مختلف ذرت آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک به صورت اسپلیت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1388 انجام شد. تیمارها شامل تأمین آب آبیاری پس از اعمال سه سطح بر اساس مقادیر100% (شاهد)، 75% و 50% نیاز آبی گیاه (تنش کمبود آب) به عنوان عامل اصلی و ارقام شامل SC704,SC524,SC700,SC500 و DC370 به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد تنش کمبود آب محتوی نسبی آب، پایداری غشاء سیتوپلاسمی و عملکرد دانه را کاهش داد. در بین ارقام بیشترین عملکرد دانه از رقم های زودرس و متوسط رس حاصل شد. همچنین بیشترین محتوی نسبی آب برگ و پایداری غشاء سیتوپلاسمی مربوط به رقم های متوسط رس بود. اثر متقابل تیمار ها نشان داد در شرایط مطلوب رطوبتی(100درصد نیاز آبی گیاه) و تنش کمبود آب ( 75% و 50% نیاز آبی گیاه)، رقم های 524 و 500 از عملکرد بالاتری نسبت به سایر ارقام برخوردار بودند. حداکثر عملکرد دانه از رقم 524 به میزان22/8624 کیلوگرم در هکتار در شرایط آبیاری معادل 100 درصد نیاز آبی گیاه و حداقل آن از رقم700 به میزان32/4072 کیلوگرم درهکتار درشرایط آبیاری معادل50% نیاز آبی گیاه به دست آمد.
In order to study effects of water deficit stress on agrophysiological traitsof Maize cultivars, an experiment was conducted in the farm research station of Arak Islamic Azad University, Iran in 2009. The experimental design was split plot based on RCBD with three replications. The treats were considered as irrigation in three levels: 100% (control) , 75% and %50 (water deficit stress) crop water requirement plant and maize hybrids consisted of KSC500, KSC524, KSC700, KSC704 and DSC370. Results showed that water deficit stress reduced relatively water content,cell membrane stability and grain yield. About hybrids, the highest grain yield obtained from early and medium maturity hybrids. Also the highest cell membrane stability and relatively water content belonged to medium maturity hybrids. Interactions effects of treatments showed that, in condition of moisture optimum(100% crop water requirement) and water deficit stress (75% and 50% crop water requirement plant), grain yield in KSC524 and 500 was high compared to other hybrids. The highest grain yield equal 8624.22 Kg/ha by treatment KSC524 with 100% crop water requirement plant and lowest grain yield equal 4072.32 obtained from treatment KSC700 with 50% crop water requirement.
1-اکرم قادری، ف.، کامکار، ب. و سلطانی، ا. 1387. علوم و تکنولوژی بذر. (ترجمه). انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 512 صفحه.
2- جباری، ف.، احمدی، ع.، پوستینی، ک. و علیزاده، ه. 1385. بررسی ارتباط فعالیت برخی آنزیم های آنتی اکسیدانت با پایداری غشاء سلولی و کلروفیل ارقام گندم نان مقاوم و حساس به تنش خشکی، مجله علوم کشاورزی. جلد1، شماره 2.
3- جعفری، ع.، چوگان، ر.، پاک نژاد، ف. و پورمیدانی، ع. 1386. مطاله شاخص های انتخاب برای تحمل به خشکی در تعدادی از رقم های ذرت دانه ای. مجله علوم زراعی ایران . جلد9، شماره 3.
4- سپهری، ع.، مدرس ثانوی، س.، قره یاضی، ب. و ویمینی، ی. 1380. تأثیر تنش آب ومقادیر مختلف نیتروژن برمراحل رشدونموعملکرد واجزإ عملکردذرت.مجلة علوم زراعی ایران ،جلد4،شمارة 3 ،1381. ص 184 تا 200 .
5- عمان، ع.، حبیبی، د.، اکبر بوجار، م. و خدابنده، ن. 1384. آنزیم های آنتی اکسیدانت به عنوان شاخصی جهت انتخاب ژنوتیپ های مختلف آفتابگردان آجیلی برای تحمل به خشکی. مجله زراعت و اصلاح نباتات ایران، جلد 1، شماره 1، کرج.
6- مساوات،س.، آساد، م.، کامگار حقیقی، ع.، امام، ی.، شاهی، ع. و خردنام، م. 1380. ارزیابی معیارهای مقاومت به خشکی و گزینش ژنوتیپ های مقاوم درذرت . مجموعه مقالات هفتمین کنگره علوم زراعت واصلاح نباتات ایران.ص608.
7- Abul Hshem, M. N., majundar, A.and Hossain, M. M. 1998. Drought stress on seed yield attributes, groth, cell membrance stability and gas exchange of synthesized brassica napus. crop Sci. 180:129-136.
8- Boyer, J. S. and McPherson, H. G. 1975. Physioligy of water deficit in cereal crops.Adv.Agronomy Journal. 27: 1-23.
9- Classen, M. M. and Shaw, R. H. 1970. Water deficit effects on corn .I.Vegetative component. Agron. J. 84:430-438.
10 Denmead, O.T. and Shaw, R. H. 1960. The effect of soil moisture stress at different stage of growth on the development and yield of corn. Agronomy Jornal. 52:272-274.
11- Dhopte, A. M. and Manuel, L. M. 2002. Principals and techniques for plant scientists. Lst End. Updesh purohit for Agrobios(India). Odupur, pp. 373.
12- Dwyer, L. M., Stewart, D. W., Hamilton, R. I. and Houwing, L. 1992. Ear position and vertical distribution of leaf area in corn. Agron. J. 84:430-438.
13- Hopkins, W. G. and Huner, N. P. 2004. Introduction to plant physiology (3 rd ed). John Wiely & Sons. Inc. New york. 560 p.
14- Hugh, J. and Richard, F, 2003. Effect of drought stress on leaf and whole canopy radiation use efficiency and yield of maize. J. Agronomy. 95:688-696.
15- Larson, E. J. and clegg, M. O. 1999. Using corn maturity to maintain grain yield in the presence of late season drought. Journal of Production Agriculture. 12(3):400-405.
16- Nesmith, D. S. and Ritchie, J. T. 1992. Short and long term response of corn to a pre anthesis soil water deficit. Agron. J. 84:107-113.
17- Nielsen, R. L. 2002. Drought and heat stress effects on corn pollination. Ser. Internet. www. Agry. Purdue. Edu/e.t/corn/pubs/corn o7.htm
18- Osborne, S. L., Schepers, D. D., Frencis, J. S. and Schlemmer, M. R. 2002. Use of spectral radiance to estimate in- season biomass and grain yield in nitrogen and water stress on corn. Crop Sci. 42:165-171.
19- Singh, T. N., Aspinall, D. and paleg, L. C. 1972. Praline accumulation and varietal adaptability to drought in barley, a potential metabolic measure of drought resistance. natural new Biology. 236:1880-1990
20- Teulate. B., Rekika, D., Nachit, M. M. and Monneveux, P. 1997. Comparative Osmotic adjustments in barley and tetraploid wheuts . plant Breeding ,116 , 519-523.