تاثیر تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا چشم بلبلی و لوبیا تپاری محلی جیرفت
محورهای موضوعی : یافته های نوین کشاورزی
حمید مدنی
1
(
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک
)
محمدحسن شیرزادی
2
(
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت
)
فاطمه درینی
3
(
دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت
)
کلید واژه: عملکرد, شاخص برداشت, تراکم, لوبیا تپاری, لوبیا چشم بلبلی,
چکیده مقاله :
در این مطالعه عملکرد و اجزاء عملکرد لوبیا چشم بلبلی و لوبیاتپاری محلی جیرفت در تراکم های مختلف در سال 1388 و در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل تراکم بوته در واحد سطح به عنوان عامل اصلی و سه ژنوتیپ لوبیا گرمسیری شامل لوبیا چشم بلبلی محلی جیرفت، توده لوبیا تپاری کرم رنگ و توده لوبیای تپاری سیاه رنگ به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. تراکم های مختلف از طریق تنظیم فاصله بین بوته ها روی ردیف های کاشت (5،10 و15 سانتی متر) پس از استقرار کامل بوته ها انجام گرفت. نتایج نشان داد عامل تغییر در تراکم بوته نمی تواند عملکرد دانه و عملکرد کاه را تحت تأثیر قرار دهد ولی عملکرد دانه و کاه در ژنوتیپ های مختلف به ترتیب در سطح احتمال آماری 1% و 5% تفاوت معنی داری را نشان دادند. در این بررسی بالاترین عملکرد دانه مربوط به توده لوبیا تپاری کرم رنگ به میزان 10/2 تن در هکتار و کمترین آن مربوط به ژنوتیپ لوبیا تپاری سیاه رنگ به میزان 37/1 تن در هکتار بود. بیشترین عملکرد کاه توسط لوبیا چشم تپاری کرم رنگ به میزان 47/2 تن در هکتار و کمترین آن در توده لوبیا تپاری سیاه رنگ به میزان71/1 تن در هکتار به دست آمد. همچنین تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه درغلاف و تعداد کل دانه در بوته تحت تأتیر تراکم قرار گرفته و به ترتیب در سطح احتمال آماری 1% ، 5% و 1% معنی دار گردید. ژنوتیپ های مختلف لوبیا گرمسیری از نظر صفات تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه درغلاف، طول غلاف، وزن هزار دانه و تعداد دانه در بوته در سطح احتمال 1% تفاوت های معنی داری را نشان دادند.
In this study the yield and yield component ofCowpea and Tepary local beans germplasme in various plant densities were evaluated. Experiments were done in 2009 in research farm of Jiroft Islamic Azad University, Iran. The farm experiment was performed in form of split plot based on RCBD with four replications. The treatments were consist three plant density levels as the main factor and three tropical bean genotypes (The Jiroft local cowpea, the cream colour tepary bean mass and the black colour tepary bean mass) as sub factors. The various plant densities performed by regularization distance between plants on rows (5, 10,15 cm) after than plants complete establishment. Results indicated that the factor of change in plant density couldn’t affect the grain yield and the straw yield but the grain yield and the straw yield have significant difference at 1% and 5% statistical probability levels among the genotypes respectively. In this study the cream colour tepary bean with 2.1ton/ha and the black colour tepary bean with 1.37 ton/ha produced the highest and least grain yield respectively. The highest straw yield was related to cowpea genotype with 2.47 ton/ha and the least straw yield was related to black colour tepary bean with 1.71 ton/ha. also, the number of pod per plant, the number of grain per pod, the number of grain per plant were effected of planting density and were significant at 1%, 5% and 1% statistical probability level respectively. Different genotype of tropical bean from aspect traits of the number of pod per plant, the number of grain per pod, the number of grain per plant, the length of pod, the 1000 grain weight indicated significant effect at 1% probability level.
1- احسان زاده، پ. و زارعیان بغداد آبادی، ع. 1378. اثر تراکم بوته بر عملکرد، اجزای عملکرد و برخی ویژگی ها ی رشد دو رقم گلرنگ در شرایط آب وهوایی اصفهان، مجله علوم وفنون کشاورزی و منابع طبیعی، سال هفتم، شماره اول، بهار .1382.صفحه 129-139.
2- افشارمنش، غ. 1373. بررسی وتعیین مناسبترین تاریخ کاشت ارقام لوبیا چشم بلبلی. گزارش پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی جیرفت و کهنوج.
3- فتحی، ق. 1378. رشد و تغذیه گیاهان زراعی، ترجمه، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، صفحه 239-226
4- پارسا، م. و باقری، ع . 1378. حبوبات. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، 522 صفحه.
5- پزشکپور، پ.، دانشور، م. و احمدی، ع. 1384. تأثیر تراکم بوته بر صفات زراعی، کلروفیل برگ و نفوذ نور در کف سایه‌انداز ارقام نخود سفید. اوّلین همایش ملیی حبوبات- مشهد مقدس- پژوهشکدة علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد، ص 204-202.
6- پورهادیان، ح. و خواجه پور، م. ر.1383. تأثیر فواصل کاشت و تراکم بوته بر شاخص های رشد و عملکرد گلرنگ. توده محلی اصفهان "کوسه" در کشت تابستانه. مجله علوم وفنون کشاورزی و منابع طبیعی. سال یازدهم. شماره 42. زمستان 1386.صفحه 17-31.
7- حسن زاده قورت تپه، ع. 1370. ارزیابی اثرات تاریخ کاشت و تراکم کاشت بر درصد پروتئین. عملکرد و اجزای عملکرد دانه ارقام ماش در منطقه اصفهان. دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشکده کشاورزی.
8- خواجه پور، م. 1376. اصول و مبانی زراعت، انتشارات جهاد دانشگاهی صنعتی اصفهان. 386 صفحه.
9- دادگر، م. ع. 1375. تجزیه رشد وعملکرد لوبیا در تراکم و تاریخ های کاشت مختلف در الشتر لرستان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.
10- رجبیان، م. 1376. مطالعه اثر تراکم بوته بر روی عملکرد و اجزای عملکرد 4 رقم ماش در کشت تابستانه تحت شرایط آب وهوایی مشهد، پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت. 170 صفحه.
11- شمس، ک.، کبرایی، س. و رضایی زنگنه، ر. 1384.بررسی اثر تراکم کاشت بر روند پر شدن دانه، عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم نخود در شرایط کرمانشاه. اولین همایش ملی حبوبات. 29 و30 آبان 1384- مشهد مقدس- پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد. صفحه 91-89.
12- صالحی، ف. 1383. بررسی تراکم کاشت در لاین‌های امیدبخش لوبیا قرمز، اوّلین همایش ملّی حبوبات. 29 و30 آبان 1384- مشهد مقدس- پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد. صفحه 117-120.
13- صباغپور، س. 1374. اثر تراکم بوته بر روی عملکرد باقلا. نشریه موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر.
14- فلاح، س. و احسان زاده، پ. 1380. عکس العمل اجزای عملکرد ارقام نخود زراعی (Cicer aretinum L.) به تراکم گیاهی در شرایط دیم خرم آباد، اولین همایش ملی حبوبات. 29 و30 آبان 1384- مشهد مقدس- پژوهشکدة علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد. صفحه 264-268.
15- کوچکی، ع . و بنایان اول ، م . 1368. زراعت حبوبات . انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 236صفحه.
16-گلابی، م. و لک، ش. 1380. بررسی تأثیر نیتروژن و تراکم بوته بر عملکرد کمی و کیفی باقلا در شرایط آب و هوایی اهواز. اوّلین همایش ملّی حبوبات . 29 و30 آبان 1384- مشهد مقدس- پژوهشکدة علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد، صفحه377-375.
17- مجنون حسینی ، ن. 1372. حبوبات در ایران انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران. 240صفحه.
18- مطلبی پور، ش. 1367. طرح بررسی و تعیین بهترین تراکم بوته برای لوبیا چشم بلبلی رقم عراقی . ایستگاه تحقیقات کشاورزی خوزستان (اهواز ) شماره طرح 67245-12-110.
19- موسوی س، ه.، فتحی، ق. و دادگر، م. ع . 1379. اثر تاریخ کاشت و تراکم گیاهی بر رشد. اجزای عملکرد و عملکرد دانه لوبیا قرمز. اولین همایش ملی حبوبات، 29 و30 آبان 1384- مشهد مقدس- پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد، صفحه 31-33.
20-Chung, J. H. and Goulden, D. S. 1971. Yield components of aricot beans (Phaseolus vulgaris L.) growth at differnts .I. Growth, development and yield. Aust. J. Plant Physiol.5: 159-167.
21-Dimova, D, and Svetleva, D. 1993. Inheritance and correlation of some quantitative characters in french bean in relation to increasing the effectiveness of selection. Plant Breeding Abs. 63: (3) 344
22-Grafius , J. E. 1957. Component of yield in oats: Ageometric inter pretation. Agron.J. 49.
23-Graman, J. 1972. stadium tvorby reprodukcnich organo a kvetni biologie u bobou obecneho. (studies on the formation of reproduction organs and flower biology in the broad bean). concl. report , PEF ceske Budjovica, 1972)
24-Juza , J. 1971. Uloha nekterych biologickych a Hospodarskych vlastnosed vybranych odrud hrachu [Pisum sativm l.] pretvorbe vysosu . (the role of some biological and commerical properties of selected cultivars of pea [Pisum sativm l.] in yield formaton) .condidate-of- scienc dissertation , VSZ praha ,1971.
25-Matsushima , S. 1970 . crop science in rice . Euji . pub 1. Co.LTD.
26-Roa , K. S. , Moorthy, B.T. s. and Manna, G. B. 1990. plant population for higher production in Basmati type scented rice . Int rice Res Notes . 15(1).
27-Singh . C. P. and sing H. P. 1988. Response of mung bean to plant population, and planting pattern.
28-Westerman, D. T. and Crothers, S. E . 1977. Plant population effects on the seed yield components of beans. Crop Sci. 17: 493-496
29- White, J. W., Kornegay, J., Castillo, J., Molano, C. H., Cajiao, C. and Tejada, G. 1992. Effect of growth habit on yield of large-seeded bush cultivars of common bean. Field Crops Res. 29(2): 151-161