اثر تاریخ کاشت و قطع برگ بر صفات زراعی و عملکرد ارقام آفتابگردان در شرایط دیم

محورهای موضوعی : یافته های نوین کشاورزی

محسن جواهری ¹ (دانشجوی سابق کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی‌اراک)
جهانفر دانشیان ² (استادیار مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر)

تاریخ دریافت : 1394/09/13 تاریخ پذیرش : 1394/09/13 تاریخ انتشار : 1386/08/01

کلید واژه: آفتابگردان, تاریخ کاشت, رقم, شرایط دیم, قطع برگ, تلاش بازآوری,

چکیده مقاله :

به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و قطع برگ بر صفات زراعی و عملکرد ارقام آفتابگردان در شرایط دیم آزمایشی در سال 1384، به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. کرت های اصلی چهار تاریخ کاشت (10 فروردین به فاصله زمانی 10 روز) و کرت‌های فرعی شامل سه رقم آفتابگردان ( رکورد، زاریا، آذرگل) با چهار سطح تیمار اثر قطع برگ (سطح اول شاهد، سطح دوم قطع یک در میان برگ ها، سطح سوم قطع 3/1 برگ های بالایی و سطح چهارم قطع 3/1 برگ های میانی) در نظر گرفته شد. تیمارها در اوایل مرحله گل دهی (R5) نمو زایشی اعمال گردید. صفات مورد ارزیابی شامل عملکرد تک بوته، قطرپوکی، قطر طبق، وزن طبق، قطر ساقه، وزن ساقه، تعداد دانه های پر طبق، وزن دانه های پر طبق، تعداد دانه های پوک طبق، وزن هزاردانه، شاخص برداشت، تلاش بازآوری و تعداد دانه در طبق بود. تیمارهای مختلف اثر قطع برگ از نظر شاخص برداشت اختلاف معنی داری در سطح 1%و از نظر عملکرد تک بوته و تعداد دانه های پوک طبق در سطح 5%معنی دار شدند. اثر ارقام از نظر عملکرد تک بوته، قطر طبق، وزن طبق، وزن ساقه، تعداد دانه های پرطبق، وزن دانه های پرطبق، وزن هزاردانه، تعداد دانه های پوک طبق، شاخص برداشت، تلاش بازآوری و تعداد دانه ها در طبق در سطح 1% معنی دار شد. مقایسه میانگین ها نشان داد که بیشترین عملکرد تک بوته از اثر تیمار شاهد با 16/11 گرم در متر مربع و کمترین عملکرد تک بوته از قطع 3/1 برگ‌ های میانی به دست آمده است. از نظر عملکرد تک بوته مناسب ترین تاریخ کاشت، تاریخ کاشت دوم با 51/11 گرم در متر مربع بوده و مناسب ترین رقم، رقم آذرگل بوده است.

چکیده انگلیسی:

In order to study effectsofplanting date and cutting leaves on agronomic traits and yield of sunflower cultivars a field experiment was carried out in a split factorial experiment arranged in RCBD in 2005. Main plots consist of four planting date with ten days increment (from 30 march till 30 April 2005) and sub plots consist of three cultivars (Recor, Zarya, Azargol) with four levelofcutting leaves treatment (first level as   control, second level by cutting alternate leaves, third level by cutting on-third of top leaves and fourth levels by cutting of on-third of intermediate leaves). Treatments were donning at flowering stage (R5). Evaluated traits were plant yield per plant, hollow diameter, disk diameter, disk weight, stem diameter, and stem weight, filled grains number per disk, filled grains weight per disk, hollow grain number, 1000 kernel weight, harvest index, productivity effort and grain number per disk. Different treatment ofcutting leaves on harvest index in (p<%1) and plant yield per plant and hollow grain number per disk in (p<%5) were significant. Effect of cultivars on plant yield per plant, disk diameter, disk weight, stem weight, filled grain number per disk, filled grain weight per disk, hollow grain number per disk, 1000 kernel weight, harvest index and productivity effort were significant in (p<%1). Means comparison showed that control treatment had maximum plant yield per plant with11.16 gr/m² and cutting one third of intermediate leaves had minimum plant yield per plant, second planting date had maximum plant per plant and Azargol had maximum plant yield per plant.

منابع و مأخذ:

1- دانشیان، ج.1384. تعیین بهترین آرایش کاشت هیبرید آذرگل در کشت دیم.گزارش نهایی موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج.

2- رحمتی،ع.، یارنیا، م.، اردکانی، م. ر.، دانشیان، ج. و ولی زاده، م. 1385. بررسی محدودیت منبع- مخزن و اثر تراکم بر آن در دو هیبرید آفتابگردان. نهمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران. صفحه 375.

3- رضایی راد، ع. ودانشیان، ج. 1383. بررسی اثر تاریخ کاشت برروی عملکرد و اجزای عملکرد آفتابگردان. هشتمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران. صفحه 385 .

4- نادری، ا. 1383. برسی اثر تاریخ کاشت بر صفات زراعی ، عملکرد دانه، اجزاء آن در سه رقم آفتابگردان در جنوب خوزستان. مجله نهال و بذر، جلد 14، شماره 3. صفحه 43-35.

5-Abelardo, j. de. and le veg, Antonio j. Hall. 2002. Effect of planting date genotype,and their interaction on sunflower yield .Crop sci .42:1191-120.

6-Baljit, singh Sandha Gs, Bajaj, RK, Narinder, kaur, Sandeep, Bhardwaj, singh, B, haur and Bhardwaj, N. 1999. Genotype enviroment interaction for seed yield and its sunflower,Crop improvement ,26:1,99.

7-Diana jassode Rodriguez, Bliss Philips, Raul Rodriguze, Gracia and joseluis Angulo,Sanchez. 2002. Grain and fatty acid composition of sunflower seed for cultivars developed under dry land condition trend in new crops and new uses.

8-Juliomouro, IgnacioIrigoyen, Ana F. Militino and Carmenlamsfus. 2001. Defoliation effect on sunflower yield reduction.Agronomy journal 93:634-637.

9-Humon, j. , DuToit, j., Bezuidenhout, H. D. and Bruyn, L. P. 1990. The influence of plant water strees on net photosynthesis and yield of Sunflower.Agriculturaluniversityofsouth Africa . Crop Sci , 164:231-241

10-Schneiter,A. A. and Ljohnson, B. 1994.  Response of sunflower plants to physical injury .can.j.plant sci.74:736-766.

11-Tanaka, D. L. and Anderson, R. L.1997. Cultural system for reduced pesticide seed in sunflower. In prc. 19^th sunflower Research Workshop. National sunflower Association. 9-10 Jon. p.55-62.