تحلیلی بر طرح‌های جنگلداری در ایران و لزوم تحول «جنگلداری اکونومیک» به «جنگلداری اکولوژیک»
محورهای موضوعی : اکولوژی جنگل
حنیف رضا گلزار
1
(کارشناس ارشد تحقیقات خاک و آب، موسسه تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران، سازمان تحقیقات،)
الهام صدیقی
2
(مدرس دانشگاه سمنان، سمنان، ایران)
کلید واژه: تغییر اقلیم, جنگل هیرکانی, خدمات اکوسیستم, جنگلداری, جنگلبانی,
چکیده مقاله :
نگاه اکونومیک در تدوین طرح های جنگلداری در ایران با محوریت چوب به عنوان فرآورده اصلی نمود یافته و ساختار مدیریت منابع طبیعی کشور را صرفا بر رویشگاه های دارای توان تولید چوب متمرکز نموده است. این مقاله نقدی بر تعاریف و کارکرد یکسویه جنگلداری در ایران و اثرات و پیامدهای سوء آن بر جنگل هاست و همراه با آن تعریف جدیدی از مدیریت جنگل ارائه شده که در آن نگاه اکولوژیک غالب بر نگاه اکونومیک است. پژوهش حاضر تحلیلی- توصیفی محسوب می شود و با بررسی منابع علمی، نشست های تخصصی پیرامون موضوع و تجربیات عملی جنگلداریِ رایج در ایران حاصل شده است. بر اساس نتایج بدست آمده در این پژوهش، مدیریت جنگل های ایران نیازمند طرح های جنگلداری اکولوژیک بجای جنگلداری اکونومیک است. در جنگلداری اکولوژیک، جنگل تنها معدن چوب نیست و تمامی کارکردها و خدمات اکوسیستمی جنگل ها نظیر ثبیت CO2 هوا و خاک، تصفیه آب، جلوگیری از فرسایش خاک، بیابانزایی و خشکسالی و غیره نیز بسیار ارزشمند هستند. بر این اساس، تنها جنگل های دارای چوب اقتصادی مد نظر نبوده و کلیه جنگل های ایران در این دیدگاه جدید جایگاه ویژه خود را خواهند داشت. همچنین، بر اساس مبانی جنگلداری اکولوژیک، رشته دانشگاهیمهندسی جنگلداری به تنهایی متولی امور جنگل نیست و نیاز است تا جنگل ها با طرح های فرارشته ای و مشارکت و حضور فعال متخصصان از رشته های مختلف مدیریت شوند.
An economic perspective dominates the codification of "forestry plans" in Iran such that the main product and the management structure has focused solely on habitats capable of producing wood. This article critiques the current definitions, a one-sided function of forestry in Iran, and its impacts on forests. Along with it, a new definition of forestry is presented, in which the ecological view predominates over the economic perspective. The present paper is an analytical-descriptive study obtained through a literature review, expert sessions, and practical experiences of current forestry in Iran. According to the results, Iran's forest management needs "ecological forestry" projects instead of "economic forestry," in which forest benefits are viewed holistically. In contrast to treating forests as only producers of wood, all functions and ecosystem services of forests such as carbon fixation, water purification, prevention of soil erosion, desertification, drought, etc., are also absolutely valuable. With this change, not only economic wood forests, but all forests in Iran have their special place to be considered in the management plans. Also, "forestry engineering" is not in charge of forest affairs alone, and forests need to be handled with interdisciplinary projects and experts from different fields.
_||_