ارزیابی تأثیر آتش‌سوزی بر پراکنش پوشش گیاهی با استفاده از روش رستهبندی (بررسی موردی: تنگه بزازخانه در استان کرمانشاه)
محورهای موضوعی : اکولوژی جنگل
سعیده کریمی
1
(دانشجوی دکتری علوم جنگل)
حسن پوربابائی
2
(استاد گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، صومعه‌سرا، ایران)
یحیی خداکرمی
3
(دکتری اکولوژی جنگل، مرکز تحقیقات منابع طبیعی شهرستان کرمانشاه)
کلید واژه: آتش, آنالیز چند متغیره, ترکیب گونه‌های گیاهی, رستهبندی, محور نمودار,
چکیده مقاله :
آتش‌سوزی قسمت جدانشدنی بیش‌تر اکوسیستم‌های جنگلی زاگرس است، به‌طوریکه هرساله آتش‌سوزی‌های زیادی در این مناطق صورت می‌گیرد. به‌منظور بررسی شناخت اثرات آتش‌سوزی بر پراکنش پوشش گیاهی در قسمتی از جنگل-های زاگرس، نه سال پس از آتش‌سوزی یعنی در اوایل فصل رویشی سال 94 با استفاده از روش نمونه‌برداری تصادفی- سیستماتیک در هر یک از مناطق آتش‌سوزی و شاهد، 40 قطعه نمونه به ابعاد 8 مترمربع پیاده شد و نوع و درصد پوشش گونه‌های علفی توسط معیار وان درمال ثبت شد. در این تحقیق برای درک بهتر از چگونگی پراکنش گونه‌ها پس از آتش‌سوزی، از روش آنالیز تطبیقی نااریب (DCA) استفاده شد. نتایج بررسی نشان داد که اکثر گونه‌ها به-صورت مشترک بین مناطق آتش‌سوزی شده و شاهد حضور دارند و تنها تعداد کمی منحصر به مناطق آتش‌سوزی شده و شاهد بودند. همچنین نتایج حاصل از این آنالیز نشان داد که بیش‌تر گونه‌ها و قطعات نمونه در مرکز نمودار و در فواصل نزدیک به هم قرار دارند که این امر نشان از تغییرات کمتر گونه‌ای به آتش‌سوزی پس از گذشت نه سال از وقوع آتش‌سوزی است. با توجه به نتایج بدست آمده می توان بیان کرد که با گذشت زمان، بسیاری از گونه‌ها به سمت ترکیب اولیه خود در محیط گرایش پیدا کرده‌اند. با وجود این، نمی‌توان آتش‌سوزی را عاملی بی‌خطر برای این جنگل-ها برشمرد، بلکه برعکس با توجه به وضعیت فعلی و اهمیت حفظ و احیای اکوسیستم‌های موجود در جنگل‌های زاگرس، الزامی است که در این جنگل‌ها سیاست پیشگیری و سرکوب آتش از طریق راهکارهای اصولی و منطقی، نهادینه شود.
Fire is an inseparable part of most of the Zagros forest ecosystems, In order to investigate the effects of fire on the distribution of vegetation in part of Zagros forests, nine years after the fire in the early of the growing season of 2015, using a random-systematic sampling method in each of the burned and control areas, 40 sampling plots with an area 8 m2 were taken .The type and percentage of herbaceous species were recorded using Van der Marel criterion. In this research, Detrended Corespondance Analysis method (DCA) was used to explore the distribution of species after the fire. The results of this study showed that most species are commonly encountered between burned and control areas, and only a few were limited to burned and control areas. In addition, the result of this analysis indicated that most species and sample plots are located in the center of the chart and in close proximity this indicates less alteration of the fire after nine years . According to the results, it can be stated that over time, many species have tended to their primary conditions in the environment. However, the fire can not be considered a safe factor to these forests, On the contrary, given the current situation and the importance of preserving and rehabilitation of the ecosystems in the Zagros forests, It is neccesary that in these forests a fire prevention and preventive policy be institutionalized through principled and rational solutions.
_||_