بررسی و مقایسۀ مضامین عرفانی در شعر عطار نیشابوری و ابن فارض

محورهای موضوعی : عرفان اسلامی

یسنا ثانی ¹ , مصطفی سالاری ² , بهروز رومیانی ³

1 - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران.
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران.نویسندۀ مسئول: [e-mail]
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران.

تاریخ دریافت : 1400/03/30 تاریخ پذیرش : 1400/03/30 تاریخ انتشار : 1400/04/01

کلید واژه: عشق, عطار, وحدت وجود, فنا, فقر, poverty, love, ابن فارض, monotheism, Ibn farez, Attar of Nishapur, fatality,

چکیده مقاله :

فرید الدین عطار نیشابوری، یکی از قله های برجستۀ عرفان اسلامی است. ابن فارض نیز یکی از سرایندگان بزرگ اشعار صوفیانه در ادبیات عرب است. هر دو مهمترین و برجسته ترین مضامین و مفاهیم عرفانی را در شعر و اندیشۀ خود مطرح کرده اند. شعر و اندیشۀ هر دو شاعر شباهت های گسترده ای با هم دارد. ازجمله مباحث مشترک بین این دو شاعر عارف می توان به وحدت وجود عشق و ... اشاره کرد. لذا با توجه به اهمیت ادبیات عرفانی در میان ملل اسلامی، مسأله ای که در این پژوهش مطرح می شود؛ این است که با استفاده از زبان هنری ابن فارض و عطار که به دو فرهنگ و زبان و ملّیت و زمان متفاوت تعلّق دارند، مضامین عرفانی اسلامی به کار رفته در اشعار آن دو را استخراج، و به صورت تطبیقی مورد تحلیل و بررسی قرار دهیم و وجوه اشتراک و افتراق مضامین عرفانی اسلامی از میان اشعار آن دو را در دو فرهنگ متفاوت، نمایان کنیم.

چکیده انگلیسی:

Fariduddin Attar of Nishapur is one of the outstanding pinnacles of Islamic mysticism. Ibn Farez, too, is one of the great composers of Sufi poetry in the Arabian literature. Both have addressed the most significant and remarkable mystical themes and concepts in their mentalities and poems. The poetry and thoughts of these two poets have vast similarities in common. Among the shared discussions among these mystical poets are monotheism, love, and so on. Therefore, due to the importance of mystical literature among Islamic nations, the points that is addressed in this paper is that the mystical themes applied in their poetry are extracted out of their poetry and has been analyzed and studied comparatively through the artistic language of Ibn Farez and Attar who belong to two different cultures and languages and nations and era, and then the similar and different aspects of mystical themes of their poetry from two different cultures are revealed