کژتابی و فراهنجاری در زبان عرفانی مولانا جلال الدین بلخی

محورهای موضوعی : عرفان اسلامی

مریم رضایی ¹

1 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد میناب، دانشگاه آزاد اسلامی، میناب، ایران. [e-mail]

تاریخ دریافت : 1400/03/30 تاریخ پذیرش : 1400/03/30 تاریخ انتشار : 1400/04/01

کلید واژه: زبان عرفانی, واژگان, کژتابی, فراهنجاری, مولانا جلال الدین بلخی, ساختار دستوری و واژگانی, ساختار داستان ها, محتوا و معنا,

چکیده مقاله :

کژتابی یک اصطلاح ادبی است که محمل و خاستگاه آن زبان شاعر یا نویسنده است؛ در حقیقت کژتابی و فراهنجاری شامل عبارات و جملات دو پهلویی است که دارای چند معنا و مفهوم می باشد، لذا هر هنرمند برای نشان دادن آن ها از دقایق و ظرایف آشکار و پنهانِ کمیابی بهره گرفته است .نگارنده معتقد است که با تتبع و تفحص در آثار مولانا جلال الدین بلخی به گونه های مختلفی از کژتابی و فراهنجاری(هنجارگریزی) بر می خوریم که در این مقاله آن ها را به صورت های چهارگانه، با عناوینِ:الف: کژتابی ساختاری،ب: کژتابی و فراهنجاری واژگانی ،ج: برجستگی های معنایی و کلامی،د: کژتابی و هنجارگریزی در ساختار محتوایی، دسته بندی نموده و برای هر یک از آن ها نمونه ها و مصادیق فراوانی ذکر کرده است.ما حصل کلام آن که زبان دارای کارکردها و توانمندی های زیادی است که هر زبان آور آن ها را به کار می گیرد تا مجالی برای هنر نمایی بیشتر داشته باشد. مولانا جلال الدین بلخی به عنوان شاعر خلّاق و آگاه، با استفاده از این ظرفیت های زبانی و هنرشاعری خود از آن ها بسیار بهره جسته است.

چکیده انگلیسی:

A rhetoric is a term used by Dr. Khorramshahi, the author of the book "Mind and Language Tongues", for a series of often-written and often humorous articles in a language that consists of two-tone binoculars. The meaning of words and sentences is, in his own words, "a phenomenon between ambiguity (ambiguity) and ambiguity (dualism and delusion)."Qadam Ali Saremi also believes that "a trick in addition to what happens in ambiguous two-tone sentences may sometimes occur in the narrative structure or in terms of words or grammar, for example, when in the story" Moses' speculations with Pharaoh. "At the end of the story, contrary to the expectation of Maulana, they do not conclude that they are against each other, but it states that in the presence of any human being there can be Moses and Pharaoh, and eventually unity, a phenomenon has occurred.Therefore, there is a sketch or structural explanation in sentences that can be derived from several concepts and meanings. Such sentences do not precisely describe the purpose and are fictitious and polygonal, and under different circumstances, one of the meanings can be chosen and claimed