واکاوی سه مقام عرفانی «توکّل»، «صبر» و «توبه» با تکیه بر تفسیر «مخزن‌العرفان» از بانو امین و «فتوحات‌‌مکیه» ابن‌عربی
محورهای موضوعی : عرفان اسلامی
نانسی ساکی
1
(استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران. *نویسنده مسئول:
n.saki@scu.ac.ir)
کلید واژه: صبر, ابن‌عربی, توبه, mysticism, Holy Quran, Ibn Al-Arabi, بانو امین, توکّل, Banu Amin, Tavakol, Sabr, Tobah,
چکیده مقاله :
عرفان در لغت به معنای شناختن و دانستن بعد از نادانی و شناسایی و آگاهی و درایت است و دراصطلاح به مفهوم معرفت خدا و عبادت عاشقانه وی و دریافت شیوه های آن است. در میان تفاسیر قرآن کریم، به آثاری برمی خوریم که مفسّر در آن ها رویکرد عرفانی داشته و آیات قران کریم را از منظر عرفانی تفسیر نموده است. یکی از این مفسّران سیده نصرت‌بیگم امین است که در تفسیر قرآن کریم به جنبه های عرفانی توجّه داشت. در مقاله حاضر تلاش شده است تا با روش توصیفی تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه ای به ویژه آثاری که در زمینه عرفان و تفسیر قرآن کریم هستند، به بررسی دیدگاه های عرفانی بانو امین و ابن عربی پیرامون سه مقام عرفانی توکّل، صبر و توبه در قرآن کریم بپردازیم تا جنبه عرفانی غالب بر شخصیت ایشان بیش ازپیش آشکارگردد. از بررسی دیدگاه های ایشان چنین استنتاج گردید که بانو امین به توکّل عملی، صبر بر سختی ها و توبه ای که در راستای ایمان باشد بسیار اهتمام دارد و تفسیری که بر آیات مربوط به این مفاهیم ارائه کرده حاکی از صبغه عرفانی شخصیت و اثر وی می باشد.ابن عربی به عنوان مؤسس عرفان نظری بیشتر بر مسائل سلبی و ایجابی توکل، صبر و توبه تأکیددارد.
Mysticism literally means knowing and knowing after ignorance, recognition, awareness and wisdom, and as a term it means knowing God and His loving worship and finding the path of it. Among the interpretations of The Holy Quran, we come across some works in which the commentator has a mystical perspective and approach to interpret the verses of The Holy Quran. One of these commentators is Seyyedeh Nusrat Beigom Amin, who paid attention to mystical aspects of interpreting The Holy Quran. In the present article, an attempt has been made to study the mystical views of Banu Amin and Ibn Al-Arabi about the three mystical positions of Tavakol(trust), Sabr(Patience), Tobah(Repentance) by descriptive-analytical method and using library resources, especially works in the field of mysticism and interpretation of The Holy Quran. Paying attention to patience and repentance in the Holy Quran leads to the mystical aspect and makes their characteristics more apparent. After examining her views, it was concluded that Banu Amin is very concerned with practical reliance, patience on hardships and repentance in the direction of faith, so she suggests a mystical interpretation of the verses related to these concepts. Ibn Al-Arabi, as the founder of theoretical mysticism, emphasizes more on the negative and positive issues of these three mystical terms.
_||_