بررسی تمایزهای طرح مبحث حقیقه محمدیه در عرفان شیعی
محورهای موضوعی : عرفان اسلامیبهروز رومیانی 1 , معصومه بخشی زاده 2
1 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زاهدان، استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، زاهدان، ایران
2 - دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شیراز
کلید واژه: عرفان شیعی, پیامبر اسلام(ص), ولایت, مولای متقیان, :حقیقت محمدیه,
چکیده مقاله :
عرفان شیعی، بخشی گسترده از عرفان اسلامی محسوب می‌شود. عمدتاً شاهد شکل گیری فرقه‌ها و سلسله‌های شیعی در قرون متأخر؛ به ویژه پس از به قدرت رسیدن صفوی‌ها هستیم. در عرفان شیعی، مانند عرفان اسلامی، مبحث حقیقت محمدیه به عنوان یکی از مباحث اصلی مطرح می‌شود با این تفاوت که در عرفان شیعی، به واسطه ادغام مبحث ولایت و حقیقت محمدیه، تمایزهای قابل توجهی در طرح این مبحث قابل مشاهده است. از آن جا که در نگرش شیعی، ولایت مذهبی، پس از پیامبر(ص) به مولای متقیان(ع) و فرزندان بزرگوار ایشان انتقال می‌یابد، مفهوم حقیقت محمدیه نیز فرآیندی مشابه را تجربه می‌کند و بر امام علی(ع) و سایر ائمه اطهار(سلام الله علیهم) اطلاق می‌شود. مهمترین تمایز طرح مبحث حقیقت محمدیه در عرفان شیعی، علاوه بر تغییر مصادیق، تعدد مصادیق حقیقت محمدیه به صورت همزمان است، توضیح اینکه در عرفان غیر شیعی معمولاً یکی از مصادیق متعدد حقیقت محمدیه به کار برده می‌شود، در حالی که در عرفان شیعی، همه امامان بزرگوار شیعی در کنار نام پیامبر به عنوان مصادیق حقیقت محمدیه مطرح می‌شوند.
Shia mysticism count extended part of Islamic mysticism. Mainly, we see formation of Shia religious group and chain on recently century, in particular after Safavie be in power. On Shia mysticism, like Islamic mysticism topic of Haqiqat-e Mohammadie projected as one of main topic with difference that on Shia mysticism. We see considerable differences on project this topic. On Shia view, religious province after prophet translates to Imam Ali and other his natives, same this method happened on mysticism about Haqiqat-e mohammadie topic, so this topic translate by prophet to Imam Ali and other natives. Most of differences of project topic of Haqiqat-e mohammadie are change of symbols and project all of them on unit time. On un-shia mysticism, we usually see that one of them project on a especial time. This process is influence of merge two topic; Haqiqat-e mohammadie and Velayat (province).