همزیستی اسطوره و عرفان ایرانی با تأملی بر داستان ارداویراف¬نامه (مطالعه موردی: عدد سه و هفت)
محورهای موضوعی :
1 - استادیار گروه تاریخ، دانشگاه پیام نور تهران، ایران. Yousefvand@pnu.ac.ir
کلید واژه: ایران باستان, اساطیر, عرفان ایرانی, ارداویراف¬نامه, عدد سه و هفت.,
چکیده مقاله :
اساطیر به¬صورت خواسته و ناخواسته نقش مهمی در حفظ ادیان باستان ایفامی¬کنند. هنگامی که بر اثر جریانات تاریخی دین یک ملت عو¬ض¬¬می¬شود در این میان خدایان، قهرمانان ملی و مذهبی و اساطیر باستانی که اصولاً بر مبنای باورها و اعتقادات یک ملت شکل¬گرفته¬اند و در ذهن و فکر و اندیشه مردم ریشه¬ای دیرینه دارند به یکباره حذف¬نمی¬شوند بلکه غالباً در لایه¬های دین جدید دچار همزیستی شده و به حیات خود ادامه¬می¬دهند. بنابراین ممکن است تغییر شکل¬ دهند اما از بین نخواهندرفت. در این گفتار چند مشخصه بارز اساطیر و عرفان ایرانی با مطالعه موردی عدد سه و هفت و تأملی بر داستان ارداویراف¬نامه مورد بحث و بررسی قرارگرفته¬است. سوال اصلی تحقیق عبارت است از اینکه چه رابطه¬ای بین اساطیر و عرفان ایرانی وجوددارد؟ فرضیه مورد بحث عبارت است از اینکه اساطیر ایرانی در طی ادوار مختلف، حوادث گوناگون، ظهور و بروز ادیان مختلف و تهاجمات گوناگون هویت خود را حفظ¬نموده و با عرفان ایرانی دچار همزیستی شده و با تغییرات جزئی به حیات خود ادامه¬داده¬است. بنابر این با رمزگشائی از متون، داستان¬ها و مباحث سیر و سلوک عرفانی می¬توان¬گفت بین این دو رابطه مستقیم وجود دارد. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی به بیان سوال تحقیق و فرضیه متناظر با آن می¬پردازد. ¬کلیدواژه‌ها: ایران باستان، اساطیر، عرفان ایرانی، ارداویراف¬نامه، عدد سه و هفت.
Myths play an important role in preserving ancient religions, whether intentionally or unintentionally. When the religion of a nation is changed due to historical events, the gods, national and religious heroes, and ancient myths that are basically formed based on the beliefs and convictions of a nation and have long-standing roots in the minds and thoughts of the people are not immediately eliminated, but often coexist and continue to exist in the layers of the new religion. Therefore, they may change shape but will not disappear. In this article, some of the salient features of Iranian mythology and mysticism are discussed and examined with a case study of the numbers three and seven and a reflection on the story of Ardaviraf¬-nameh (The Book of Arda Viraf). The main question of the research is what is the relationship between Iranian mythology and mysticism? The hypothesis under discussion is that Iranian mythology has preserved its identity during different periods, various events, the emergence and manifestation of different religions, and various invasions, and has coexisted with Iranian mysticism and continued to exist with minor changes. Therefore, by decoding the texts, stories, and discussions of the mystical path and conduct, it can be said that there is a direct relationship between these two. This article uses a descriptive-analytical method to express the research question and the corresponding hypothesis. Keywords: Ancient Iran, mythology, Iranian mysticism, Ardaviraf-nameh, numbers three and seven.
منابع و مآخذ
1.آقا شریف،احمد (1383) اسرار و رموز اعداد و حروف، تهران.
2.ابن منظور، محمد بن مکرم، (1414) لسان العرب، بیروت دار صادر.
3.بورکهارت، تیتوس (1369) هنر مقدس، اصول و روش¬ها، ترجمه جلال ستاری، تهران انتشارات سروش.
4.پدرام، جم (1398) آیا ساسانیان روحانی بودند؟، مجله پژوهش¬های علوم تاریخی، سال 11، شماره 3
5.پورداوود، ابراهیم (1374) سوشیانس، انتشارات فروهر.
6.تاوادیا، جهانگیر (1383) زبان و ادبیات پهلوی، تهران انتشارات دانشگاه تهران.
7.ژینو، فیلیپ (1372) ارداویراف¬نامه، ترجمه ژاله آموزگار. تهران معین.
8.دوستخواه، جلیل (1375) اوستا انتشارات مروارید. تهران.
9.کرتیس، وستا سر خوش(1373) اسطوره¬های ایرانی ترجمه عباس مخبر. نشر مرکز، چاپ اول.
10.گیرشمن، رومان (1370) ایران از آغاز تا اسلام ترجمه محمد معین. تهران انتشارات علمی فرهنگی
11.قرآن کریم، الهی قمشه ای، مهدی (1384) ج19 تهران حافظ نوین.
12.فردوسی، ابوالقاسم (1363) شاهنامه تصحیح ژول مول ترجمه جهانگیر افکاری، تهران چاپ سوم.
13.عطار نیشابوری، فرید الدین محمد بن ابراهیم (1383) منطق الطیر. تصحیح محمد رضا شفیعی کدکنی، چاپ اول، تهران سخن.
14.فنایی اشکوری، محمد (1390) فلسفه عرفان عملی، فصل نامه اسراء سال چهارم شماره اول.
15.رضا حبیبی نژاد، فاطمه حیاتی (1395) انتظار ظهور منجی آخر الزمان در ادیان الهی (زرتشت،یهود و مسیحیت)
16.مشحون، حسن(1373) تاریخ موسیقی ایران، نشریه سیمرغ، تهران.
17.محمودی،خیرالله،(1384) جایگاه عدد سه در فرهنگ و آیین های باستانی ایرانیان. مجله علوم اجتماعی و انسانی شیرازدوره بیست و دو شماره اول.
18.هینلز، جان راسل (1383) شناخت اساطیر ایران، ترجمه و تالیف باجلان فرخی،تهران انتشارات اساطیر. سروش.
20.واعظی منفرد،سجاد، سید محمد راستگو فر، محبعلی آبسالان و محمد نصیری (1399) هفت وادی تا رهایی، فصل نامه پژوهش های عرفانی سال سوم شماره6.
21.یوسف وند، رضا (1396) پیدایش انسان از اسطوره تا تاریخ، انتشارات آوای دانش گستر تهران