بررسی و تحلیل مؤلفه کشف و شهود مکتب رمانتیسم در اندیشه بیدل‌دهلوی

محورهای موضوعی : عرفان اسلامی

پریسا کشاورز حمید ¹ , تورج عقدایی ^{2 *} , نزهت نوحی ³

1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی،زنجان، ایران.
2 - گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی ،زنجان، ایران.
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی،زنجان، ایران..

تاریخ دریافت : 1401/10/10 تاریخ پذیرش : 1401/12/19 تاریخ انتشار : 1403/09/18

کلید واژه: کشف و شهود, بیدل دهلوی, عرفان, سبک هندی.,

چکیده مقاله :

این هنر شاعر است که می‌تواند با به کارگیری شکل‌های خارج از دسترس و حتی واژگان و اصطلاحات تکراری و پربسامد، روایت‌ها و مضمون‌های نو بیافریند و بدین ترتیب معنا را در جهان پیرامونش گسترش دهد. در غزلیات بیدل دهلوی، عنصر کشف و شهود، به معنای مشاهده‌های گوناگون عالم معنا، توانسته است پدیدآورنده بخش قابل توجهی از چنین گسترش و گستردگی‌ای باشد. اشعار بیدل دهلوی در غزلیات با کارآمدی در خلاقیت‌های فرمی و استفاده از غریبگی‌های آن، توانسته است به مبادله معنا از طریق معرفت شهودی مبادرت ورزد و اینگونه با آفریدن مضمون‌های تازه و جهانشمول، سخن را تازه کند. وی تجارب الهامی خود را، که نتیجه شعور تربیت شده خاص اوست و آن آشنایی با عرفان هندی و ایرانی است، به صورت پیچیده‌تری نسبت به پیشینیان خود بیان می‌کند. همین امر است که دست نا اهلان خام را از معانی بلند شعر بیدل کوتاه می‌کند. پژوهش حاضر بر آن است تا جلوه‌های متفاوت این تأثیر و تأثّر شهودی را در شعر بیدل نشان دهد چراکه درک بسیاری از مضامین شعری وی جز به نحو شهودی و عرفانی امکان‌پذیر نیست.

چکیده انگلیسی:

It is the art of the poet to create new narratives and themes by using inaccessible forms and even repetitive and frequent words and expressions, and thus expand the meaning in the world around him. In the ghazals of Bidel Dehlavi, the element of discovery and intuition, meaning various observations of the world of meaning, has been able to create a significant part of such expansion and expansion. In the ghazals of Bidel Dehlavi, with its efficiency in formal creativity and use of its strangeness, Bidel Dehlavi's poems have been able to exchange meaning through intuitive knowledge and thus, by creating new and universal themes, renew the speech. He expresses his inspired experiences, which are the result of his specially trained consciousness, which is familiarity with Indian and Iranian mysticism, in a more complex way than his predecessors. This is what prevents the naive from grasping the lofty meanings of Bidel's poetry. The present study aims to show the different manifestations of this intuitive influence in Bidel's poetry, because understanding many of his poetic themes is not possible except in an intuitive and mystical way.

منابع و مأخذ:

منابع و مآخذ
آرزو، عبدالغفور(1387)، در خانه آفتاب (سيري در احوال و آثار بيدل)، تهران،: سوره‌ مهر.
اسیر، محمد عبدالحمید(1375)، کلید عرفان، تهران، حمید نور.
براهنی، رضا(1398)، طلا در مس، تهران، کتاب زمان.
حبیب، اسدالله(1398)، دری به خانه خورشید، تهران، سوره مهر.
حسینی، حسن(1367)، بیدل سپهری و سبک هندی، تهران، سروش
دهلوی، بیدل(1366)، کليات ديوان، به اهتمام حسين آهي، با تصحيح خال‌¬محمد خسته، خليل الله خليلي، تهران، فروغي.
شفيعي‌کدکني، محمدرضا(1396)، شاعر آينه‌ها، تهران، نشر آگه.
شوبکلایی، علی اکبر (1398)، صلح کل، تهران، مولی.
صفا، ذبيح‌الله(1372)، تاريخ ادبيات، تهران، فردوس.
کاظمي، محمدکاظم (1393) ، کليد در باز، تهران، سوره مهر.
هادی، نبی(1376)، عبدالقادر بیدل (زندگی، نقد و بررسی و گزیده آثار)، ترجمه‌ دکتر توفیق سبحانی، تهران، نشر قطره.
مقاله¬ها:
جان¬محمدی، محمد تقی(1392)، معرفت شهودی و عقلانی در حکمت اشراقی سهروردی، فصلنامه شناخت، دوره دوم، شماره 2.
طاهری ماه زمینی، نجمه/ امیری خراسانی، احمد(1392)، بررسی انواع مکاشفات عرفانی در مثنوی، بوستان ادب، س پنجم، ش 2.
مدرسی، فاطمه(1396)، معرفت شهودي در کلام شمس تبریزي، کهن¬نامه ادب پارسی، سال هشتم، شماره 2.