مولفه های همگرایی رسانه ای خبرگزاری های ایرنا وفرانس پرس در انتخابات 1396ریاست جمهوری ایران و فرانسه

محورهای موضوعی : مدیریت رسانه

امیدعلی مسعودی ¹

1 - گروه تبلیغ وارتباطات،دانشکده فرهنگ وارتباطات،دانشگاه سوره،تهران،ایران

تاریخ دریافت : 1348/10/11 تاریخ پذیرش : 1348/10/11 تاریخ انتشار : 1398/06/01

کلید واژه: « ایرنا», :«مولفه های همگرایی», «شبکه های اجتماعی», « همگرایی رسانه ای», « خبرگزاری فرانسه»,

چکیده مقاله :

همگرایی رسانه ای، شرایط جدیدی را برای تعامل خبرگزاری‌ها و شبکه‌های اجتماعی درجهت حل مساله کاهش مخاطبان به وجود آورده است.هدف این پژوهش شناخت مولفه های همگرایی رسانه ای درخبرگزاری ها است. در این پژوهش که با روش ترکیبی ،تحلیل محتوای کمی و روش دلفی در اردیبهشت 1396 انجام شد، تحلیل محتوای خروجی خبرگزاری جمهوری اسلامی )ایرنا( و خبرگزاری فرانس پرس مشخص کرد که در ایرنا ابتدا مطالب درسایت اصلی منتشر می‌شود و بیشتر به تلگرام توجه شده و تنها در ماه‌های اخیر به دلیل فیلترینگ حوزه کاری خود را به شبکه‌های دیگر داخلی منتقل کرده است. در حالی که فرانس پرس، پیش از انتشار مطالب تولیدی درسایت اصلی خود ابتدا آنها را در شبکه اجتماعی توئیتر منتشر می‌نماید. همچنین، این دو خبرگزاری در نحوه تولید محتوای مطالب مانند منبع خبر، سبک مطالب، جهت گیری، موضوع وگرایش رویدادگرایی و فرآیندمداری نیز درمولفه های برای همگرایی رسانه ای با یکدیگر اختلاف دارند. نتیجه تحقیق بر اساس نظرات نخبگان و کارشناسان بیانگر آن ست که تعامل و همگرایی رسانه ای بین خبرگزاری‌ها و شبکه‌های اجتماعی در پنج مولفه: نوآوری، شبکه‌های اجتماعی، همپوشانی رسانه ای، ارزش‌های خبری در شبکه‌های اجتماعی و نگارش خبر برای شبکه‌های اجتماعی تبیین شده است.این تحقیق نشان داد نخبگان و کارشناسان بر اولویت دادن به شبکه‌های اجتماعی، همپوشانی رسانه ای بین خبرگزاری‌ها و شبکه‌های اجتماعی توافق دارند و ضرورت توجه به ارزش‌های خبری در شبکه‌های اجتماعی و نگارش خاص برای شبکه‌های اجتماعی را تایید می‌کنند.

چکیده انگلیسی:

Media convergence has created new conditions for the interaction of news agencies and social networks to address the problem of reducing audience. The purpose of this research is to identify the components of media convergence in the news agencies. In this research, which was done by the Mixed method, quantitative content analysis and Delphi method in May 2017, the analysis of the content of the output of the Islamic Republic News Agency (IRNA) and the agency france presse indicated that in IRNA, first, the main content is published, And has only moved to other internal networks in the recent months due to filtering its business area. While Frans Press publishes them on the Twitter social network before publishing its original content, the two news agencies How to produce content such as news source, story style, orientation, subject matter Event- oriented and process-oriented issues also differ in the contexts for media convergence. The results of the research, based on the opinions of the elite and experts, indicate that the media interaction and convergence between news agencies and social networks in five components: innovation, social networks, media overlapping,m News values for social networks and news writing for social networks. The research showed that elites and experts agree on prioritizing social networks, media overlap between news agencies and social networks, and the need to pay attention to news values in social networks And authorize specific editions for social networks.

متن کامل:



 

همگرایی رسانه‌ای: سیاستگذاری پوشش خبری در انتخابات ریاست جمهوری ایران و فرانسه

چکیده :

براساس تئوری همگرایی رسانه ای،تکامل تکنولوژی رسانه به عنوان یک کاتالیزور شرایط را برای تغییر درچگونگی تولید،توزیع ومصرف رسانه درتمام فعالیت‌های رسانه ای فراهم کرده وسبب بروز فرآیند‌های همگرا شده است.

همگرایی رسانه ای، شرایط جدیدی را برای تعامل خبرگزاری‌ها و شبکه‌های اجتماعی درجهت حل مساله کاهش مخاطبان به وجود آورده است. در این پژوهش که با روش ترکیبی تحلیل محتوای کمی و مصاحبه عمقی با روش دلفی انجام شد، تحلیل محتوای خروجی خبرگزاری جمهوری اسلامی )ایرنا( و خبرگزاری فرانس پرس مشخص کرد که در ایرنا ابتدا مطالب درسایت اصلی منتشر می‌شود و بیشتر به تلگرام توجه شده و تنها در ماه‌های اخیر به دلیل فیلترینگ حوزه کاری خود را به شبکه‌های دیگر داخلی منتقل کرده است. در حالی که فرانس پرس، پیش از انتشار مطالب تولیدی درسایت اصلی خود ابتدا آنها را در شبکه اجتماعی توئیتر منتشر می‌نماید. همچنین، این دو خبرگزاری در نحوه تولید محتوای مطالب مانند منبع خبر، سبک مطالب، جهت گیری، موضوع وگرایش رویدادگرایی و فرآیندمداری نیز درسیاستگذاری برای همگرایی رسانه ای با یکدیگر اختلاف دارند. در این تحقیق بر اساس نظرات نخبگان و کارشناسان تعامل و همگرایی رسانه ای بین خبرگزاری‌ها و شبکه‌های اجتماعی در چهار حوزه اولویت شبکه‌های اجتماعی، همپوشانی رسانه ای، ارزش‌های خبری در شبکه‌های اجتماعی و نگارش خبر برای شبکه‌های اجتماعی تبیین شده است.این تحقیق نشان داد نخبگان و کارشناسان بر اولویت دادن به شبکه‌های اجتماعی، همپوشانی رسانه ای بین خبرگزاری‌ها و شبکه‌های اجتماعی توافق دارند و ضرورت توجه به ارزش‌های خبری در شبکه‌های اجتماعی و نگارش خاص برای شبکه‌های اجتماعی را تایید می‌کنند.

 کلید واژه ها:سیاستگذاری رسانه ای، شبکه‌های اجتماعی، فرانس پرس، ایرنا، همگرایی رسانه ای. 

مقدمه
چالش‌های جدیدی طی چند سال گذشته پیش روی رسانه‌های خبری باز شده است. بسیاری از مخاطبان خبرگزاری ها به شبکه های اجتماعی روی آورده اند وخبرگزاری ها نیز راه حل را درانتشار اخبار ومطالب خود در شبکه های اجتماعی جستجو می کنندو همین امر به همگرایی رسانه ای خبرگزاری ها منتهی شده است.ظهور اینترنت و متعاقبا کاربرد مدل‌های جدید انتشار اخبار جدید سبب تغییر رادیکالی شیوه تولید و توزیع خبرگزاری‌ها شده است. یکی از این چالش ها، ظهور رسانه‌های اجتماعی است. در نظام اطلاع رسانی در سراسر جهان، فیسبوک و توئیتر، بعد جدید و نیروی محرکه ای قابل توجه برای جمع آوری اخبار بوجود آورده اند. رسانه‌های خبری قدیمی مانند روزنامه، رادیو یا تلویزیون با ابزار اطلاعاتی و ارتباطی خود به تامین نیازهای مخاطبان اقدام می‌کنند اما هنوز هم وظیفه بزرگی پیش روی خبرگزاری‌ها قرار دارد. مدل تجاری آنها باعث مشکل تر کردن سیستم اطلاع رسانی این پایگاه‌های خبری و ارتباط با کاربران می‌گردد.

به باور كریس پترسون1، خبرگزاری‌ها به دلایل زیر از نقش و جایگاه اساسی و مهم در فرآیند تهیه، تولید، انتقال و انتشار اطلاعات، اخبار و گزارش‌ها برخوردار هستند:

آنها، اولویت‌ها و دستورالعمل‌های دیگر رسانه‌ها (از جمله تلویزیون، روزنامه‌ها و نشریه‌ها و رسانه‌های جدید مبتنی بر وب) را تعیین می‌كنند كه چه گزارش‌های بین المللی- محصولات تصویری، تصاویر تلویزیونی و اطلاعات توامان متنی و شنیداری - را برای انتقال و انتشار به مخاطبان خود انتخاب كنند.

خبرگزاری‌ها اغلب به تولید اخبار كمتر جنجالی، قابل پیش بینی و وابسته به منابع رسمی اما تهی از گزارش‌های متهورانه و جذاب متهم می‌شوند. به رغم این انتقادها، آنها در میدان فعالیت حرفه ای، بهترین شناخت را از موضوع‌ها داشته و علاقه زیادی به مناطق بحرانی و مناطق در حال توسعه جهان از خود نشان می‌دهند؛ خبرگزاری‌ها اغلب گزارش‌هایی را تولید و مخابره می‌كنند كه دیگر رسانه‌ها به این رویدادها دسترسی نداشته یا آن را از دست داده اند.(پترسون، 2006-60)

پیچیدگی زندگی و دور از دسترس بودن رویدادها از یك سو و نبود امكانِ حضور افراد جامعه در تمام صحنه‌های رخداد از سوی دیگر، خبرگزاری‌ها را در جایگاه واسطه و میانجی نقل رویدادها قرار داده است. خبرگزاری ها، نقل كننده و راوی رویدادها شده اند و به ما اطلاع می‌دهند چه اتقاقی در كجا و چگونه به وقوع پیوسته است. همچنین برای روزنامه‌ها و ایستگاه‌های رادیو و تلویزیون، داشتن خبرنگاران اختصاصی در سراسر جهان، بسیار دشوار و اغلب غیرممكن است. به همین جهت، وظایف آنها در جمع آوری و پخش اخبار را خبرگزاری‌ها برعهده گرفته اند. (معتمدنژاد، 1389: 161-160)

در مورد عملکرد خبرگزاری‌ها و شبکه‌های اجتماعی در داخل و خارج از کشور مطالعاتی صورت گرفته است. این پژوهش به دنبال شناخت چگونگی تعامل خبرگزاری‌ها و شبکه‌های اجتماعی است. انجام این تحقیق می‌تواند برای مدیران و سردبیران خبرگزاری‌ها و دست اندکاران فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی راهکارهایی را پیشنهاد دهد.

طرح مساله

در داخل ایران رشد استفاده از شبکه‌های اجتماعی در چرخه اطلاع رسانی روز افزون است. ایران یکی از کشورهایی است که در آن اکثریت کاربران شبکه‌های اجتماعی از تلگرام به عنوان یک شبکه اجتماعی با کاربرد اطلاع رسانی و خبری استفاده می‌کنند. گرچه با فیلتر شدن تلگرام درسال 1395 بخشی از کاربران به شبکه‌های اجتماعی داخلی کوچ کردند اما همچنان تعداد کاربران تلگرام بیشتر از سایر شبکه هاست.

 بر اساس آمار سال 2018 میلادی موسسه Hootsuite، 69 در صد از 81 میلیون و 590هزار جمعیت ایران از اینترنت استفاده می‌کنند. تعداد کاربران شبکه‌های اجتماعی رشد قابل توجهی داشته و از 17 میلیون نفر( 21 درصد مردم ) سال گذشته به 40 میلیون نفر ( 49 درصد مردم) رسیده است. تعداد مشترکان تلفن همراه بیش از کل جمعیت ایران است. در ایران 125 میلیون و 900 هزار مشترک تلفن همراه وجود دارد به این معنا که برخی بیش از یک تلفن همراه دارند. تعداد کاربران موبایلی شبکه‌های اجتماعی برابر با تعداد کاربران فعال در شبکه‌های اجتماعی 40 میلیون نفراست که 49 در صد از جمعیت ایران را تشکیل می‌دهد. (سایت اسلایدشیر،106:2018)

وجود شبکه‌های اجتماعی ودسترسی کاربران این شبکه‌ها به اخبار فوری رویدادها بویژه درایام انتخابات، باعث کاهش مخاطبان خبرگزاری‌ها درایران وجهان شده است.برای برون رفت از این مساله خبرگزاری‌ها به همگرایی رسانه ای متوسل شده اند تا ضمن حفظ مخاطبان فعلی به جذب مخاطبان بیشتر درآینده نائل شوند.
 در این پژوهش با تحلیل محتوی دو خبرگزاری فرانسه و ایرنا و مصاحبه‌های عمقی با نخبگان این جنبه مطالعه شده است که : خبرگزاری‌ها چگونه می‌توانند برای حل کاهش مخاطبان ،ازطریق همگرانی رسانه ای اقدام کنند؟ خبرگزاری ها با مشارکت در وضعیت جدید ارتباط جهانی به چه جایگاهی خواهند رسید؟ چه مزیتی عاید خبرگزاری‌ها و نیز مخاطبان و مشترکان خواهد شد، آیا مشترکان در این میان حذف خواهند شد؟ و آیا رسانه‌های اجتماعی امروزه قابلیت حفظ نقش به عنوان متصدی تهیه اخبار را دارند؟

چارچوب نظری:همگرایی رسانه ای

 مک کوایل2 (2006) با اشاره به چهار بُعد نظریه ارتباطات جمعی شامل «قدرت و نابرابری»، «یکپارچگی اجتماعی و هویت»، «تغییر اجتماعی و توسعه» و «زمان و مکان» می‌نویسد: «این مضامین با وضعیت و ویژگی‌های رسانه‌های جدید خیلی مناسب و جفت و جور نیست. برای مثال، تلقی رسانه‌های جدید به عنوان ابزار تصرف و اعمال قدرت، بسیار مشکل است. همچنین رسانه‌های جدید از جمله اینترنت را نمی توان دارای مالکیت و دسترسی انحصاری به گونه ای که محتوا و گردش اطلاعات در آن به آسانی کنترل می‌شود، دانست؛ [چرا که] الگوی ارتباطی در آن افقی است و دولت و مقررات حقوقی نمی تواند مانند رسانه‌های قدیم آن را کنترل و مقررات گذاری کند. در مقایسه با رسانه‌های قدیم فرصت‌هایی نسبتاً برابر برای دسترسی به رسانه‌های جدید به عنوان فرستنده، دریافت کننده، تماشاگر یا مشارکت کننده در فرآیند ارتباط وجود دارد. با این حال، دلایلی وجود دارد که رسانه‌های جدید را ابزاری مؤثر در اعمال قدرت از طریق نظارت بر کاربران تلقی کنیم.

در ارتباط با مقوله وحدت و هویت، باید اذعان نمود که رسانه‌های جدید نیروی پاره پاره کننده هستند. از یک طرف، آرایش اصلی اینترنت و ماهیت استفاده از آن، تکه تکه کننده معانی و مضامین اجتماعی است؛ از طرف دیگر، اینترنت شیوه‌های جدید و متنوع روابط نیابتی را می‌گشاید که منجر به وحدت و یکپارچگی در قالب شبکه‌ها می‌شود و ممکن است بسیار الزام آور باشد. سهم اصلی و بنیادی رسانه‌های جدید، پیوندِ شکافِ در حال وقوع بین جهان خصوصی و عمومی یا به عبارتی، «زیست جهان»3 و سازمان‌ها و نظام‌های اجتماعی است. البته این شکاف می‌تواند به واسطه بزرگراه‌های الکترونیکی جدید افزایش نیز بیابد. در مقایسه با تلویزیون، رسانه‌های جدید می‌توانند نقش مستقیم در پروژه‌های زندگی فردی ایفا کنند(راسموسن، 160:2000).

 نوآوری‌های عرصه ارتباطات و ظهور و تکامل رسانه‌های جدید، نتیجه انقلاب ارتباطات بود که در دو گونه ساختاری و فنی در تاریخ رخ داد و پیامدهایی را به همراه داشت.)مهدی زاده،322:1393)

سینزیا دال زتو استاددانشگاه نوشاتل وآرتور لوگمایر استاددانشگاه کورتین درباره هم گرایی رسانه ای معتقدند:«تکامل رسانه‌ها امکان دسترسی وسیع و چند منظوره به رسانه‌ها و اطلاعات را فراهم کرده است، به طوری که رسانه‌ها در معرض تاثیرگذاری متقابل مخاطبان هستند. این مسأله موجب شده است که اشكال جدیدی از تعاملات مخاطب با رسانه، که در آن ابزارهای رسانه ای مختلف به طور همزمان برای اهداف مختلف استفاده می‌شوند، ظهور کند. این تعاملات جدید بر نگرش کاربران نسبت به رسانه‌ها و نحوه جست‌وجو و تولید محتوا تأثیر می‌گذارد».(دال زتو ولوگمایر،7:1397). چنین تغییری که «همگرایی رسانه ای» نامیده می‌شود، تأثیرات بالقوه ای در روند تغییرات صنعت رسانه دارد (بریتانیکا،2013) همگرایی رسانه ای، صرفا یکی شدن ابزارهای رسانه ای نیست، بلکه تحولی اساسی است که منطق ما با استفاده مخاطب از محتوا و نوع محتوای رسانه ای را تغییر می‌دهد.برخلاف گذشته‌های نه چندان دور ودردهه اخیرمصرف رسانه ای،تاثیر زیادی برشیوه‌های تولید محتوا دررسانه‌ها گذاشته است.بسیاری از صاحبنظران براین عقیده اندکه شرایط تولید وتوزیع رسانه ای تحول یافته است.«پدیده همگرایی تاثیر شگرفی برژورنالیسم داشته است.همگرایی علاوه براینکه سبب بازنگری درنقش خبرنگاران واتاق‌های خبری می‌شود،برفضای کسب وکار سازمان‌های رسانه ای اثرگذاراست».روس مویل،نینستد وویلچک،3:2013)

همگرایی رسانه ای به عنوان یک کاتالیزور، شرایط را برای تغییر چگونگی تولید، توزیع و مصرف رسانه ای در تمام قالب‌های رسانه ای فراهم کرده است. در حالی که هیچ تعریف قابل اجماعی از همگرایی وجودندارد، همگرایی به عنوان یک پدیده در صنعت رسانه تاثیر می‌گذارد و ابعاد مختلف آن را شکل می‌دهد (دال زتو ولوگمایر،7:1397). در یکی از گسترده ترین تعاریف، رساند همگرا عبارتند از: «جریان محتوا در چندین قالب مختلف رسانه ای و همكاری میان صنایع چندرسانه ای»(بریتانیکا،2013)..

جنیکز سه بستر اصلی را درهمگرایی رسانه ای برمی شمارد:درپارادایم همگرایی رسانه ای،رسانه‌های قدیم وجدید درتعامل با یکدیگربه طرق مختلف تعریف می‌شوند. در همگرایی بحث از ادغام سه بستر رسانه ای اصلی، شامل: تلویزیون، کامپیوتر و تلفن است. در همگرایی کنار گذاشته شدن رسانه‌های قدیمی توسط رسانه‌های جدید مطرح می‌شود، شرکت‌های رسانه ای جدید در مورد همگرایی صحبت می‌کنند و به نظر می‌رسد نظر آنها بیشتر بر جذب و هضم رسانه‌های قدیمی است.(جنکیز،2006)( همچنین علاوه بر نقش فناوری در پیدایش ورشد همگرایی رسانه ای نباید از عواملی چون تغییر ساختارغافل ماند.ازنظر میر:مهم ترین حوزه‌های همگرایی رسانه ای عبارت است از: همگرایی تکنولوژیکی، حرفه ای، ساختاری و عملیاتی (دال زتو ولوگمایر،8:1397). همگرایی تکنولوژیکی به این معنی است که تقریبا هر دستگاه دیجیتال با صفحه نمایش مانند گوشی هوشمند، تبلت، کنسول ویدئویی و غیره، امکان توزیع تقریبا هر نوع محتوایی را با مفاهیم گسترده فرهنگی و رسانه ای فراهم می‌کند. همگرایی حرفه ای نیز تمایل به تمرکز بر تغییرات در س ازمان برای کارکرد حرفه ای و تولید محتوا در رسانه‌ها را دارد. در همگرایی ساختاری در حقیقت، روند دیجیتالی شدن، شرکت‌ها را مجبور به مهاجرت به سمت مدلی از تولید و توزیع می‌کند که توسط مخاطب مورد استقبال قرار گیرد. و در همگرایی عملیاتی نیز محیط‌های کاری تغییر می‌کنند: تیم‌های تولید محتوای رسانه با توجه به نوع محتوایی که تولید می‌کنند، با هم ادغام میشوند و تیم‌های حرفه ای جدید شکل می‌گیرد.اکنون مسأله مهم این است که همگرایی رسانه ای درکیفیت پوشش خبری چه نقشی دارد.طرفداران همگرایی رسانه ای استدلال می‌کنند که گزارش‌های خبری هماهنگ شده ممکن است کیفیت پوشش را بهبود بخشیده و بهینه سازی استفاده از منابع انسانی را در بخش‌های تولید محتوا موجب شود؛ چرا که هر خروجی، اطلاعاتی را که مناسب آن است تولید می‌کند - در حالی که شهروندان بهترین پوشش را در هر زمان یا مکان دریافت می‌کنند. تحولات اخیر و موج جدید همگرایی رسانه ای موجب ایجاد چند صدایی در قالب‌های رسانه ای شده است و به نوعی به از بین رفتن دیکتاتوری تلویزیون به عنوان یک رسانه واحد اشاره می‌کند، هر چند که این مسأله به معنای مرگ تلویزیون و دسترسی به انواع محتوا به اشکال مختلف نیست (همان:9) در دوران همگرایی رسانه ای امکان دسترسی به رسانه‌ها با دستگاههای مختلف و در هر زمان و مکان و نیز استفاده از دستگاههای مختلف به طور همزمان ایجاد شده است و تمام محصولات رسانه ای از طریق یک ابزار رسانه ای واحد به زندگی ما جریان می‌یابد

بحث همگرایی رسانه ای قبل ازپیدایش فضای مجازی وشکل گیری شبکه‌های اجتماعی هم وجود داشته است.به عنوان مثال استفاده روزنامه‌ها از مطالب کتاب‌ها ویا استفاده رادیو وتلویزیون از مطالب روزنامه‌ها وپوشش آنها دربرنامه ها،مثال مناسبی برای درک این همگرایی است. (همان:9)هرچند گیلبرادعای همگرایی رسانه ای را رد کرده و به همگرایی رسانه‌های جدید و قدیم معتقد نیست و مثال صنعت کامپیوتر و تلویزیون را مانند اسب و گسترش صنعت اتومبیل می‌داند. گیلبر معتقد است که صنعت کامپیوتر برای تغییر فرهنگ عامه نیامده است بلکه برای حذف آن است. به عبارت دیگر در پارادایم انقلاب دیجیتال، رسانه‌های جدید قصد تغییر رسانه‌های قدیمی را دارند (همان:9)دراین تحقیق ازنظریه «همگرایی رسانه ای»، دال زتو ولوگمایر استفاده شده است آن ها معتقدند: همگرایی ساختاری در حقیقت، روند دیجیتالی شدن، شرکت‌ها را مجبور به مهاجرت به سمت مدلی از تولید و توزیع می‌کند که توسط مخاطب مورد استقبال قرار گیرد.

روش شناسی تحقیق

در این پژوهش از روش ترکیبی4 استفاده شده است.ابتدا از طریق تحلیل محتوای مطالب دوخبرگزاری ایرنا وفرانس پرس ، معیارهای گزینش اخبار ومطالب آن ها مشخص شد سپس نحوه انتشار آن ها درشبکه های اجتماعی وتعامل بین خبرگزاری ها و شبکه های اجتماعی احصاء شد.درمرحله بعد با روش کیفی ومصاحبه های عمیق با خبرگان این حوزه درصدد ترسیم الگوی مناسب برای این همگرایی درایرنا برآمدیم.جان دبلیو کرسول معتقد است:«ترکیب رویکردهای کمی وکیفی،درمقایسه با هریک از رویکردها به تنهایی به درک بهتری از مسأله پژوهش منجر می‌شود«.(کرسول وکلارک،1394:صص9-10).تشکری وتدلی روش‌های پژوهش ترکیبی را «سومین جنبش روش شناختیم نامیده اند ومعنای این جنبش آن است که پس از روش کمی وکیفی،روش ترکیبی به عنوان سومین جنبش مطرح شده است. (تشکری وتدلی،2003)دراین پژوهش، ابتدا با تحلیل محتوای کمی تولیدات دوخبرگزاری ایرنا وفرانس پرس، شامل تمام تولیدات خبرگزاری ایرنا و فرانس پرس مرتبط با مناظره‌های انتخاباتی در طول یک ماه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ایران وفرانسه با توجه به اهمیت مناظره‌های انتخاباتی ریاست جمهوری ایران که از 8تا 22 اردیبهشت برگزار شد خروجی ایرنا از یک هفته قبل از مناظره‌ها تا یک هفته بعد از آن از اول اردیبهشت تا 29 اردیبهشت مورد مطالعه و تحلیل محتوی قرار گرفت.از آنجا که نخستین دور انتخابات ریاست جمهوری فرانسه در سوم اردیبهشت و دومین دور آن در 17 اردیبهشت1396 برگزار شد بازتاب مناظره‌های انتخاباتی ریاست جمهوری فرانسه در شبکه‌های اجتماعی درفاصله اول اردیبهشت تا 29اردیبهشت 1396 به مدت یک ماه تحلیل محتوا شد.پس از تحلیل محتوا، معیارهای گزینش وانتشار اخباراین دوخبرگزاری درشبکه‌های اجتماعی مشخص شد..سپس با روش دلفی درسه مرحله با 18 نفر ازخبرگان خبرگزاری‌ها شامل:مدیرعامل خبرگزاری، سردبیران بخش مجازی خبرگزاری‌ها با دارا بودن حداقل 5 سال سابقه کار در این حوزه، خبرنگاران شاخص یا دارا بودن حداقل15 سال تجربه حرفه ای و مدرک دانشگاهی مرتبط به اطلاع رسانی، معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولی دولتی خبرگزاری ها، صاحبنظران و اساتید دانشگاه در حوزه ارتباطات و خبررسانی در حوزه شبکه‌های مجازی، روزنامه نگاران شهروندی با دارا بودن حداقل 5 سال سابقه حرفه ای در حوزه شبکه‌های اجتماعی، فعالان حوزه فضای مجازی با حداقل 5 سال سابقه کار حرفه ای، معیارهای گزینش وانتشار اخبار خبرگزاری‌ها وانتشارآن‌ها درشبکه‌های اجتماعی؛ مطالعه شدتا الگوی مناسبی برای همگرایی رسانه ای برای جذب مخاطب بدست آید.

سوالات وفرضیه‌های تحقیق تحقیق:

1-پرسش اصلی:

الگوی مناسب کاربرد شبکه‌های اجتماعی در خبرگزاری‌ها کدام است؟

2-پرسش‌های فرعی:

1-شبکه‌های اجتماعی ازکدام شیوه کسب خبر استفاده می‌کنند؟

2-منابع کسب خبر درشبکه‌های اجتماعی کدامند؟

3- مطالب خبری شبکه‌های اجتماعی از کدام سبک‌های خبری استفاده می‌کنند؟

4-جهت گیری مطالب در شبکه‌های اجتماعی چگونه است؟

5-موضوع مطالب شبکه‌های اجتماعی کدامند؟

6-خبرگزاری ایرنا از کدام شیوه کسب خبر استفاده می‌کند؟

7-منابع کسب خبر در خبرگزاری ایرنا کدامند؟        

8- خبرگزاری ایرنا از کدام سبک‌های خبری استفاده می‌کند؟

9-جهت گیری مطالب در خبرگزاری ایرنا چگونه است؟

10-موضوع مطالب خبرگزاری ایرنا کدامند؟

11-الگوی عملی استفاده ازمطالب شبکه‌های اجتماعی در خبرگزاری‌ها از نظر متخصصان کدام است؟

فرضیه‏های تحقیق:

این تحقیق به دلیل اکتشافی بودن فاقد فرضیه است وتنها در جست‌وجوی یافتن پاسخ برای پرسش‌هایی است که مطرح شده است.

یافته‌های تحقیق 
نتایج مطالعه درخصوص همگرایی رسانه ای در دوخبرگزاری دولتی ایرنا درایران وفرانس پرس درفرانسه را می‌توان دردوبخش مقایسه خروجی‌های این دوخبرگزاری و یافته‌های حاصل از مصاحبه با اساتید و صاحبنظران بیان کرد.

الف-مقایسه خروجی ایرنا و خبرگزاری فرانسه :

درتحلیل محتوای مطالب دو خبرگزاری مشخص شدکه تمامی اخبار مورد مطالعه در خروجی خبرگزاری فرانسه در هر دو خروجی سایت و شبکه‌های اجتماعی این خبرگزاری منتشر شده است. این آمار نشان دهنده توجه سیاست گذاران و مدیران خبرگزاری فرانسه به اهمیت شبکه‌های اجتماعی است.این در حالی است که مطالعه خروجی ایرنا نشان داده بود که حدود 53 درصد اخبار از طریق سایت خبرگزاری ایرنا منتشر شده، نزدیک به یک درصد از طریق شبکه‌های اجتماعی و 46.2 درصد اخبار نیز همزمان در سایت خبرگزاری ایرنا و شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است.

در حالیکه در خروجی ایرنا منبع بیش از 90 درصد اخبار خبرنگار، 2.4 درصد خبرگزاری‌های داخلی، 3.2 درصد خبرگزاری‌ها و رادیوهای خارجی، 1.9 درصد شبکه‌های اجتماعی؛ 0.6 درصد شهروند خبرنگار و 1.1 درصد کارشناس بوده است. منبع تمام خبرهای خبرگزاری فرانسه، خبرنگار این رسانه بوده است. 

بیشترین حجم خبرهای خبرگزاری فرانسه با 1/38 در صد به صورت گزارش تولید شده است در حالیکه در ایرنا این رقم 6.7 درصد بود. 

سبک 5/9درصد مطالب منتشر شده خبرگزاری فرانسه به صورت خبر، 19 درصد مصاحبه، 3/14درصد مقاله تحلیلی،و 19 در صد سایر بوده است.. تنوع سبک تولیدات خبرگزاری‌ها و استفاده بیشتراز گزارش، مصاحبه و تحلیل از جمله نقاط قوت خبرگزاری‌ها به حساب می‌اید در حالی که نزدیک به 70 در صد مطالب خروجی ایرنا به صورت خبر بوده است. این رقم در خبرگزاری فرانسه 5/9درصدبود.با توجه به اینکه خروجی خبرگزاری فرانسه تنها 5/9 درصد خبر صرف بوده می‌توان گفت : خبرگزاری فرانسه در بخش مصاحبه، مقاله تحلیلی وضعیت بهتری نسبت به ایرنا داشته است.

در حالیکه جهت گیری 30.4 درصد خبرهای ایرنا مثبت است در حالیکه خبرگزاری فرانسه 4.8 درصدجهت گیری مثبت داشته است. 95.2 در صد خبرهای خبرگزاری فرانسه جهت گیری خنثی داشته است. عدم سوگیری در خبر و عدم جهت گیری مستقیم مثبت به دولت یک امتیاز برای خبرگزاری فرانسه بشمار می‌آید در این مورد ایرنا نیز نسبتا موفق بوده زیرا خبرها 30 در صد جهت گیری مثبت داشته و حدود 70 درصد یا جهت گیری خنثی و یا جهت گیری منفی داشته است.

گرایش 14.3 درصد مطالب خبرگزاری فرانسه رویدادگرا و گرایش 7/85 درصد مطالب موضوع گرا بوده است. اینکه بیشتر خبرهای خبرگزاری فرانسه موضوع گرا بوده است یک امتیاز برای این خبرگزاری به حساب می‌آید. گرایش کمی بیش از نیمی از خبرهای ایرنا، نیز موضوع گرا بوده است. این یک نکته برای خروجی ایرنا هم مثبت تلقی می‌شود.

وحدت موضوعی در یک خبر و پرهیز از پراکندگی موضوعی از جمله اصول حرفه ای است و این که تمامی اخبار خبرگزاری فرانسه دارای وحدت موضوعی بوده است. نشان از نگاه حرفه ای این خبرگزاری به وحدت موضوعی در تولیدخبر است. در خروجی ایرنا هم دو سوم خبرها دارای وحدت موضوعی بوده و این نیز یک نکته مثبت تلقی می‌شود.

ب: یافته‌های حاصل از مصاحبه با اساتید و صاحبنظران

تحقیق کیفی با روش دلفی در سه مرحله صورت گرفت. 

مرحله یكم: یافته‌های حاصل از مصاحبه‌های حضوری از انجام مصاحبه‌های حضوری با ۱8 متخصص برگزیده، پرسشهای تحقیق با آنها در میان گذاشته شدند. ازپاسخ‌های ارائه شده 120 گزاره استخراج شد. گزاره‌های حاصل از این مصاحبه‌ها در این بخش ارائه شده اند.

مرحله دوم: از یافته‌های حاصل از پرسشنامه اول 30 گزاره استخراج شد و در قالب یک پرسشنامه در اختیار سرآمدان و کارشناسان قرار گرفت. این پرسشنامه که به منظور ارزیابی نقاط ضعف و قوت 30 ایده از ۱8 متخصص تهیه شده پاسخ ها، ارزیابی شده است در این جا، پس از دسته بندی، ادغام و تصحیح 30 ایده قبلی، چگونگی رسیدن به ایده‌های نهایی مورد توافق متخصصان، ارائه می‌شود.

مرحله سوم : ارائه یافته‌های پرسشنامه نهایی (دوم) تحقیق نتایج ارزشگزاری متخصصان از 30 ایده ارائه شده آنان، در این بخش معرفی می‌شوند. 

یافته‌های حاصل از مصاحبه با متخصصان

پس از مصاحبه عمقی راند اول ومصاحبه کتبی دور دوم،دردور سوم با ارائه پرسشنامه ای از متخصصان خواسته شد تا با انتخاب خود از طیف لیکرت به ارزشگزاری نظرات پیشین خود درمصاحبه‌ها درباره همگرایی رسانه ای درانتخابات ریاست جمهوری ایران وفرانسه درسال بپردازندکه نتایج در پی می‌آید:

جدول توزیع فراوانی همگرایی رسانه ای ایران وفرانسه از نظر خبرگان

انحراف معیار	میانگین	درصدبی جواب	درصدخیلی زیاد	درصد زیاد	درصد متوسط	درصدکم	درصد  خیلی کم	گزاره ها	ردیف
707/0	16/4	-	3/33	0/50	7/16	0	0	تداوم فعالیت	1
46/1	83/2	-	7/16	7/16	2/22	0	0	همپوشانی اطلاع رسانی	2
11/1	94/3	-	3/33	4/44	1/11	6/5	6/5	ابزار مکمل	3
188/1	67/4	-	9/88	6/5	6/5	0	0	همکاری خبرگزاری‌ها با شبکه‌ها	4
11/1	94/3	-	3/33	3/33	1/11	7/16	0	اعتماد افرینی	5
964/0	11/4	-	9/38	4/44	6/5	1/11	0	عدم حذف رسانه‌ها	6
594/.	67/4	-	2/72	2/22	6/5	0	0	خلاصه نویسی	7
94/0	00/4	-	8/27	6/55	1/11	0	6/5	ارزش خبری	8
594/0	67/4	-	2/72	2/22	6/5	0	0	بکارگیری شبکه‌ها	9
511/0	56/4	-	6/55	4/44	0	0	0	جذابیت شبکه‌ها	10
878/.	22/4	-	4/44	9/38	1/11	0	6/5	عدم رفتار خاکستری	11
514/0	50/4	-	0/50	0/50	0	0	0	سه عامل نشر در فضای مجازی	12
705/0	56/4	-	7/66	2/22	1/11	0	0	تفاوت با شبکه‌ها	13
616/0	56/4	-	6/61	3/33	6/5	0	0	استفاده از شبکه‌ها	14
485/.	67/4	-	7/66	3/33	0	0	0	روز آمد شدن	15
856/0	56/4	-	2/72	7/16	6/5	6/5	0	تولیدات چند رسانه ای	16
237/1	33/3	-	1/11	9/38	9/38	6/5	6/5	حریم خصوصی	17
15/1	83/3	-	3/33	3/33	2/22	6/5	6/5	ابزار انتشار	18
485/0	33/4	-	3/33	7/66	0	0	0	اخبار جعلی شبکه‌ها	19
686/0	33/4	-	4/44	4/44	1/11	0	0	ذائقه مخاطب	20
985/0	50/3	-	2/22	7/16	0/50	1/11	0	حذف رسانه‌های سنتی	21
023/1	89/3	-	8/27	0/50	6/5	7/16	0	روزنامه نگاری شهروندی	22
758/0	89/3	-	7/16	1/61	7/16	6/5	0	کمبودها	23
784/0	56/4	-	2/72	1/11	7/16	0	0	هسته‌های جدید	24
485/0	66/4	-	7/66	3/33	0	0	0	اینده موفق موبایل‌ها	25
575/0	28/4	-	3/33	1/61	6/5	0	0	استقبال از شبکه‌ها	26
924/0	83/2	-	6/5	6/5	7/66	1/11	1/11	مرگ یا نوآوری	27
698/0	39/4	-	0/50	9/38	1/11	0	0	خبر آن لاین	28
616/0	56/4	-	1/61	3/33	6/5	0	0	شبکه‌ها فرصتند	29
485/0	67/4	-	7/66	3/33	0	0	0	شبکه‌ها در تحریریه	30

 

با توجه به جدول شماره 1- جدول توزیع فراوانی همگرایی رسانه ای ایران وفرانسه از نظر خبرگان،مشاهده شود:بترتیب به کارگیری شبکه‌ها ازسوی خبرگزاری هابا2/72درصد(خیلی زیاد)،میانگین بالای 67/4 وانحراف معیار پایین 594/0بیانگر اهمیت به کارگیری شبکه‌های اجتماعی برای همگرایی رسانه ای است.همچنین با توجه به اهمیت کوتاه نویسی وانتشارفوری اخبار،خبرگان برای همگرایی رسانه ای 2/72 درصد(خیلی زیاد) با میانگین94/3 وانحراف معیار11/1به خلاصه نویسی توجه دارند.علاوه براین 1/61درصد(خیلی زیاد)با میانگین بالای 56/4 وانحراف معیاراندک 698/0شبکه‌های اجتماعی را فرصتی برای همگرایی رسانه ای خبرگزاری‌ها می‌دانند.خبرگان اعتقادی به حذف رسانه‌های سنتی ندارند.1/11درصد (خیلی کم) و50درصد (متوسط)ودرمجموع 1/61درصدتمایلی به حذف رسانه‌های سنتی ندارندزیرا این رسانه‌ها با همگرایی رسانه‌های جدیدمی توانند همچنان به کار اطلاع رسانی خود درجامعه وبه ویژه درایام مهمی چون انتخابات ریاست جمهوری ادامه دهندومخاطبان خودرا ازدست ندهند.نکته مهمی که دراین یافته‌ها قابل مطالعه است نقش روزنامه نگاری شهروندی درهمگرایی رسانه ای است.3/72درصد ازامتیاز خیلی کم تا متوسط برای نقش روزنامه نگاری شهروندی درهمگرایی رسانه ای قائل شده اند وفقط 7/27درصد برای روزنامه نگاری شهروندی درهمگرایی رسانه ای امتیازی درنظر گرفته اند.
درجدول رتبه بندی ایده‌های خبرگان برای همگرایی رسانه ای که پس ازآزمون فریدمن انجام شدودرجدول شماره 2 قابل ملاحظه است می‌بینیم که همکاری خبرگزاری‌ها با شبکه‌های اجتماعی وپس ازآن خلاصه نویسی وبه کارگیری شبکه‌های اجتماعی رتبه‌های اول تا سوم رادارند.نکته جالب توجه رتبه25 نقش روزنامه نگاری شهروندی ورتبه 28 رعایت حریم خصوصی درهمگرایی رسانه ای است.

جدول شماره 2-رتبه بندی ایده‌های خبرگان

میانگین رتبه	ایده	ردیف
47/24	همکاری باشبکه ها	1
81/19	خلاصه نویسی	2
78/19	به کارگیری شکه ها	3
75/19	روزآمدشدن	4
61/19	آینده موفق موبایل	5
53/19	شبکه‌ها درتحریریه	6
44/19	تولیدات چندرسانه ای	7
89/18	بسته‌های جدید	8
64/18	تفاوت با شبکه ها	9
64/18	استفاده ازشبکه ها	10
47/18	شبکه‌ها فرصتند	11
08/18	جذابیت شبکه ها	12
64/17	سه عامل	13
64/16	خبرآنلاین	14
83/15	ذائقه مخاطب	15
42/15	اخبارجعلی شبکه ها	16
11/15	استقبال ازشبکه ها	17
03/15	عدم رفتار خاکستری	18
00/15	عدم حذف رسانه ها	19
31/14	تداوم فعالیت	20
89/13	عتمادآفرینی	21
33/13	ارزش خبری	22
28/13	ابزار انتشار	23
11/13	ابزار مکمل	24
69/12	روزنامه نگاری شهروندی	25
67/11	کمبودها	26
47/9	حذف رسانه سنتی	27
56/8	حریم خصوصی	28
19/7	همپوشانی اطلاع رسانی	29
72/4	نوآوری یا مرگ رسانه	30

 

X2=150/04 d.f=29 p˂0/001 

 هچنین نتایج آزمون کای اسکوئر نیز حکایت ازمعنی داربودن رابطه بین ایده‌های خبرگان برای همگرایی رسانه ای است.

ازآنجا که ممکن است ایده‌هایی از نظر خبرگان پوشیده انده باشد.محقق با استفاده از تحلیل عاملی درصدد شناخته شدن این ایده‌ها برآمد.

 
تحلیل عاملی برای شناخت پیش بینی‌های ناشناخته خبرگان

        در این تحقیق برای شناخت پیش بینی‌های ناشناخته از میان 30 پیش بینی ارائه شده در روش دلفی، از تحلیل عاملی استفاده شد. برای تحلیل عاملی با استفاده از «تحلیل مؤلفه‌های اصلی»5 و رسیدن به ساختار ساده، عامل‌ها به روش «واریماكس»6 مستقیم چرخش داده شدند. سپس با استفاده از «مقدار ویژه»7 و «آزمون اسكری»8تعداد عوامل ناشناخته و پنهان، 5 مورد معرفی شدند.

نتایج تحلیل عاملی در پاسخ‌های خبرگان حوزه خبر وخبرگزاری درجدول شماره 1 آمده است:

جدول شماره 3: ماتریس ساختار چرخش یك واریماكس مستقیم 6 عاملی از یك راه حل مؤلفه‌های اصلی برای نمرات مقیاس لیكرت پیش بینی سرآمدان

Rotated Component Matrixa
	Component
	1	2	3	4	5
تداوم فعالیت	.699
همپوشانی اطلاع رسانی					-.776
ابزارمکمل			.684
همکاری با شبکه ها	.860
اعتمادآفرینی				.687
عدم حذف رسانه ها				-.645
خلاصه نویسی					.773
ارزش خبری	.792
بکارگیری شبکه ها	.777
جذابیت شبکه ها
عدم رفتارخاکستری			.732
سه عامل		-.555	.515
تفاوت با شبکه ها					-.674
استفاده ازشبکه ها		.721
روزآمدشدن		.506
تولیدات چندرسانه ای	.742
حریم خصوصی				.703
ابزارانتشار		-.533		.657
اخبارجعلی شبکه ها		.628
ذائقه مخاطب		.892
حذف رسانه سنتی					.590
روزنامه نگاری شهروندی					.608
کمبودها				.795
بسته‌های جدید			.753
آینده موفق موبایل			.691
استقبال ازشبکه ها
نوآوری یا مرگ
خبرآنلاین			.667
شبکه‌ها فرصتند	.812
شبکه‌ها درتحریریه
Extraction Method: Principal Component Analysis.  Rotation Method: Varimax with Kaiser Normalization.
a. Rotation converged in 11 iterations.

تعداد آزمودنی‌ها (یعنی كسانی كه به پرسش‌های 1 تا 30 پاسخ داده اند)18نفر و تعداد آزمون‌ها 30 پرسش بوده است.

        آزمون بارتلز و مقدار KMO نیز نشان دهنده معنی‌داری تحلیل عاملی است.

        001/0 P < و                816/0 KMO =

در این تحلیل تنها بارهای عاملی بزرگتر از نیم (50/0) در نتایج ظاهر شده‌اند تا كار محقق برای نامگذاری آسان شود.

Suppress absolute Values Less than 0/50

پس از بررسی وزن عامل‌های تعیین شده در جدول شماره 1 مشاهده می‌شودكه می‌توان برای عامل 1 تا 5عناوین زیر را انتخاب كرد و آنها را نامگذاری نمود:

1-                      شبکه‌های اجتماعی(اولویت دارند درپخش خبرمانند فرانس پرس عمل شود)

2-                      نگارش خبر(رعایت خلاصه نویسی)

3-                      محتوای خبر(ارزش‌های خبری مهم اند)

4-                      همپوشانی رسانه ای(انتشار درشبکه‌ها وهمپوشانی درسایت خبرگزاری)

5-                      نوآوری(بسته‌های جدید برای ارائه خبر)

طرح این مطالعه یك تحلیل اكتشافی برای مكان یابی عامل‌های ناشناخته در پیش بینی خبرگان حوزه خبر درایران بود. از آنجا كه پرسش‌ها متورم نبودند و نامگذاری نیز به سهولت انجام شد می‌توان گفت طرح پرسش‌های 30 گانه در پرسش نامه خوب بوده است. یا بهتر بگوییم نمونه خبرگان به هم رأی ای و همگرایی لازم برای طراحی پرسش نامه تحقیق توسط محقق رسیده بودند.

بحث ونتیجه گیری

نتایج مقایسه خروجی این دو خبرگزاری درتحلیل محتوای مطالب منتشر شده نشان داد: تمامی اخبار مورد مطالعه در خروجی خبرگزاری فرانسه در هر دو خروجی سایت و شبکه‌های اجتماعی این خبرگزاری منتشر شده است. این در حالی است که مطالعه خروجی ایرنا نشان داده بود که حدود 53 درصد اخبار از طریق سایت خبرگزاری ایرنا منتشر شده، نزدیک به یک درصد از طریق شبکه‌های اجتماعی و 46.2 درصد اخبار نیز همزمان در سایت خبرگزاری ایرنا و شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است.

در حالیکه در خروجی ایرنا منبع بیش از 90 درصد اخبار خبرنگار بوده. منبع تمام خبرهای خبرگزاری فرانسه، خبرنگار این رسانه بوده است. 

بیشترین حجم خبرهای خبرگزاری فرانسه با 1/38 در صد به صورت گزارش تولید شده است در حالیکه در ایرنا این رقم 6.7 درصد بود. 

سبک 5/9درصد مطالب منتشر شده خبرگزاری فرانسه به صورت خبر، 19 درصد مصاحبه، 3/14درصد مقاله تحلیلی،و 19 در صد سایر بوده است.. تنوع سبک تولیدات خبرگزاری‌ها و استفاده بیشتراز گزارش، مصاحبه و تحلیل از جمله نقاط قوت خبرگزاری‌ها به حساب می‌اید در حالی که نزدیک به 70 در صد مطالب خروجی ایرنا به صورت خبر بوده است. این رقم در خبرگزاری فرانسه 5/9درصدبود. خبرگزاری فرانسه در بخش مصاحبه، مقاله تحلیلی وضعیت بهتری نسبت به ایرنا داشته است.

در حالیکه جهت گیری 30.4 درصد خبرهای ایرنا مثبت است خبرگزاری فرانسه 4.8 درصدجهت گیری مثبت داشته است. 95.2 در صد خبرهای خبرگزاری فرانسه جهت گیری خنثی داشته است. گرایش 14.3 درصد مطالب خبرگزاری فرانسه رویدادگرا و گرایش 7/85 درصد مطالب موضوع گرا بوده است. اینکه بیشتر خبرهای خبرگزاری فرانسه موضوع گرا بوده است یکی امتیاز برای این خبرگزاری به حساب می‌اید. گرایش کمی بیش از نیمی از خبرهای ایرنا، نیز موضوع گرا بوده است. تمامی اخبار خبرگزاری فرانسه دارای وحدت موضوعی بوده است. از انجا که توجه به وحدت موضوعی در خبر و پرهیز از پراکندگی موضوعات در یک خبر از اصول حرفه ای است می‌توان نگاه حرفه ای خبرگزاری فرانسه به وحدت موضوعی در تولیدخبر را بیان کرد.

 نتایج حاصل از مصاحبه با صاحبنظران و نخبگان :

درنمودارشماره 1 نمودار که محقق از تلفیق یافته‌های تحلیل محتوا وروش دلفی وکسب ایده‌های خبرگان ترسیم کرده است ماتریس تعامل و همگرایی رسانه ای بین خبرگزاری‌ها و شبکه‌های اجتماعی در چهار حوزه اولویت شبکه‌های اجتماعی، همپوشانی رسانه ای، ارزش‌های خبری در شبکه‌های اجتماعی و نگارش خبر برای شبکه‌های اجتماعی تبیین شده است. دردایره اول زیر مجموعه‌های الزامات همگرایی رسانه شامل: اولویت شبکه‌های اجتماعی، نگارش خبر برای شبکه‌های اجتماعی، ارزش‌های خبری در شبکه‌های اجتماعی، همپوشانی رسانه ای و نوآوری وسپس دردایره دوم الزامات آنها مشخص شده است مثلا برای الزامات ارزش‌های خبری رعایت:برخورد،شهرت، جذابیت وفراگیری زیاد وبالاالزامی است.،بر اساس نظرات متخصصان، خبرگزاری‌ها برای ادامه حیات خود باید شبکه‌های اجتماعی را باور کنند. خوب بشناسند، نیروی انسانی برای آنها تربیت کنند، شیوه‌های بسته بندی محصولات خبری ازطریق شبکه‌های اجتماعی را به کار بگیرند و آموزش دهند و بتوانند از این ظرفیت جدید بخوبی استفاده کنند. خبرگزاری‌ها بایستی به اعتماد آفرینی و پرهیز از سانسور روی بیاورند.

به عقیده کارشناسان خبرگزاری‌های مطرح دنیا یک استراتژی برای حضور در شبکه‌های اجتماعی دارند که در آن سیاست‌های اصلی فعالیت در شبکه‌های اجتماعی را مشخص می‌کنند. در کنار آن یک برنامه اجرایی دارند که منطبق بر آن به دنبال اجرای آن استراتژی است. در این برنامه اجرایی، نوع و جنس محتوا، ساعت و روزهای انتشار و غیره مشخص شده است. ارزیابی شبکه اجتماعی مشخص است. بودجه کاملا شفاف است. پلتفرم‌ها کاملا مشخص شده است.

نمودارشماره 1-پنج عامل مهم درهمگرایی رسانه ای

 

پیشنهادهای تحقیق

1-       مشخص کردن اهداف اصلی خبرگزاری‌ها از بکارگیری شبکه‌های اجتماعی و مخاطبان مد نظر بسیار با اهمیت است.سازمان‌های خبری لازم است ابتدا اهداف خود را از بکارگیری شبکه‌های اجتماعی مشخص کنند و سپس بر اساس این اهداف اقدام به تولید و توزیع تولیدات خود داشته باشند.

2-       خبرگزاری‌ها باید بتوانند با مخاطبان خود در شبکه‌های اجتماعی تعامل کنند. مخاطب امروزی می‌خواهد بداند که در همین لحظه چه اتفاقی می‌افتد.آن‌هایی که فکر می‌کنند تا فردا وقت دارند که اطلاع رسانی کنند در اشتباهند.

3-       ازنظر خبرگان، خبرگزاری‌ها هیچ راهی برای فرار از شبکه‌های اجتماعی ندارندو باید از شبکه‌های اجتماعی استفاده کنند چه به عنوان منبع خبری،راهی برای ارتباط با مخاطبان، مشتریان و متخصصان و یا راهی برای اشتراک پیشرفت‌ها و خدمات جدید و یا فقط برای انتشار اخبار، تصاویر و فیلم ها، گرچه رسانه‌های اجتماعی ناپایداری و خطراتی هم برای رسانه‌های خبری به همراه دارند.

4-       خبرگزاری‌ها باید شبکه‌های اجتماعی را باور کنند. خوب بشناسند. نیروی انسانی برای آنها تربیت کنند. شیوه‌های بسته بندی محصولات خبری ازطریق شبکه‌های اجتماعی را به کار بگیرند و آموزش دهند و بتوانند از این ظرفیت جدید بخوبی استفاده کنند

5-       خبرگزاری‌ها خبرنگاران خود را برای دانش افزایی در جهت کاربرد صحیح شبکه‌های اجتماعی ترغیب و تشویق کنندو مقررات و ضوابطی را برای فعالیت خبرنگاران خود در شبکه‌های اجتماعی وضع کنندو مثلا بگویند خبرنگاران در این چارچوب می‌توانند در توئیتر فعال باشند.

6-       خبرگزاری‌ها مدیریت شبکه‌های اجتماعی را در ساختار بخش خبر خود پیش بینی کنند و در اتاق خبر میز شبکه‌های اجتماعی را در کنار میز سردبیری تشکیل دهند و نشست‌های مشترک سردبیران سایت و سردبیران شبکه‌های اجتماعی را به صورت روزانه ترتیب دهند.

7-       خبرگزاری‌ها باید قابلیت ترکیب متن، عکس و فیلم و خلق شیوه‌های نو خبررسانی را برای پاسخ گویی بهمخاطبان متنوع و متکثر در دستور کار خود قرار دهند و تولیدات به صورت کوتاه همراه با فیلم، تصویر، نمودار و گرافیک در اختیار سردبیر شبکه‌های اجتماعی قرار گیرد.

8-       گروه رصد اخبار شبکه‌های اجتماعی داخلی و خارجی در مدیریت شبکه‌های اجتماعی تشکیل شود.

9-       خبرگزاری‌ها که به شکلی از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند باید همواره پیشرفت‌های موجود در این حوزه را دنبال کنند و آموزش ها، کارگاه‌ها و راهنمایی‌های خود را به روز رسانی کنند.

10-       خبرگزاری‌ها لازم است، از تغییرات، تحولات و نوآوریهای سخت افزاری و نرم افزاری دنیای دیجیتال و شبکه‌های اجتماعی آگاهی کامل داشته باشند و تلاش کنند جایگاهی در این فضای جدید پیدا کنند تا بتوانند بر توانایی‌های خود متمرکز شوندو مخاطبان بیشتری جذب کنند.

پی نوشت ها

1-Chris Paterson

2- McQuail

3- Life-World

4-Mixed Method

5- principal component Analysis

6- Varimax

7- Eigenvalue

8- Scree plot

منابع

منابع فارسی

دال زتو،س و لوگمایر،آ.(1397).هم گرایی رسانه ای،مترجم سمیه لبافی امیرمختاری محدثه عقبایی،تهران :انتشارات دنیای اقتصاد 

دیو سالار،ع.(1391). قدرت اطلاعات تاثیر اطلاعات بر نظریه توسعه،تهران: انتشارات تیسا

کاستلز، م. ( 1380). عصر اطلاعات : ظهور جامعه شبکه ای ( جلد اول)، ترجمه احد علیقیان و افشین خاکباز، تهران : انتشارات طرح نو

کاستلز م. (1389).عصر اطلاعات: اقتصاد، جامعه و فرهنگ: پایان هزاره، احد علیقلیان (مترجم)، افشین خاکباز (مترجم)، تهران، نشر نو 

کرسول،ج. د. وکلارک،پ(1394).روش‌های پژوهش ترکیبی،مترجم علیرضا کیامنش وجاویدسرایی،تهران:آییژ

معتمدنژاد، ك. ( 1389 ). ارتباطات بین المللی، تهران: دفتر مطالعات و توسعه رسانه ها، جلد یكم.

مک کوایل،د و ویندال،س.(1388). مدل‌های ارتباطات جمعی، ترجمه گودرز میرانی، تهران : دفتر پژوهش‌های رادیو

مهدی زاده، س. (1393). نظریه‌های رسانه اندیشه‌های رایج و دیدگاههای انتقادی،تهران : انتشارات همشهری

منابع لاتین

Britanica Online Encyclopedia,(2013),Accessed January 12,2013,from http://www.britanica.com/EBchecked/topic/1425043/media-convergence

Jenkins,H,(2006),Convergence Culture,Where old and new media collid,New York:New York University Press.

 MQuail,D (2006)Mcguail,s Mass Communication Theory,Sage Publication

Paterson, Chris (2006. News Agency Dominance in International News on the

Rasmussen, T (2000) Social Theory and Communication Technology, Aldershod: Ashgate.

Russ-Mohl,S.,Nienstedt,H.W.,&Wiczek,B,(2013),Hntroduction,In s.Russ-Mohl,H,W, Nienstedt,H.W.,&Wiczek,B(eds),Journalism and media convergence(pp.3-18).Berlin/Boston:De Gruyter.Study of Undergraduate Students and Information Technology, 2008 Retrieved from www.educause.edu/ecar

Slideshaire,(2018),Digital in 2018 in Southern Asia at:

https://www.slideshare.net/wearesocial/digital-in-2018-in-southern-asia-86866282

Tashakori,A.,& Teddlie,c.(2003).the past and future of mixed methods research:From data trangulation to mixed model designs.In A.Tashakori& C.Taddlie(Eds.),Handbook of mixed methods in social and behavioral research(pp.671-701).Thousand Oaks,CA:Sage.

 

1

 

---