شکوائیه در مجموعة شعر «ماه در مرداب» پرویز ناتل خانلری

محورهای موضوعی : زبان و ادبیات فارسی

بتول عزیزی جیرآبادی ¹ (دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد اهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اهر، ایران.)
نرگس اصغری گوار ² (استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد اهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اهر، ایران)
علی رمضانی ³ (استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد اهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اهر، ایران)

تاریخ دریافت : 1400/10/02 تاریخ پذیرش : 1401/06/21 تاریخ انتشار : 1401/11/01

کلید واژه: شعر غنایی, شکوائیه, خانلری, ماه در مرداب,

چکیده مقاله :

بررسی عناصر ادب غنایی و چگونگی کاربرد آن در اشعار شعرای معاصر می‌تواند ما را به شناخت مفاهیم تازه‌ای از اندیشه و شعر آن‌ها سوق دهد. یکی از این مؤلفه ها شکوائیه است. بیان درد و رنج، بخش گسترده‌ای از مضامین شعر و ادب زبان فارسی را تشکیل می‌دهد. همان‌طور که می‌توانیم همه خوشحالی یا احساسات دیگر را تجربه ‌می‌کنیم، ممکن است گاهی نیز غمگین شده و احساس غم و اندوه را تجربه کنیم. شاعران که روحی لطیف و حساس دارند، بیشترین تأثیر و تأثر را از این حس و حال پذیرفته، دقیق و موشکافانه به این موضوع پرداخته‌اند. شکوائیه در همة ادوار شعر فارسی بوده، اما در شعر معاصر نوع نگرش شعرا به این مضمون به سبب مسائل سیاسی و اجتماعی و پدیدار شدن شعر نو نیمایی متفاوت است. مقالة حاضر به بررسی شکوائیه در مجموعة شعر ماه در مرداب پرویز خانلری پرداخته است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که غالب دردهای شاعر فردی بوده، اما از انواع دیگر درد نیز از جمله رنج مردم جامعه، فریاد از ضدارزش‌ها، شکوه از فلک، خفقان سیاسی و عدم آزادی سخن می‌گوید.

چکیده انگلیسی:

The study of lyrical literature types and their usage in the poems of contemporary poets can help us for understanding novel concepts in poets’ notions and poetries. One of the genres of this category is “complaint”. A great number of themes of the Persian poetries consist of the expression of personal pains and sufferings; human beings can experience sadness and sorrow as well as all other feelings like happiness. Since poets are highly sensitive people, they have been affected the most by this issue and scrutinized it. Although complaints have been used in all the periods of Persian poetry, in contemporary poetry because of political and social issues and the emergence of Nimai modern poetry, poets’ perspectives about them are different. The main purpose of the present study was to examine complaints used in an anthology of poems named “Mah dar mordab” (Moon in Marsh) written by Parviz Khanlari. Although the results of the study indicated that a large portion of the poet’s complaints were personal complaints, there are also cases of other types of complaints in his poems including social sufferings, objection to anti-values, dissatisfaction with life, political repression, and absence of freedom.

منابع و مأخذ:

امین، حسن (1384). ادبیات معاصر ایران. تهران: دایره‌‌المعارف ایران‌شناسی.

باباصفری، علی‌اصغر؛ طالب‌زاده نوشین (1394). بررسی و تحلیل شکوائیة اجتماعی در شعر معاصر. ادبیات پارسی معاصر. 3 (1)، 51 –31.

جعفری‌جزی، مسعود (1378). سیر رومانتیسم در اروپا. تهران: مرکز.

حاکمی، اسماعیل (1386). تحقیق درباره ادبیات غنایی ایران و انواع شعر غنایی. تهران: دانشگاه تهران.

دهخدا، علی اکبر (1377). لغت نامه. چاپ دوم. تهران: دانشگاه تهران.

رزمجو، حسین (1385). انواع ادبی و آثار آن در زبان فارسی. مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.

رستگار فسایی، منصور (1379). احوال و آثار پرویز ناتل خانلری. تهران: طرح نو.

زارعی سبهتی، مرضیه (1391). بررسی مجموعه شعر ماه در مرداب ناتل خانلری. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه پیام نور یزد، یزد، ایران.

زرین‌کوب، عبدالحسین (1376). حکایت همچنان باقى. تهران: سخن.

شفیعی‌کدکنی، محمدرضا (1378). ادبیات فارسی از عصر جامی تا روزگار ما. تهران: نی.

شمیسا، سیروس (1373). سیر غزل در شعر فارسی. تهران: فردوس

طالب‌زاده، نوشین؛ حسام‌پور، سعید (1398). بررسی و تحلیل شکواییه در شعر ملک‌الشعرای بهار. تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا). 11 (39)، 50-31.

ظفری، ولی الله (1388). حبسیه در ادب فارسی (از آغاز شعر پارسی تا پایان زندیه). تهران: امیرکبیر.

فتوحی، محمود (1386). بلاغت تصویر. تهران: سخن.

فرشیدورد، خسرو (1357). در گلستان خیال حافظ. تهران: بنیاد نیکوکاری ایران.

قرآن کریم (1386). مترجم مهدی الهی‌قمشه‌ای. قم: انتشارات دارالفکر.

گروه نویسندگان (1370). قافله سالار سخن (خانلری). تهران: البرز.

مسکوب، ترانه (1392). سالشمار زندگی و آثار دکتر پرویز ناتل خانلری، ادبیات و زبان‌ها. بخارا، 15 (94)، 147-137.

مصطفوی‌نیا، سیدمحمدرضی؛ توکلی‌محمدی، محمودرضا؛ محمودی، سلمان (1390). بررسی تطبیقی رمز عقاب در شعر پرویز ناتل خانلری و عمر ابورشه. بوستان ادب دانشگاه شیراز. 3 (10)، 88-67.

ناتل خانلری، پرویز (1392). ماه در مرداب، (مجموعه اشعار ناتل خانلری). تهران: معین.

نیکخواه، نفیسه (1395). بررسی سبک‌شناسانة مثنوی عقاب خانلری از منظر ویژگی‌های زبانی، ادبی و فکری. زبان و ادب فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج. 8 (26 و 27)، 328-311.

واحد، اسدالله؛ نوری باهر، محمدعلی (1390). مقایسة تحلیلی معانی فکری سبک شکوائیه‌های انوری و خاقانی. سبک‌شناسی نظم و نثر فارسی، (بهار ادب). 4 (12)، 327-305.

یاحقی، محمدجعفر (1387). جویبار لحظه‌ها. تهران: جامی.

Amin, H. (2005). Contemporary Iranian Literature. Tehran: Iranian Encyclopedia.

Babasafari, A. & Talebzadeh, N. (2015). Examination and analysis of social complaints in contemporary poetry. Contemporary Persian Literature. 3 (1), 31-51.

Dehkhoda, A. (1998). Dictionary. 2^nd Edition. Tehran: University of Tehran.

Fatuhi, M. (2007). Image Rhetoric. Tehran: Sokhan.

Farshidvard, Kh. (1978). In Golestan Fiction Hafez. Tehran: Iran Philanthropic Foundation.

Hakemi, E. (2007). Research on Iranian Lyrical Literature and Genres of Lyrical Poetry. Tehran: University of Tehran.

Holy Quran (2008). M. Elahi Qomshaei (Trans.). Qom: Dar al-Fekr.

Jafari Jazi, M. (1999). Romanticism in Europe. Tehran: Markaz.

Moskob, T. (2012). Chronology of the life and works of Dr. Parviz Natal Khanlari, literature and languages. Bukhara. 15 (94), 137-147.

Mustafavinia, M.; Tavakoli Mohammadi, M. & Mahmoudi, S. (2019). Comparative study of the code of the eagle in the poetry of Parviz Natal Khanleri and Omar Aborsheh. Boustan Adab, Shiraz University. 3 (10), 67-88.

Natal Khanlari, P. (2013). Moon in Marsh, (Poetry Collection of Natal Khanlari's Poems). Tehran: Moin.

Nikkhah, N. (2017). A stylistic study of Eagle by Khanlari from the perspective of linguistic, literary and intellectual features. Persian language and literature, Islamic Azad University, Sanandaj Branch. 8 (26-27), 311-328.

Razmjoo, H. (2006). Literary Genres and Their Works in Persian Language. Mashhad: Ferdowsi University of Mashhad.

Rostghar Fasaei, M. (2000). The Life and Works of Parviz Natal Khanlari. Tehran: Tarhe Now.

Shafiei-Kadakani, M. (1999). Persian Literature from the Jami Era to Our Time. Tehran: Ney.

Shamisa, S. (1994). Ghazal in Persian Poetry. Tehran: Ferdous.

Talebzadeh, N. & Hossampour, S. (2019). Examination and analysis of complaints in the poetry of Bahar. Analysis of Persian Language and Literature Texts (Dehkhoda). 11 (39), 31-50.

Vahid, A. & Nouri Baher, M. (2014). Analytical comparison of the intellectual meanings of Anvari and Khaqani's complaints style. Persian Poetry and Prose Stylistics, (Bahar Adeb). 4 (12), 305-327.

Writers group (1991). Qafelahsalar-e- Sokhan (Khanlari). Tehran: Alborz.

ahaghi, M. (2008). The Stream of Moments. Tehran: Jami.

Zarei, M. (2012). The Review of Moon in Marsh Poetry Collection by Natal Khanlari. M.A. Thesis. Payam Noor University of Yazd. Yazd. Iran.

Zarinkoob, A. (1997). The Story Still Remains. Tehran: Sokhan.

Zafari, W. (2009). Habsiyeh (Imprisonment) in Persian Literature (from the Beginning of Persian Poetry to the End of Zandiyeh). Tehran: Amir Kabir.