نقد روانکاوانه«شرح پریشانی» وحشی بافقی

محورهای موضوعی : زبان و ادبیات فارسی

کیومرث خانبابازاده ^{1 *}

1 - دانش‌آموختۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه گیلان

تاریخ دریافت : 1398/03/20 تاریخ پذیرش : 1398/07/18 تاریخ انتشار : 1398/08/15

کلید واژه: ناخودآگاه, وحشی بافقی, خودآگاه, نقدِ روانکاوانه,

چکیده مقاله :

درشعرِشرح پریشانی، وحشی بافقی، به شرح رابطه عشقی خود با معشوق خود می‌پردازد. با توجه به نظریة ناخودآگاه فروید، شاعر در روند شرح حال پریشانی خود کلمه ها و جمله هایی را ناخواسته از ضمیر و ناخود آگاه یا نهاد خود بر زبان می آورد که نهاد و ضمیر او را برای ما آشکار می سازد. با این همه شاعر با داشتن خودآگاه نیرومند تلاش می کند ناخودآگاه خود را به گونه ای ماهرانه مهار کند و بر واقعیت درونی خود سرپوش بگذارد. به گفتة فروید با این کارش امیال خود را به ناخود آگاه می سپارد و بهای متمدن شدن خودش را می پردازد. در این راه شاعر گاهی با اشاره به داستا نی کهن و مقدس لغزش زبانی خودش را توجیه می کند. کوشش وحشی یعنی جدال میان خودآگاه و ناخود آگاه باعث ایجاد نوعی تضاد درونی در این شعر شده است که تا پایان شعر ادامه دارد و شاعر نمی تواند خودش را از این تضاد رها کند و نتیجه ای قطعی بگیرد. و شاید به این دلیل است که به درد دل می پردازد، بلکه سخنانش دل معشوق را نرم کند و با او کنار بیاید.

چکیده انگلیسی:

In his work “sharh-e- parishani”, VahshiyeBafghi explains his amorous relationship with his beloved. According to Freud’s Unconsciousness Theory, the poet ‘unconsciously’ elicits words and sentences unwittingly From his ‘unconscious’ or ‘Id’ which reveals both his ‘Id’ and ‘inner self’ to us. However, the poet tries to control his ‘unconsciousness’ completelyand conceal the reality of his ‘inner self’.As Freud has told,in this way he sends his desires to his ‘unconsciousness’ and pays for being civilized. Following this track, the poet sometimes justifies his sliptonguesthrough alluding to an old and sacred story. Vahshi’s efforts i.e. the conflict between ‘consciousness’ and ‘unconsciousness’ has led to an internal conflict in his poem which continues up to the end of the poem, and the poet is not able to release himself from this conflict and can‌‌not come to a conclusion absolutely. That is why he pours out his heart to the beloved in order to soften his heart and come to terms with him.