بررسی و تحلیل آیین های مربوط به ازدواج در مثنوی معنوی و غزلیات شمس
محورهای موضوعی : زبان و ادبیات فارسیوحید رحمانی خلیلی 1 , پروین دخت مشهور 2 , سید حسین سیدی 3
1 - گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور، نیشابور، ایران.
2 - گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور، نیشابور، ایران.
3 - گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
کلید واژه: مثنوی, مولانا, غزلیات شمس, ازدواج, فرهنگ ایرانی,
چکیده مقاله :
مولانا در مثنوی و غزلیات شمس به عنوان یک عارف عاشق، از اجتماع و موضوعات پیرامون مردم غافل نبوده و آثار خود را به محل تلاقی مسائل شخصی و اجتماعی بدل کرده است. در میان این مسائل، پرداختن به آیین ازدواج درخور توجه است. در مقالۀ حاضر، با تکیه بر روش توصیفی – تحلیلی، آداب و رسوم مربوط به ازدواج در مثنوی و غزلیات شمس بررسی شده تا به این پرسش اصلی پاسخ داده شود که کارکرد اصلی ذکر آیین‌هایی چون خواستگاری و خوزه‌گری، چادر و روبند افکندن و مستوری عروس، مهریه، تعیین روز و ماه سعد، بردن هدیه (دست‌پیمان، نشانی و قماش)، آذین بستن کوی و برزن، آراستن عروس و حنابستن او، دست-افشانی و سماع و ساز و آواز، جهیزیه و شب گِردک یا زفاف، در دو اثر مذکور چه بوده است؟ به نظر می‌رسد مولانا از ین طریق، به تشریح و تبیین بخشی از منظومۀ فکری خود پرداخته و موجب سهولت در فرایند درک مخاطب از مهین‌ترین موضوعات عرفانی، دینی، تعلیمی و عاشقانه شده و به مفاهیم انتزاعی، عینیت بخشیده است. ضمن اینکه تشریح کیفیت آیین‌های پیرامون ازدواج در فرهنگ ایرانی به جنبه‌های اجتماعی و مردمی شعر مولانا قوت بیشتری بخشیده است.