تحلیل و تطبیق عناصر برجستة (طبیعت، تخیل و کیش آزادی) در آثار لرد بایرون و سیمین بهبهانی با تأکید بر سویۀ ارتباطی این مؤلفه‌ها
محورهای موضوعی : زبان و ادبیات فارسی
فرزاد رستمی
1
(دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران)
مرتضی رشیدی
2
(استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران)
کلید واژه: مدرنیسم, آزادی, طبیعت, رمانتیسم, تخیّل, سیمین بهبهانی, لرد بایرون,
چکیده مقاله :
جنبش رمانتیسم تحولی مهم در تاریخ هنر و تفکر جهانی است. از میان مؤلفه های قابل توجه این جنبش طبیعت، تخیل و کیش آزادی انتخاب شده اند، بررسی این سه عنصر بر اساس بسامد بالای کاربرد آنها در اشعار لرد بایرون و سمیمن بهبهانی انتخاب شده است. به اعتبارِ سویۀ ارتباطی میان این عناصر می توان دریافت که گرایش به طبیعت، تخیّل و کیش آزادی نسبت به سایر عناصر رمانتیسم، دارای نقش اساسی هستند. نتیجۀ بررسی تطبیقی این مؤلفه ها نشان می دهد این دو شاعر هرچند از جغرافیا، تاریخ، فرهنگ و جنسیت مختلف اند، می توان قرابت هایی یافت که ریشه در درکی مشترک از ماهیت هنر رمانتیک دارد. نتایج مقالۀ حاضر که با روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است، نشان می دهد که تخیل امری اساسی و پیوندیافته با سایر مؤلفه هایی است که شعریت متن را ممکن می کند؛ برخلاف بایرون که علی رغم کوشش های بسیارش نمی تواند آزادی را به عنوان امری مشخص صورت بندیِ ادبی کند و انوار رنگین آزادی در شعر بهبهانی، در ستایش او از جنس زن کانونی می شود. اما رابطه های این عناصر در شعر هر دو عنصر مورد بررسی به شکل مشابهی نشان می دهد که طبیعت در حالی که تجلّی آزادی است، منبعی زوال نیافتنی برای تخیّل محسوب می شود، در حالی که اساساً خودِ تخیّل در شعر رمانتیک مصداقی از آزادی روح و اندیشه است.
Romanticism is an important move in the history of art and global thinking. In the present study, nature, imagination, and freedom have been selected from among the significant elements of romanticism based on the high frequency in the poems by Lord Byron and Simin Behbahani. Taking the relationship between and among these elements into account, it could be seen that the tendency towards nature, imagination and freedom play basic roles compared with the other elements of romanticism. The results of a comparative analysis of the aforementioned elements show that, although different in terms of geography, history, culture, and gender, these two poets have some things in common which stem from a common understanding of the nature of romanticism. The results of the present descriptive-analytic study indicated that imagination is a basic issue linked with other poetic elements. Unlike Byron who cannot literarily configure freedom as a specific issue despite his great efforts, freedom could be found in Behbahani’s poems admiring woman as a gender. However, the relationship between these elements in the poem of both poets similarly show that nature is an eternal source for imagination while showing freedom whereas the very imagination represents the freedom of soul and thought in romanticism.
انوشه، حسن (1395)، فرهنگنامة ادبی فارسی، جلد دوم، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
بهبهانی، سیمین (1392)، مجموعه اشعار، چاپ سوم، تهران: نگاه.
جعفری، مسعود (1386)، سیر رمانتیسم در اروپا. تهران: نشرمرکز.
دیچز، دیوید (1366)، شیوه‌های نقد ادبی، ترجمۀ غلامحسین یوسفی و محمد تقی صدقیانی، تهران: علمی.
رحیمی، سیدمهدی؛ شامیان ساروکلایی، اکبر و ثریامحابد، زینب (1392)، «جلوههای رمانتیسم در شعر سیمین بهبهانی»، پژوهش‌نامۀ ادب غنایی، سال 11، شماره 21، صص 103-124.
سمیع، غلامرضا؛ گیتو، روزبه (1386)، «لرد بایرون و سرزمین ایران»، علوم ادبی، سال اول، شماره 3، صص 47-69.
ساجدی، طهمورث (1387)، از ادبیات تطبیقی تا نقد ادبی، تهران: امیرکبیر.
سیدحسینی، رضا (1383)، مکتبهای ادبی. تهران: نگاه.
سینگر، پیتر (1388)، هگل، ترجمه عزتالله فولادوند، تهران: طرح نو، چاپ دوم.
شفا، شجاع الدین(1334)، زیباترین اشعار بایرون، تهران: صفی علیشاه.
شمیسا، سیروس (1390)، مکتبهای ادبی،تهران: قطره.
عابدی، کامیار (1397)، سیمین بهبهانی: شاعر و تکاپوگر مدنی، تهران: جهان کتاب.
فروید، زیگموند (1389)، ناخوشایندیهای فرهنگ،ترجمۀ امید مهرگان، تهران: گام نو، چاپ دوم.
فورست، لیلیان (1375)، رمانتیسم، ترجمۀ مسعود جعفری جزی، تهران: مرکز.
فتوحی، محمود (1384)، بلاغت تصویر، تهران: سخن.
کادن، جی. ای (1388)، فرهنگ ادبیات و نقد، کاظم فیرزمند، تهران: شادگان.
کاچرن، پیتر (2009)، مدرنیسم، ترجمۀ رضا رضایی، تهران: نشر ماهی.
لوکاچ، گئورگ (1386)، «در باب فلسفۀ رمانتیک زندگی»، ترجمۀ مراد فرهادپور، ارغنون، شماره 2، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
هارلند، ریچارد (1387)، پیشدرآمدیبرنظریه‌هایادبیازافلاطونتابارت، ترجمۀ محمد معصومی و شاپور جورکش، تهران: چشمه.
Bloom, Harold 2009, George Gordon, Lord Byron (Bloom's Classic Critical Views)
Gordon Byron, George. (2012). George Gordon Byron- poems. Poemhunter.com - The World's Poetry Archive
_||_Anousheh, Hasan (1381). Persian Literary Dictionary. Tehran: Ministry of culture and Islamic guidance
Behbahani, Simin (1392). Collection of poems, third publication. Tehran: Negah Publication.
Jafari, Masoud (1386). Romanticism in Europe. Tehran: Markaz Publication.
Daiches, David (1366). Literary Criticism techniques. Translated by Gholam Hosein Yusefi & Mohammad Taqi Sedghiyani. Tehran: Elmi.
Rahimi, Seyed Mahdi, Saroukolai, Shamian, Akbar & Soraya Mohabed, Zeinab (1392). Romanticism in Behbahani’s poems, lyric literature studies, 11 (21), p. 103-124.
Sami’, Gholam Reza & Rouzbeh, Gito (1386). Lord Byron and Iran, literary science, 21, p. 103-124.
Sajedi, Tahmoures (1387). From comparative literature to literary criticism. Tehran: Amir Kabir publication Institute.
Seyed Hoseini, Reza (1383). Literary schools of thought. Tehran: Negah.
Singer, Peter (1388). Hegel. Translated by Ezatollah Fouladvand, second published. Tehrah: Tarh-e-no Publication.
Shomeisa, Sirus (1390). Literary schools of thought. Tehran: Ghatreh.
Abedi, kamyar (1397). Simin Behbahani: poet and civil activist. Tehran: Jahan-e-Ketab.
Freud, Sigmond (1389). Civilization and its discontents. Translated by Omid Mehregan. Second published. Tehran: Gam-e-no Publication.
Forest, Lilian (1375). Romanticism. Translated by Masoud Jafari Jazi. Tehran: Markaz Publication.
Fotouhi, Mahmoud (1384). Image rhetoric. Tehran: Sokhan.
Kaden, J. A. (1388). Literature culture and criticism. Kazem Firouzmand, Shadegan Publication.
Kachron, Peter (2009). Modernism. Translated by Reza Rezaei. Tehran: Mahi Publication.
Lucas, George (1386). On the Romantic philosophy of life. Translated by Morad Farhadpour. Arghanoun, 2, romanticism. Tehran: Ministry of culture and Islamic Guidance Publication.
Harland, Richard (1387). An introduction to the literary theories from Plato to Bart. Translated by Mohammad Ma’sumi and Shapour Jorkesh. Tehran: Cheshmeh.
Bloom, Harold 2009, George Gordon, Lord Byron (Bloom's Classic Critical Views)
Gordon Byron, George. (2012). George Gordon Byron- poems. Poemhunter.com - The World's Poetry Archive